بی بی سی فارسی
مهاجرین افغانستان در مرز ایران؛ وزارت خارجه ایران: در تاریخ اعلام شده ورود اتباع افغان به خاک ایران گزارش نشده است
با افزایش اعتراض و خبرساز شدن ادعای انداختن مسافران ایران به رودخانه توسط مرزبانان ایرانی اکنون وزارت خارجه ایران اعلام کرده که “در تاریخ مورد نظر و در محدوده ادعایی نه تنها چنان واقعه‌ای رخ نداده و مواجهه‌ای از هیچ نوع میان نیروهای جمهوری اسلامی ایران با اتباع افغان رخ‌نداده است.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران افزوده که هیج رویدادی مبنی بر انتقال افراد به اردوگاه یا رفتارهای دور از شان انسانی گزارش نشده و “در آن زمان، به دلیل شرایط خاص جوی در منطقه حتی هیچگونه ورود اتباع افغان به خاک ایران ثبت نشده است”.
محمد حمید طهماسی، رئیس هیأت حقیقت‌یاب افغانستان، که “ادعای به رودخانه انداختن مهاجران افغان توسط مرزبانان ایران” را بررسی می‌کند می‌گوید که یافته‌های اولیه آنها نشان داده که “۱۰ نفر در این حادثه کشته شده‌اند و ۱۵ نفر دیگر ناپدید هستند.”
او گفت که بر اساس تحقیقات اولیه شمار شهروندان افغان ۴۶ نفر بودند که وارد مرز ایران شدند.
به گفته او ۱۷ نفر از این مسافران ناپدید بودند که روز گذشته دو نفر آنان پیدا شدند و از سرنوشت ۱۵ نفر دیگر اطلاعی در دست نیست.
- مهاجران افغان در مرز ایران؛ هیأت افغانستان: ده نفر کشته‌شده‌اند، پانزده نفر ناپدید
- ایران: ادعای انداختن مسافران افغان به رودخانه را قویا تکذیب می‌کنیم
- روایت خانواده‌های قربانیان افغان که ادعا می‌شود توسط ‘مرزبانان ایرانی به رودخانه انداخته شدند’
خبرگزاری ایرنا بر اساس گزارش دوشنبه شب (۲۲ ثور/اردیبهشت) وزارت خارجه به نقل از آقای موسوی نوشته از اولین ساعاتی که برخی گزارش‌های خبری در رسانه‌های مختلف در این خصوص مطرح شد، بررسی سریع و دقیق حادثه در دستور کار نهادهای ذیربط قرار گرفت.
او افزوده “از آنجا که موضوع با جان انسان‌ها به ویژه اتباع کشور برادر و همسایه یعنی افغانستان مربوط بود، این مساله با حساسیتی مضاعف مورد توجه ما قرار گرفت و تلاش شد در اسرع وقت، تمام ابعاد این حادثه مورد بررسی دقیق قرار گیرد و هیچ احتمالی از نظر دور نماند.”
آقای موسوی گفته که بر این اساس، همه نهادهای مرتبط، به شمول بخش‌های سیاسی و مرزی در وزارت امور خارجه، نیروی انتظامی، وزارت کشور، وزارت اطلاعات و ستاد کل نیروهای مسلح بسیج شدند تا یک ارزیابی جامع در این خصوص به دست آید و حقایق روشن شود.
او افزوده که روز دوشنبه نیز جلسه‌ای در وزارت امور خارجه به همین منظور و با حضور نمایندگان مطلع تمام دستگاه‌های ذیربط برگزار شد تا نسبت به این موضوع جمع بندی شود.
سخنگوی وزارت خارجه ایران افزوده که به سبب احترام به درخواست‌های دولت دوست و همسایه افغانستان، “علیرغم اطمینان کامل به گزارش مرزبانان خدوم و فداکار ایرانی، مجددا به کلیه دستگاه‌های ذیربط دستورات لازم جهت بررسی دقیق و جامع موضوع صادر شد که نتیجه بررسی‌های تکمیلی سایر دستگاه‌ها نیز موید گزارش مرزبانی بوده و وقوع حادثه و دخالت ادعائی را بطور کامل رد کرده است.”
او گفته که چگونگی اتفاق رخ‌داده برای ایران به طور دقیق روشن نیست “چون همانطور که عرض کردم این سانحه نه در قلمرو ما رخ داده و نه نیروهای ایرانی دخالتی در آن داشته‌اند. تحقیق در این خصوص و اظهارنظر قاعدتا بر عهده مسئولان افغانستان است اما با تکیه بر گمانه‌زنی‌های کارشناسی، تجربیات گذشته و مشاهدات میدانی، می‌توان صرفا حدس‌هایی زد.”
