ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران سند این معاهده استراتژیک را در تاریخ ۱۷ جنوری سال ۲۰۲۵ میلادی امضا کردند.

به گزارش رویترز، قوه مقننه روسیه این توافق را در ماه اپریل تصویب کرد. اگرچه این توافق شامل بند دفاعی متقابل نمی‌شود، اما تصریح می‌کند که دو کشور در برابر تهدیدهای نظامی مشترک همکاری خواهند کرد، همکاری‌های تخنیکی-نظامی خود را توسعه خواهند داد و در رزمایش‌های مشترک شرکت خواهند داشت.

از زمان آغاز جنگ در اوکراین در سال ۲۰۲۲، ایران و روسیه روابط نظامی خود را تقویت کرده‌اند. کشورهای غربی، ایران را متهم کرده‌اند که راکت‌ها و طیاره‌های بدون سرنشین را برای حملات روسیه به اوکراین در اختیار این کشور قرار داده است. اما تهران این اتهامات را رد کرده و اعلام کرده که سلاحی برای استفاده روسیه در اوکراین تأمین نکرده است.

این معاهده استراتژیک همچنان شامل چندین بند برای تقویت همکاری اقتصادی، به‌ویژه از طریق تقویت همکاری‌های مستقیم بین‌بانکی و ترویج محصولات مالی ملی دو کشو است.

هفته گذشته نیز یک توافق تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رهبری روسیه به اجرا درآمد که با کاهش تعرفه‌ها، هدف آن افزایش تجارت میان این دو اقتصاد است که هر دو تحت تحریم‌های شدید غربی قرار دارند.

رهبران بریتانیا، کانادا و فرانسه روز دوشنبه (۲۹ثور) تهدید کردند که در صورت عدم توقف مجدد حمله نظامی اسرائيل به غزه و رفع محدودیت‌های کمک‌رسانی، تحریم‌هایی را علیه این کشور اعمال کرده و فشار بیش‌تری بر بنیامین نتانیاهو، صدراعظم اسرائيل وارد خواهند کرد.

این در حالی است که اردوی اسرائیل از آغاز عملیات جدید این کشور در روز جمعه بر غزه خبر داده است. اوایل روز دوشنبه نتانیاهو گفت که اسرائیل کنترول کل غزه را به دست خواهد گرفت. کارشناسان بین‌المللی پیش از این نسبت به قحطی احتمالی در این منطقه هشدار داده‌اند.

بر بنیاد گزارش رویترز، اما در بیانیه مشترک این دولت‌ها آمده است: «انکار دولت اسرائیل از کمک‌های بشردوستانه ضروری به غیرنظامیان غیرقابل قبول است و خطر نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی را به دنبال دارد. ما با هرگونه تلاش برای گسترش شهرک‌سازی در کرانه باختری مخالفیم… ما در انجام اقدام‌های بیش‌تر از جمله تحریم‌های هدف‌مند تردید نخواهیم کرد.»

در همین حال بنیامین نتانیاهو در پاسخ گفته است: «رهبران لندن، اتاوا و پاریس جایزه بزرگی را برای حمله نسل‌کشی به اسرائیل در ۷ اکتوبر ارائه می‌کنند و در عین حال از این جنایات بیش‌تر دعوت می‌کنند».

او با تاکید بر شروط اسرائیل برای پایان دادن به جنگ که شامل آزادی گروگان‌های باقی‌مانده و غیرنظامی‌سازی نوار غزه می‌شود، گفت: «اسرائیل با ابزارهای عادلانه از خود دفاع می‌کند تا پیروزی کامل به دست آید.»

این درحالیست که اسرائیل از آغاز ماه مارچ ورود تجهیزات صحی، غذا و سوخت به غزه را مسدود کرده است تا تلاش کند حماس را برای آزاد کردن گروگان‌هایی که این گروه شبه‌نظامی فلسطینی در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ میلادی هنگام حمله به جوامع اسرائیلی اسیر گرفت، تحت فشار قرار دهد.

این سه رهبر غربی در بیانیه مشترک گفتند: «ما همیشه از حق اسرائیل برای دفاع از این کشور در برابر تروریزم حمایت کرده‌ایم. اما این تشدید تنش کاملاً نامتناسب است.» این کشورها افزوده‌اند تا زمانی که دولت نتانیاهو «این اقدامات فاحش» را دنبال کند، کنار نخواهند ایستاد.

