جوانان در ولایت هرات نسبت به وضعیت بیکاری انتقاد کرده می‌گویند طی دو دهه گذشته، کار بنیادی برای آنها نشده است، اما طی این یک‌سال اخیر نیز صدها تن از افراد باتجربه و تحصیل کرده کارهای‌شان را از دست داده‌اند و می‌افزایند که ریاست اطلاعات و فرهنگ طی این مدت تنها توانسته است بعضی برنامه‌های آموزشی به هدف ارتقای ظرفیت جوانان برگزار کند.

به گفته آنان، دراین یک سال اخیر به‌گونه شاید و باید از نیروی جوان برای پیشبرد کارهای دولتی استفاده نشده است.

فاطمه رضایی، باشنده هرات گفته است: «چیزی که ما امیدوار بودیم اینکه نظام تغییر کند و اقدام جدی برای جوانان صورت بگیرد، اما آنگونه که دیده می‌شود مردها و زنان بیکار هستند، مکتب‌های دختران بسته است».

غلام یحی عزیزی، یکی دیگر از باشندگان هرات گفت: «مشکلات جوانان متأسفانه مشکلات اقتصادی است و شرایط فعلی برای همه معلوم است، کار نیست و پروژه‌ها متوقف اند، بنابراین، نیاز است تا این پروژه‌ها شروع شود».

در همین حال، ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گوید طی یک‌سال اخیر تلاش شده است تا جوانان که در حکومت پیشین در ادارات دولتی کار می‌کردند، حفظ شوند و بیشتر این جوانان در اداره اطلاعات و فرهنگ هنوزهم مصروف کار هستند، اما نیاز است تا کارهای بنیادی صورت بگیرد که از جوانان تحصیل کرده و با تجربه در تمام عرصه‌ها استفاده شود.

نعیم الحق حقانی، رییس اطلاعات وفرهنگ هرات گفت: «ما به تمام مردم خود به ویژه جوانان خود وعده می‌دهیم که در بخش‌های مختلف که احساس کمبودی وجود دارد انشاءالله به زودترین فرصت برای حل آن امارت اسلامی افغانستان اقدام خواهد کرد».

هم‌چنان حسین نعیمی، آمر امور جوانان ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات اما افزوده است: «تا فعلاً ما توانستیم برای یک‌‌هزار جوان صنف‌های آموزشی برگزار کنیم و در قسمت ظرفیت سازی جوانان هم کارهای صورت گرفته از قبیل کارگاه‌های مختلف فن وبیان، صنف‌های انگلیسی و کمپیوتر».

با این حال، برخی فعالان مدنی می‌گویند در مدت بیست سال گذشته کار اساسی برای نسل جوان به ویژه افراد تحصیل یافته و با تجربه صورت نگرفته است،

به گفته آنان، در این روزها بیکاری و فقر اقتصادی از چالش‌های جدی در برابر جوانان است و نیاز است تا حکومت بخاطر توسعه و پیشرفت از نیروی جوان و تحصیل کرده استفاده کند.

مسئولان وزارت معارف در کنفرانس مطبوعاتی روز سه شنبه (۲۵اسد) در مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت پیرامون برنامه حسابدهی دولت به ملت برگزار گردید، گزارش دست آوردهای یک سال اخیر این وزارت را شریک ساختند.

دراین کنفرانس کرامت‌الله،معین تعلمیات اسلامی وزارت معارف گفت:”در سطح کشور هم اکنون ۱۹ هزار نهاد تعلیمی و تربیتی دولتی و خصوصی با داشتن حدود ۱۰ میلیون شاگرد عملاً فعالیت داشته که در این نهادها مجموعاً ۲۴۲هزار معلم مشمول ۹۲هزار معلم زن، مصروف تدریس میباشند.”

به گفته مسئولان، در جریان یک سال اخیر، به تعداد ۱۴۲هزار قطعه شهادتنامه به فارغان صنوف ۱۲ و مدارس تعلیمات اسلامی نیز توزیع گردیده است.

طبق گزارش، به منظور رفع ابهام و حذف ارقام خیالی، آمار دقیق معلمان، شاگردان و مکاتب طی یک سال اخیر، جمع‌آوری گردیده است.

به اساس معلومات وزارت معارف، در حال حاضر، ۱۰۱۴۷۰۲۴ شاگرد مشمول ۶۲۴۳۸۰۹ شاگرد ذکور و ۳۹۰۳۲۱۵ شاګرد اناث مصروف فراگیری تعلیم اند.

به گفته مسئولان، در جریان یک سال اخیر، اسناد تعلیمی علما و فارغان مدارس صنوف ۱۲ و ۱۴ مورد ارزیابی قرار گرفته و تاکنون حدود ۴۰۰ هزار عالم و متقاضی غرض شمولیت در امتحان ثبت نام نموده اند.