آقای موسوی گفته که در ماه‌های اخیر ده‌ها هزار نفر از اتباع افغان به شکل غیرقانونی برای ورود به ایران اقدام کرده‌اند:”
این احتمال هست که در شب مورد نظر نیز مانند گذشته، اتباعی از افغانستان قصد ورود غیرقانونی به خاک ایران را داشته‌اند و برای احتراز از مواجه شدن با پاسگاه‌های ایرانی، تلاش کرده‌اند از بخش‌هایی از رودخانه که نزدیک پاسگاه‌های ما نیست عبور کنند.” او ادامه داده است: “بر اساس گزارش‌هایی که دریافت کرده‌ایم در این ایام رودخانه هریرود از جریان آب قابل توجهی برخوردار است و احتمال می‌رود این افراد چون به منطقه ناآشنا بوده و از شدت آب و عمق رودخانه بی‌خبر بوده‌اند، وارد رودخانه شده و دچار حادثه شده باشند”.
سخنگوی وزارت خارجه ایران افزوده”احتمال دیگری که مطرح است اینکه این افراد در شاخه‌های فرعی هریرود در داخل خاک افغانستان گرفتار آب شده و در بخش مرزی هریرود از آب گرفته شده باشند. بخصوص که هیچگونه جسدی از اتباع افغان در ساحل ایران مشاهده نشده که با توجه به وضعیت توپوگرافی رودخانه که شیب آن به سمت ایران است احتمال وقوع رویداد در هریرود را کم می‌کند.
آقای موسوی گفته که ایران به احترام همکاران افغان خود آمادگی دارد که “با طرف افغان ملاقات و یافته‌های خود را برای آنان تشریح نماییم تا هیچگونه سوء تفاهمی بین دو دولت دوست و همسایه باقی نماند و همه جنبه‌های این اتفاق غم انگیز روشن شود.
- ‘شمار جنازه‌های مسافران افغان پیداشده در مرز ایران به هجده نفر رسید’
- پومپئو: از گزارش‌های غرق کردن افغانها توسط مرزبانان ایران شوکه شدم
او گفته که در ماه‌های اخیر، با توجه به شیوع بیماری کرونا و با هدف دور نگاه داشتن مرزبانان از خطر ابتلا به این ویروس، ایران هیچ اردوگاهی در مناطق مرزی دایر نکرده و “هرگونه ادعاهایی از قبیل انتقال اتباع افغان به اردوگاه یا اجبار آنان به کار اجباری و مانند آن از ریشه غلط و دروغ است و نفس همین ادعاها معلوم است توسط کسانی ساخته شده که حتی از وضعیت جدید در طرف ایرانی مرز مشترک بی اطلاع هستند.”
او گفته که که در چند ماه اخیر ۱۲۰ هزار اتباع افغانستان به صورت غیر قانونی وارد ایران شده‌اند. “قاچاقچیان مواد مخدر، عوامل تروریستی و افراد معاند نیز در میان این اتباع وارد خاک ایران می‌شوند.”
آقای موسوی گفته که ایران به طور مکرر در یادداشت‌های رسمی و مذاکرات دوجانبه به عدم کنترل موثر مرز توسط دولت افغانستان اعتراض کرده است. با وجود تهدیدات امنیتی که این عابران غیر مجاز برای ایران داشته اند و اگرچه مرزبانان ایرانی نیز همانند همه نیروهای مشابه در سایر کشورها از این اختیار برخوردار هستند که با متجاوزان مرزی با قاطعیت و به سختی برخورد نمایند اما با توجه به ملاحظات انسانی و اصول همسایگی، همیشه این افراد بدون کوچکترین آسیبی دوباره به خاک افغانستان بازگردانده شده‌اند. ما باز هم از دولت دوست و برادر افغانستان تقاضا داریم در کنترل مرزهای خود اهتمام بیشتری بعمل آورد.
او افزوده که مورد دوم که “در سه سال اخیر در مرزهای مشترک ایران و افغانستان با آن مواجه بوده‌ایم، تخلیه پاسگاه‌های مرزی در طرف افغانستان بوده است. شایان ذکر است که در سه سال اخیر ظاهرا به خاطر تهدیدات ناشی از حضور داعش و طالبان در آن منطقه، نیروهای افغان لااقل ۵۴ پاسگاه مرزی افغانستان (که حتی هزینه احداث بسیاری از آنها در سال‌های گذشته از سوی دولت ایران در اختیار کشور دوست و همسایه قرار گرفته) را تخلیه کرده‌اند و این مناطق مرزی همجوارِ خاک ایران کاملا در اختیار نیروهای تروریستی قرار دارد، به عبارت دیگر، متاسفانه هیچ کنترل موثری از سوی دولت افغانستان بر این مناطق مرزی اعمال نشده و این امر ضمن ایجاد ناامنی در مرزهای ما، باعث شده است که این مناطق جولانگاه گروه‌های تروریستی و قاچاقچیان شود.”
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته که “این گروه‌ها از این خلاء امنیتی در سمت افغانستان استفاده کرده و اقدام به قاچاق انسان و مواد مخدر از این مناطق به داخل خاک ایران می‌کنند، در حالی که بر اساس قرارداد انتظامات مرزی میان دو کشور، دولت افغانستان موظف است با استقرار نیروهای سرحدی خود در طول مرز مشترک نسبت به تامین امنیت و کنترل مرزهای خود اقدام کند. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها به صورت رسمی به این رفتار دولت افغانستان اعتراض کرده‌است.”