رهبران این سه کشور حمایت خود را از تلاش‌های ایالات متحده، قطر و مصر برای آتش‌بس فوری در غزه اعلام کردند و گفته‌اند که متعهد به به رسمیت‌شناختن کشور فلسطین به عنوان بخشی از راه‌حل دو دولتی برای درگیری هستند.

حماس از بیانیه مشترک که این موضع را «گامی مهم» در جهت درست به سمت احیای اصول حقوق بین‌الملل توصیف می‌کند، استقبال کرده است.

به گفته مقام‌های صحی غزه، جنگ زمینی و هوایی اسرائیل غزه را ویران کرده و تقریباً همه ساکنان آن را آواره کرده و بیش از ۵۳ هزار نفر را که بسیاری از آنان غیرنظامی بودند، کشته است.

بر اساس آمار اسرائیل، جنگ با حمله حماس در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ میلادی آغاز شد که در آن جنگویان حماس حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر را که عمدتاً غیرنظامی بودند، کشتند و ۲۵۱ تن را به گروگان گرفتند.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده را به دروغ‌گویی متهم کرد و گفت که ترمپ زمانی‌که در جریان سفرش به خلیج فارس از صلح در منطقه سخن گفت، حقیقت را پنهان نمود.

خامنه‌ای گفت: «برعکس، ایالات متحده از قدرت خود استفاده می‌کند تا بمب‌های ده تُنه را در اختیار رژیم صهیونیستی (اسرائیل) قرار دهد تا بر سر کودکان غزه فرو افکند.»

ترامپ روز جمعه هنگام ترک امارات متحده عربی، در صحبت با خبرنگاران، گفت که ایران باید به سرعت به یک پیشنهاد ایالات متحده در مورد برنامه هسته‌ای‌اش پاسخ دهد، در غیر آن «چیز بدی رخ خواهد داد».

خامنه‌ای در واکنش گفت: «این اظهارات حتی ارزش پاسخ دادن را ندارد.» او افزود: «این سخنان مایه شرم گوینده و ملت امریکا است.»

او همچنین گفت: «بی‌تردید، سرچشمه فساد، جنگ و درگیری در این منطقه رژیم صهیونیستی است – یک تومور سرطانی خطرناک و کشنده که باید ریشه‌کن شود؛ و ریشه‌کن خواهد شد.»

پیش‌تر در روز شنبه، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، نیز گفت ترمپ از صلح سخن می‌زند اما همزمان تهدید می‌کند.

پزشکیان در یک مراسم نیروی دریایی در تهران گفت: «کدام یک را باید باور کنیم؟ از یک سو از صلح سخن می‌گوید و از سوی دیگر با پیشرفته‌ترین ابزارهای کشتار جمعی تهدید می‌کند.»

او افزود که تهران به گفتگوهای هسته‌ای ایران و امریکا ادامه خواهد داد، اما از تهدیدها نمی‌هراسد. «ما به دنبال جنگ نیستیم.»

در حالی‌که ترمپ گفته بود ایران یک پیشنهاد امریکایی درباره برنامه هسته‌ای دریافت کرده، اما عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک پُست در شبکه اجتماعی ایکس گفت تهران هیچ‌گونه پیشنهادی دریافت نکرده است. او نوشت: «هیچ سناریویی وجود ندارد که در آن ایران از حق به‌دست‌آمده‌اش برای غنی‌سازی (اورانیوم) برای اهداف صلح‌آمیز صرف‌نظر کند.»

عراقچی روز شنبه هشدار داد که تغییر مداوم مواضع از سوی واشنگتن روند مذاکرات هسته‌ای را طولانی‌تر می‌سازد. تلویزیون دولتی ایران به نقل از او گزارش داد: «کاملاً غیرقابل قبول است که امریکا بارها چارچوب تازه‌ای برای مذاکرات تعریف می‌کند که باعث طولانی شدن روند گفتگوها می‌شود.»

پزشکیان گفت: «ایران از حقوق مشروع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. چون در برابر زورگویی سر خم نمی‌کنیم، می‌گویند که ما منبع بی‌ثباتی در منطقه هستیم.»

چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و امریکا روز یک‌شنبه گذشته در عمان پایان یافت. هنوز زمان برگزاری دور جدیدی از این مذاکرات اعلام نشده است.