سال ۱۳۹۸ از رهگذر امنیتی چگونه سالی بوده است؟

با آنکه طرف های درگیر در افغانستان در سال ۱۳۹۸ خورشیدی برای نخستین بار شاهد کاهش خشونت ها بوده اند، اما در این سال دست کم ۲۱ حمله بزرگ در سراسر کشور صورت گرفته است.  

در این حملات صدها تن کشته و زخمی شده اند که مسوولیت بیشترین حملات را نیز طالبان و داعش به عهده گرفته اند.

در همین حال نهادهای امنیتی این سال را سال بد برای طالبان و داعش توصیف کرده اند.

حملات مرگبار در سال ۱۳۹۸ خورشیدی

سه انفجار ناشی از ماین‌های جاسازی در نزدیکی مراسم بزرگداشت نوروز در کابل در اول حمل ۶ کشته و ۲۳ زخمی بر جا گذاست و مسوولیت آن را نیز هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

دو انفجار در مرکز ولایت هلمند در مراسم نوروزی در سوم حمل که سه کشته و ۳۱ مجروح برجا گذاشت و گروه طالبان مسوولیت آن را به عهده گرفت.

دو انفجار پی‌هم در شهر جلال‌آباد در مرکز ولایت ننگرهار در ۱۷م حمل که سه کشته و ۲۰ زخمی برجا گذاشت و مسوولیت آن را نیز هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

حمله بر موسسه  کونترپارت در کابل در ۱۸م ثور که دست کم ۹ کشته و ۲۰ زخمی برجا گذاشت و مسوولیت آن را گروه طالبان به عهده گرفت.

حمله انتحاری در ورودی دانشگاه نظامی مارشال فهیم در کابل در ۹م جوزا که شش کشته و ۱۶ زخمی برجا گذاشت و مسوولیت آن را نیز گروه داعش به عهده گرفت.

انفجار موتربمب در ناحیه نهم شهر کابل در ۱۰م جوزا که چهار کشته و هفت زخمی برجا گذاشت و گروه طالبان مسوولیت آن را به عهده گرفت.

حمله انتحاری  بر واسطه نظامی متعلق به پولیس جلال‌آباد در ۲۳م جوزا که در نتیجه ۹ نفر کشته و ۱۲ تن دیگر زخمی شدند و هیچ گروهی مسوولیت آن را به عهده نگرفته است.

حمله بر ساختمان ولسوالی معروف ولایت قندهاردر هشتم سرطان که در نتیجه ۸ کارمند کمیسیون مستقل انتخابات کشته شد و گروه طالبان مسوولیت آن را به عهده گرفته اند.

حمله در ناحیه شانزدهم کابل در دهم سرطان که چهار کشته و ده‌ها نفر دیگر به شمول ۵۱ دانش‌آموز زخمی شدند و مسوولیت آن را نیز گروه طالبان به عهده گرفته اند.

انفجار موتربمب در شهر غزنی در۱۶ سرطان ۱۲ کشته و ۱۷۹ زخمی بر جا گذاشت و مسوولیت آن را گروه طالبان به عهده گرفت.

انفجار بمب کنار‌ جاده‌ای در مسیر جاده خاکریز- قندهار در  ۲۴ سرطان که ۹ نفر کشته و ۲۰ زخمی برجا گذاشت و تا هنوز مسوولیت آن را گروهی به عهده نگرفته است.

حمله انتحاری در مقابل در ورودی دانشگاه کابل در ۲۸ سرطان که۸ نفر کشته و۳۳ نفر دیگر زخمی شدند و مسوولیت آن را گروه داعش به عهده گرفت.

حمله بر موتر کارمندان وزارت معدن در ۳ام اسد ۱۱ کشته و ۴۵ زخمی بر جا گذاشت و گروه طالبان مسوولیت آن را به عهده گرفت.

حمله به ولسوالی کجران ولایت دایکندی در ۴ اسد که در نتیجه ۱۰ سرباز پولیس محلی کشته و هفت سرباز امنیتی دیگر زخمی  و عامل آن نیز گروه طالبان بوده است.

