تلاش ترمپ برای آتش بس در غزه پیش از مراسم تحلیف

یک منبع آگاه به رویترز خبر داد که نماینده خاص دونالد ترمپ در امور خاورمیانه به قطر و اسرائیل رفته تا فشار دیپلماتیک رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده را برای دستیابی به آتش‌بس در غزه و توافق بر سر آزادی اسرا قبل از آغاز دوره ریاست‌جمهوری در ۲۰ جنوری را آغاز کند.

استیو ویتکاف که رسماً در دولت ترمپ مسئولیت خود را بر عهده خواهد گرفت، در اواخر نوامبر به طور جداگانه با بنیامین نتانیاهو، صدراعظم اسرائیل و شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، صدراعظم قطر دیدار کرد.

به نظر می‌رسد گفتگوهای ویتکاف تلاش برای ادامه مسیر دیپلماتیک ۱۴ماهه ناکام دولت جو بایدن باشد و در راستای همراهی قطر و مصر برای رسیدن به آتش‌بس دائمی میان اسرائیل و حماس و آزادی ده‌ها اسیر اسرائیلی صورت گرفته است.

این دیدارها همچنین نشان‌دهنده از سرگیری نقش قطر به‌عنوان میانجیگر کلیدی پس از تعلیق موقتی آن در ماه گذشته است. به گفته این منبع، مذاکره‌کنندگان حماس احتمالاً به زودی برای ادامه مذاکرات به دوحه بازخواهند گشت.

معاونین بایدن از تماس‌های ویتکاف با مقامات اسرائیلی، قطری و سایر مقامات خاورمیانه آگاه هستند و می‌دانند که نماینده ترمپ از توافقی مشابه با آنچه دولت بایدن دنبال کرده، حمایت می‌کند. یک مقام امریکایی گفت که دولت بایدن، نه ویتکاف، مسئولیت پیشبرد مذاکرات برای از سرگیری آتش‌بس در غزه را بر عهده دارد. روز یکشنبه، رهبران حماس با مقامات امنیتی مصری در قاهره گفتگو کردند.

تیم جو بایدن به وطور مداوم ترمپ را در جریان قرار داده، اما دو طرف با یکدیگر مستقیما همکاری نمی‌کنند. این مقام امریکایی به رویترز گفت که دولت بایدن نیازی به هماهنگی با ویتکاف نمی‌بیند، زیرا آن را بیشتر تلاشی برای کسب اطلاعات در مورد مسائل منطقه‌ای می‌داند تا برقراری مذاکرات رسمی.

دوشنبه هفته قبل، ترمپ نیز هشدار داد که در صورت عدم آزادی اسرای اسرائیلی قبل از مراسم تحلیفش در ۲۰ جنوری، عواقب سختی متوجه خاورمیانه خواهد بود.

ویتکاف که یک سرمایه‌گذار املاک و اهداکننده به کمپاین ترامپ است و روابط تجاری با قطر و سایر کشورهای خلیج فارس دارد؛ اما فاقد تجربه دیپلماتیک است. او در ۲۲ نوامبر با شیخ محمد که وزیر خارجه قطر نیز هست، در دوحه دیدار کرد.

این منبع گفت: «هر دو طرف موافق بودند که آتش‌بس غزه قبل از مراسم تحلیف ترمپ ضروری است تا پس از روی کار آمدن دولت جدید، بتواند به مسائل دیگری همچون تثبیت اوضاع غزه و منطقه بپردازند».

ویتکاف در ۲۳ نوامبر با بنیامین نتانیاهو، صدراعظم اسرائیل از اراضی اشغالی و همچنین با خانواده‌های اسرای اسرائیلی دیدار داشته است. یک مقام اسرائیلی به رویترز گفت: «او با آن‌ها درباره تلاش‌های تیم ترمپ برای برقراری توافق قبل از مراسم تحلیف صحبت کرده است».

شیخ محمد در ۲۴ نوامبر به وین رفت تا با دیوید بارنیا، رئیس سازمان جاسوسی موساد اسرائیل نیز دیدار کند. بارنیا همچنین هدایت مذاکرات اسرائیل با قطر را در ۱۴ ماه گذشته بر عهده داشته است. این منبع افزود: «برنامه‌هایی برای یک دور جدید از مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و حماس در آینده نزدیک وجود دارد، اما تاریخ مشخصی برای آن تعیین نشده است».

مقامات قطری همچنین خبر داده‌اند، پس از آنکه واشنگتن با حضور تیم مذاکراتی حماس در دوحه مخالفت کرد؛ آن‌ها از این کشور رفتند. این اقدام پس از رد پیشنهاد آتش‌بس کوتاه‌مدت توسط حماس در مذاکرات میانه اکتوبر صورت گرفت. این منبع افزود که تیم حماس احتمالاً برای انجام مذاکرات جدید به دوحه بازخواهد گشت.