نامه وزیر خارجه امریکا به رییس جمهور افغانستان در باره ادارۀ موقت و تشکیل یک کنفرانس بزرگ مانند کنفرانس بن واکنش‌ها تند را بر انگیخته است.

در هفتمین سالروز درگذشت مارشال محمد قسیم فهیم امروز (دوشنبه ۱۸حوت) بیشترین صحبت‌ها روی این نامه متمرکز بود.

امرالله صالح، معاون نخست رییس جمهور به این نامه وزیر خارجه امریکا را ننگ نامه عنوان کرد و گفت که در "برابر آن مثل امام حسین ایستاده شده و مرمی طالبان و پاکستان را به صلح آمرانه که در این نامه ذکر شده است ترجیح میدهد.

آقای صالح در این باره گفت:"یکی از بندها این است که ما نیاز به شورای عالی انفاذ شریعت داریم، کشوری که در دامنش مولانا زاده شده و ملک که نام فرزندش ابوحنیفه است، حالا دو تا ملا از مدرسه حقانیه بیایند و بگویند که بیاید که ما از سر برای تان سند مسلمانی بدهم، من در پای این "سند ننگ" ابداً امضا نمی کنم."

معاون رییس جمهور می‌گوید که حکومت از این نامه نگران نیست و نه تغییری در موقفش خواهد آمد.

به گفته‌ی آقای صالح این طرح مانند پلی لرزانی است که اگر اصلاح نشود سرنوشت ۳۵ میلیون شهروند کشور را به قهقرا می‌برد.

صالح افزود:"اگر سر انتخابات طالب به توافق می‌رسد، رییس جمهور دوره اخیرش است، سر تاریخ انتخابات می‌توانیم حرف بزنیم ولی معامله بین ۲۰ نفر در یک اتاق که باز بیایند نسخه انحلال قانون ما را، نظام ما را و دست آوردهای ما را از همه مهمتر حق رای را از مردم افغانستان بگیرند، ابداً، ابداً ابداً."

حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور که در این نشست شرکت کرده بود گفت:" من به یک فکر بودم، خلیلی به یک فکر و مارشال به دیگر فکر، اما یک روز هم نشد که مجلس ما بیرون براید رازه مملکت بود، نباید راز مملکت بیرون شود."

عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی، می‌گوید که این نامه به وی نیز سپرده شده و جامعه جهانی برای صلح فوریت را در نظر گرفته اند که کنترول آن در دست حکومت نیست.

عبدالله در این باره گفت:"امروز بالای مردم افغانستان یک روز بسیار دشوار است، وقتی در ننگرهار سه نفر شهید شدند تمام کارمندان رادیو رخصت شدند، اگر تنها اهل رسانه را در نظر بگیریم، از راننده اش که خود را در خطر حس می کند تا خانه سامان و هر کسی که است، علما و جامعه مدنی، هیچ کس در مصئونیت نیست."

رییس شورای عالی مصالحه ملی می‌گوید که حکومت باید در نخست عملکرد خود را ببیند.

عبدالله افزود:"ما خود را فرش راه مردم کنیم، با مردم حاضر استند که ده بار بیشتر در کنار ما قربانی بدهند، امروز هم از خارجی شکایت، دیروز هم از خارجی شکایت همی خارجی است در دنیا است، موثر هم است، خوب هم است وبد هم باید اول افراط و تفریط را در رویه خود ببینیم."

شماری از سیاست گران دیگر نیز نامه امریکا را بی صلاحیت ساختن مردم میدانند، اما عده ای می گویندکه باید برای صلح قربانی داده شود.

محمد محقق، مشاور رییس جمهور در امور سیاسی و امنیتی، در این باره گفت:"افغانستان در حالت بسیار احساس قرار گرفته ما تقربین از حالت اختیار هم مردم افغانستان خلاص شده روان است چون دنیا عجله دارد در مورد افغانستان."

عزیزالله دین محمد، معاون شورای عالی مصالحه ملی، در این باره میگوید:"صلح که میخواهید به گپ های تلخ و مقابله نمیشود، همه روزه مردم میمرند، مردم قربانی میدهند و مردم از جنگ خسته شده اند."

سخنرانان در این نشست همچنان، از کار کرد و تلاش های مارشال محمد قسیم فهیم به ویژه در بخش صلح قدردانی کرده و وی را شخصیت بی مثال میدانند.

مارشال محمد قسیم فهیم، هفت سال پیش در ۱۸هم حوت بنابر بیماری که عاید حالش بود درگذشت.

از سوی دیگر برخی سیاست‌گران پیش‌نویس توافق‌نامه صلح افغانستان را مبهم می‎خوانند.

آنان می‌گویند اگر این طرح عملی گردد و دولت افغانستان و طالبان به توافق برسند، سرنوشت گروه‌های هراس‌افگن دیگر در افغانستان چه خواهد شد.

در این میان کمیسیون مستقل حقوق بشر هشدار می‌دهد که اگر ارزش‌‎های حقوق بشری در توافق صلح نادیده گرفته شود، طرح پذیرفتنی نخواهد بود.

پیش نویس توافق نامه صلح افغانستان که از سوی امریکا ریخته شده و به دولت افغانستان، احزاب و جریان‌های سیاسی و طالبان سپرده شده است، واکنش‌هایی را به همراه شده است.

در بخش نخست این طرح بر تضمین حقوق کودکان و زنان پافشاری شده و آمده که قانون اساسی ۲۰۰۴ به عنوان نمونه نخستین برای تدوین قانون اساسی آینده خواهد بود.

در بخش نخست پیش نویس گفته شده که قانون اساسی آینده، زمینه انتخابات را فراهم خواهد کرد.

پیش نویس توافق نامه صلح افغانستان به بخش شامل اصول رهنمودی برای آینده افغانستان، حکومت انتقالی صلح و آتش بس دایمی را شامل می شود.