انفجار موتربمب در ولسوالی آبند ولایت غزنی در ۵ ام اسد که ۴ سرباز پولیس کشته و  ۱۱ سرباز پولیس و ۸ غیر نظامی دیگر نیز زخمی شدند و مسوولیت آن را گروه طالبان به عهده گرفت.

حمله مهاجمان به دفتر «روند سبز» در کابل در ۶ اسد ۳۰ کشته و ۵۰ زخمی برجا گذاشت که تا هنوز عاملان آن مشخص نیست.

انفجار بمب کنار جاده‌ای در مسیر شاهراه هرات- قندهار در نهم اسد ۳۴ غیر نظامی کشته و ۱۷ نفر دیگر زخمی شدند که مسوولیت آن را گروه به عهده نگرفته است.

انفجار در ولسوالی جغتوی ولایت میدان وردک در  ۲۲ اسد ۵ غیر نظامی کشته و سه نفر دیگر زخمی شدند که مسوولیت آن را هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

انفجار در حوزه ششم امنیتی شهر کابل در  ۱۶ اسد  ۱۸ کشته و ۱۴۵ زخمی بر جا گذاشت و گروه طالبان مسوولیت آن را به عهده گرفته است.

حمله انتحاری در یک سالون عروسی در غرب کابل در  ۲۷ اسد که در نتیجه ۶۳ نفر کشته و ۱۸۲ تن زخمی شدند و مسوولیت این حمله را نیز گروه داعش به عهده گرفت.

انفجار موتر بمب در مکرویان شهر کابل ۱۰ غیر نظامی و دو سرباز خارجی کشته و ۴۲ زخمی  برجا گذاشت که این حمله روند گفتگوهای صلح را با مانع مواجه کرد و دونالد ترمپ رییس جمهوری آمریکا گفتگوهای صلح با طالبان را متوقف کرد. 

در همین حال نظامیان افغان در این سال همچنان روزهای دشوار و نفسگیری را در میدان‌های جنگ سپری کردند. بر بنیاد آمارهای وزارت داخله، تنها نیروهای پولیس نزدیک به ۲۵۰۰عملیات را بر ضد آنچه گروه‌های هراس افگن می نامد اجرا کرده است.

هرچند شمار تلفات این نیروها پنهان نگهداشته شده است اما در ماه‌های نخست و میانه این سال مرگبارترین زمان به نیروهای پولیس بوده است.

طارق آرین سخنگوی وزارت امور داخله میگوید: “در این سال نیروهای امنیتی توانستند که بخش های زیادی را از دست طالبان بگیرند. “

در این سال هرچند بخش های زیادی میان طالبان، داعش و حکومت دست بدست شد، اما آمارهای وزارت دفاع ملی نشان میدهد که کم از کم چهارده والسوالی از تصرف طالبان بیرون کشیده شده است.

فواد امان معاون سخنگوی وزارت دفاع میگوید: “یک سال بسیار بد برای طالبان بود، این گروه بیشتر از هر سال دیگر سرکوب شد.”

از سویی هم، افزایش تلفات ملکی برخاسته از عملیات های هوایی تکان دهنده گزارش شده است. اجرای عملیات های ویژه پرسش برانگیز انتقاد‌ها از رئیس جمهور غنی را افزایش داد. آمارهای کمیسیون حقوق بشر از کشته و زخمی شدن نزدیک به ۱۱هزار غیرنظامی در این سال حکایت دارد

رییس جمهورغنی نیز درماه‌های آخری سال ختم خلافت داعش در شرق کشور را اعلام کرد.

در هفته‌های اخیر امسال با اوج گفتگوهای صلح سطح خشونت ها نیز پایین آمد و برای نخستین بار طرف‌های جنگی بر کاهش هفت روزه خشونت‌ها توافق کردند. چنانکه یک بررسی آریانانیوز نشان داده است که از بهر کاهش یافتن خشونت ها میلیون‌ها افغانی در نهادهای امنیتی صرفه جویی شده است. با این حال دیده شود که تلاش‌های صلح آتش جنگ را در سال آینده خاموش خواهد کرد یا خیر؟