بی بی سی فارسی
جان لنون؛ چهلمین سالگرد روزی که به خالق ‘تصور کن’ شلیک شد
چهل سال پیش در چنین روزی جان لنون، خواننده و ترانهسرای سابق گروه بیتلز در مقابل آپارتمان خود در نیویورک با شلیک گلوله کشته شد.
حدود ساعت ۱۱ شب هشتم دسامبر ۱۹۸۰، مارک دیوید چپمن، قاتل لنون که خود زمانی طرفدار پر و پا قرص گروه بیتلز بود، در مقابل ورودی آپارتمان لنون در محله منهتن نیویورک با شلیک پنج گلوله از پشت که چهارتایشان به لنون اصابت کرد، او را کشت.
چپمن سپس با خونسردی گوشهای ایستاد و در حالی که نسخهای از کتاب “ناتور دشت” اثر جی دی سلینجر را در دست داشت، در انتظار دستگیری خود ماند.
لنون که خود زمانی پیشبینی کرده بود توسط یک دیوانه کشته میشود و در ترانهاش جهانی را متصور شده بود که در آن دلیلی برای کشتن و کشته شدن وجود نداشته باشد، در چهل سالگی و پیش از رسیدن به بیمارستان درگذشت.
چپمن در مورد انگیزه خود از قتل لنون روایات متعددی در زمانهای متفاوت ارائه کرده است.
بیشتر بخوانید:
- قاتل جان لنون بابت ‘عمل نفرتانگیزش’ شرمنده است
- دو میلیون و چهارصد هزار دلار برای گیتار جان لنون
- دندان کرم-خورده جان لنون بیش از ۳۰ هزار دلار فروش رفت
- ‘واتیکان پس از 42 سال جان لنون را بخشید’
او ابتدا گفت با انگیزهای مذهبی و در اعتراض به جمله مشهور لنون در مصاحبهای در سال ۱۹۶۶ مبنی بر این که “گروه بیتلز از مسیح هم مشهورتر است” او را کشته است. سپس ادعا کرد تحت تاثیر هولدن کالیفیلد قهرمان رمان ناتور دشت و به خاطر متظاهری و ریاکاری لنون او را کشته است.
اما در سال ۲۰۱۰ اعتراف کرد که تنها برای شهرت لنون را کشته است: “فکر میکردم با کشتن لنون خودم هم کسی میشوم.”
یازدهمین درخواست عفو مشروط چپمن تابستان امسال رد شد.
جان لنون که در سال ۱۹۶۰ به همراه پل مککارتنی و جرج هریسون گروه بیتلز را در شهر لیورپول انگلیس پایهگذاری کرد، خواننده، گیتاریست و یکی از دو ترانهسرای اصلی این گروه هم بود و پس از توقف فعالیت گروه بیتلز در سال ۱۹۷۰، بخش مهمی از یک دهه آخر عمرش را صرف فعالیتهای ضدجنگ و صلحطلبانه کرد.
سالهای بیتلز
لنون از اعضای اولیه گروه بیتلز بود که در سال ۱۹۶۰ کار خود را با اجراهای زنده در کلوبهای شهر لیورپول آغاز کرد و خیلی زود با انتشار ترانه “مرا دوست داشته باش” (Love Me Do) به شهرتی سراسری در بریتانیا و سپس دیگر نقاط جهان رسید.
گروه بیتلز که تحت تاثیر موسیقی راک اند رول و جنبش ضد فرهنگ غالب و اعتراضی دهه ۶۰ میلادی قرار داشت، عناصری از موسیقی پاپ، موسیقی کلاسیک و موسیقی شرقی را وارد آثار خود کرد و خیلی زود به یکی محبوبترین گروههای راک جهان بدل شد.
بیتلز پرفروشترین گروه موسیقی تمام دوران محسوب میشود و رکورد بیشترین تعداد صدرنشینی را در جدول آلبومهای پرفروش بریتانیا و جدول ترانههای پرفروش آمریکا در اختیار دارد و منتقدان موسیقی آن را به عنوان “تاثیرگذارترین گروه موسیقی” انتخاب کردهاند.
جان لنون به همراه پل مککارتنی، خواننده و ترانهنویس اصلی گروه چهار نفره بیتلز (پس از پیوستن رینگو استار در سال ۱۹۶۲) محسوب میشد.
اما با افزایش شهرت و پس از آخرین اجرای زنده بیتلز در سال ۱۹۶۵، به تدریج اختلاف بین اعضای گروه بالا گرفت و در نهایت در سال ۱۹۷۰ بیتلز رسما از هم پاشید و از آن پس اعضای گروه به شکل انفرادی به فعالیت خود ادامه دادند.
فعالیت ضدجنگ در سالهای پس از بیتلز
جان لنون پس از فروپاشی بیتلز، به نیویورک در آمریکا نقل مکان کرد و همراه با همسرش، یوکو اونو بخش مهمی از وقت خود را به فعالیتهای ضدجنگ و صلحطلبانه اختصاص داد.
طی این دوره لنون به خاطر فعالیتها و نزدیکیاش به گروههای چپگرا، زیر نظر افبیآی هم قرار داشت و حتی دولت نیکسون طی یک دعوای حقوقی طولانی به مدت چهار سال تلاش کرد او را از آمریکا اخراج کند.
یکی دیگر از فعالیتهای پر سر و صدای جان لنون در این دوره، پرفورمنس “در رختخواب برای صلح” بود که در سال ۱۹۶۹ و در هتل هیلتون نیویورک برای ترویج صلح جهانی انجام شد.
لنون ترانههای “تصور کن”، “قهرمان طبقه کارگر” و “قدرت برای مردم” را در همین دوره منتشر کرد.
او در قسمتی از ترانه تصور کن ضمن تصوری جهانی بدون جنگ و کشت و کشتار، میخواند: “تصور کن هیچ مالکیتی در کار نیست”. بعدها قاتل لنون ادعا کرد یکی از دلایل تصمیمش به انجام این قتل، متظاهری و ریاکاری لنون بوده چون با وجود خواندن چنین ترانهای، خودش مال و اموال زیادی داشته است.