بی بی سی فارسی
نشر نو ‘گلستان’ مصور سعدی شیرازی در تاجیکستان
این نامه نکوی پارسی و شاهکار ادبیات جهان با ابتکار و اهتمام دانشنامه ملی تاجیکستان زیر عنوان “گلستان سعدی شیرازی” به زیور چاپ آراسته شد. این کتاب تقریباً متن کامل گلستان را فرا می‌گیرد و حاوی سه پیام اصلی برای دوستاران ادب پارسی و مشتاقان سخن شیخ اجل است.
نخست اینکه کتاب روی کاغذ براق باکیفیت منتشر شده و با نقاشی‌های رنگی مربوطه زینت یافته است؛ در پایان متن چند صفحه لغات تدوین شده است که خواننده با معنای برخی از واژگان کم‌تر مأنوس آشنا می‌کند.
دیگر این که این گلستان مصور به دو خط سیریلیک و فارسی است. پژوهشگران تاجیک در دهه‌های ۱۹۵۰-۱۹۶۰ میلادی از این تجربه نیک بهره می‌بردند، تا هم پیوند معرفت گذشتگان با امروزیان گسسته نشود و هم هواخواهان خط نیاکان بدین گونه تشویق شوند و ضمن مقایسۀ نوشته‌ها به دو خط، رسم‌الخط فارسی را به‌آسانی فرا بگیرند.
از سویی هم به برکت متن فارسی، دوستداران آثار سعدی در هر جای عالم، از جمله در افغانستان و ایران هم می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.
پیام سوم در پیشگفتار این اثر با عنوان “اندر ضرورت آموزش حتمی گلستان سعدی” (نوشته نورمحمد امیرشاهی، سردبیر دانشنامه ملی تاجیکستان) نهفته است. به تأکید آقای امیرشاهی، در راستای برخورد شدید تمدن‌ها و فرآیند “جهانی‌شدن” توجه به اصالت ملی و مسلح بودن به غنای زبان ملی خویش سپر بلند و محکمی در برابر هر تعرضی خواهد بود.
نورمحمد امیرشاهی از مقام بلند و ارجمند سعدی شیرازی یادآور شده و افزوده است که او در جایگاه یکی از آموزگاران بزرگ بشریت قرار دارد و اینکه گلستان سعدی از دیرباز کتاب پسندیده و برگزیده جهانیان بوده است، جهانیان این کتاب ارزشمند را به زبان‌های خود برگردانده‌اند و از آن برخوردار می‌شوند. اما ما تاجیکان، نعمتی معنوی بدین بزرگی را هنوز هم بطور تمام و کمال درک نکرده‌ایم و درنیافته‌ایم.
نورمحمد امیرشاهی، در ادامه تأکید می‌کند که “هدف از این نشر آن بود که خوانندگان ما، به‌ویژه شاگردان دبیرستان‌ها و دانشگاه‌هایمان و عموماً هر فرد مشتاق به زبان فارسی متن گلستان را کاملاً فرا بگیرد، تا در تمام دوره عمر اورا کارگر باشد و هم بدین وسیله زبان و ادب و خط آبایی خود را که محکم‌ترین زیربنای هستی قوم ما و راهگشای ارزشمندی در شناخت هویت ملی است دربر بگیرد. و به قول او “همنشینی با گلستان و از بر کردن آن هر کسی را و پیش از همه ما تاجیکان را که خوشبختانه هم‌زبان سعدی هستیم، به اوج عزت انسانی می‌رساند و بهترین وسیله‌ای برای رسیدن به سربلندی همیشگی و به طور عموم سالم و بی‌گزند نشان دادن سنن و معنویات والای اجدادی خواهد بود.”
بیشتر بخوانید:
- گلنظر کلدی، شاعر سرود ملی تاجیکستان درگذشت
- جوره‌بیک نذری، رامشگر زبان‌پژوه تاجیک که خاموش شد
- عطر گلستان سعدی در ملال جاده‌ای که به تورنتو می‌رسید
- شیرازه (۱): دیباچه
- شیرازه (۲): زبان سعدی
انتخاب نهایی متن گلستان را هم نورمحمد امیرشاهی، سردبیر دانشنامه ملی تاجیکستان انجام داده است. برگرداننده متن از فارسی به سیریلیک راقم این سطور (عابد شکورزاده) بوده و ویرایشگر متن فارسی حسن قریبی، رئیس پیشین پژوهشگاه فرهنگ فارسی و تاجیکی در تاجیکستان، ویراستاران مبارکشاه شمسف، مبشر اکبرزاد و مصوران سیاره عمادینوا و نعمت‌الله اکبراف بوده‌اند.
گلستان مصور سعدی شیرازی در ۳۴۸ صفحه و پنج هزار نسخه چاپ شده است.
منت خدای را عزه و جله که با باران رحمت بی‌حسابش ما را از جمله فارسی ارزانی داشته و سپاس سعدی شیرازی را که گلستانی از دُر حکمت انباشته.
یادآور شوم که حدود سه سال و شش ماه پیش برای اولین بار متن کامل گلستان سعدی به خط سیریلیک در دوشنبه به نشر رسید. آن سال محفل فرهنگی “بارگاه سخن” این کتاب را که در ۵۰۰ نسخه از سوی پژوهشگاه فرهنگ فارسی- تاجیکی، یک مرکز پژوهشی ایران در تاجیکستان چاپ شده بود، “کتاب سال” اعلام کرد.
آثار سعدی شیرازی در تاجیکستان در زمان شوروی هم محبوبیت داشت. بوستان و گلستان و غزل‌های او از پُرخواننده‌ترین آثار بزرگان ادب پارسی در این کشور به شمار می‌آیند.