بر اساس معلومات وزارت معارف، به منظور رفع نیازمندی‌های موجود و حصول اهداف استراتیژیک، ساختار تشکیلاتی این وزارت بازنگری گردیده و تشکیل این وزارت با داشتن چهار معینیت و ۶۷ ریاست، حاوی ۲۹۰ هزار بست می‌باشد.

به گفته مسئولان این وزارت، طی یک سال اخیر حدود ۱۶ هزار بست خالی به اعلان سپرده شده که از این رهگذر، افراد واجد شرایط به کار گماشته شده اند. به همین ترتیب، قرار است ۱۰ هزار بست خالی دیگر نیز به اعلان سپرده شود.

مسئولان این وزارت می‌افزایند، در جریان یک سال اخیر به حمایت مالی یونیسف به تعداد ۳۷ میلیون کتاب درسی چاپ و توزیع گردیده و این وزارت در هماهنگی با دفتر” یوان‌اچ‌سی‌آر” در نظر دارد، برای محلات که با کمبود ساختمان مکتب مواجه اند، ۲۰ هزار خیمه توزیع کند.

درهمین حال، مقام‌های وزارت معارف می‌گویند که کار روی نهایی سازی طرح بازگشایی مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم نهایی نشده، اما تلاش می‌کنند تا این طرح نهایی شود.

عبدالخاق صادق، سرپرست معینیت تضمین کیفیت وزارت معارف می‌گوید که:” بازگشایی مکاتب مسله است که همه مسوولان وزارت معارف به آن متعهد است، اما این بسته بودن بودن یک معطلی است و طرح بازگشایی مکاتب تکمیل خواهد شد.”

مردم اما بسته ماندن مکاتب را به روی دختران یک فاجعه میدانند و می‌گویند که افغانستان همواره قربانی جهل و بیسوادی شده و امارت اسلامی باید از هر راه ممکن زمینه تعلیم را برای زن و مرد فراهم سازد چه علوم دینی و یا هم علوم عصری.

یک سال پس از بدست گرفتن قدرت توسط امارت اسلامی، افغان‌ها از بهبود وضعیت امنیتی در این مدت استقبال می‌کنند اما نگران وضعیت ناگوار اقتصادی، افزایش فقر و بیکاری و وضع محدودیت های اجتماعی در کشور اند.

شکیلا احمدی، یک تن از فعالان مدنی در ولایت هرات گفت که حاکمیت امارت اسلامی، “تاثیرات منفی روی زندگی مردم گذاشت، مکتب ها بسته شدند و دختران اجازه رفتن به مکتب را نیافتند، فرار مغزها صورت گرفت و اساتید پوهنتون بیرون شدند.”

داکتررافعه خطیبی، کارمند شفاخانه حوزوی هرات گفت: “باید اقدامات بهتری صورت بگیرد تا اینکه خانم بتوانند بهتر به کار خود ادامه بدهند، نه تنها در بخش طبابت، بلکه درهمه بخش ها نیاز است خانم ها کار کنند.”

سید داوود،.باشنده هرات از امارت اسلامی خواست تا دولت همه شمول تشکیل بدهد و خانم ها را به کار، تحصیل اجازه دهد.

طی این یک سال با وجود محدودیت ها در برابر زنان، اما کار وفعالیت زنان تجارت پیشه از سرگرفته شد.

خلیل الرحمن نائب، باشنده ولایت بادغیس گفت: “متاسفانه در بخش توسعه و انکشاف و همچنان تحصیلات اگر حقیقت را بگوییم کارکرد خوبی نبوده و قناعت بخش نیست.”

در ولایت بلخ نیز، برخی ها نسبت به عملکرد امارت اسلامی دید مثبت دارند اما برخی های دیگر دید منفی دارند.

سیدالله، باشنده ولایت بلخ گفت: “سابق معتادین زیاد بود، روی شهر را  گرفته بودند، حالا کم شده اند، بسیار خوب شده، در یک‌سال گذشته کاهش پیدا کرده، در سابق مردم آزار اذیت می‌کردند فعلا کم شده بسیار خوب شده. “

عبادالله، باشنده ولایت بلخ گفت: “کار وبار مزه اش نیست. چه کنیم؟ از امارت اسلامی می‌خواهم زمینه کار و بار را برای مردم فراهم کنند. “

عبدالرووف توانا، عالم دین در بلخ از مسئولان امارت اسلامی خواست تا درکنار همه شمول سازی حکومت، برای کسب رضایت مردم و دوام کار این حکومت تلاش کنند.

به باور آگاهان چالش های مردم در بسیاری از ولایت‌ها همسان است و مردم از امارت اسلامی می‌خواهند که زمینه یک زندگی بهتر را فراهم کنند، حکومت را همه شمول سازند، حقوق شهروندی را تامین وعدالت را فراهم سازند.