نگاه ایرانیان مضطرب به مذاکرات جمهوری اسلامی با امریکا

در آستانهٔ مذاکرات بین ایران و امریکا که قرار است روز شنبه ( ۲۳ حمل) در عمان برگزار شود، خبرگزاری رویترز در گزارشی به بررسی چشم‌انداز این گفت‌گوها از نگاه شهروندان ایرانی پرداخته است.

رویترز می‌نویسد: «ایرانی‌ها خسته از سال‌های طولانی تحریم‌ها و نگران تهدیدات امریکا برای اقدام نظامی، با امیدواری مذاکرات آخر هفته را دنبال می‌کنند؛ مذاکراتی که باعث رونق بازار سهام و بالا رفتن ارزش پول شده است.»

محور مذاکرات عمان رسیدگی به اختلاف طولانی بین ایران و غرب بر سر برنامۀ هسته‌ای‌ جمهوری اسلامی است، هرچند که مقامات ایرانی نسبت به پیشرفت در این زمینه تردید دارند و دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور امریکا، هم بارها تهدید کرده که در صورت عدم دستیابی به توافق، ایران بمباران خواهد شد.

بسیاری از مردم ایران که رویترز با آن‌ها تیلیفونی صحبت کرده است، نسبت به آینده بدبین هستند، اما حتی چانس کمِ توافق با یک رئیس‌جمهور غیرقابل پیش‌بینی در ایالات متحده، که اغلب به مهارت‌های خود در مذاکره می‌بالد، تعدادی از افراد را تا حدودی خوشبین کرده است.

دونالد ترمپ خبر انجام این مذاکرات را روز دوشنبه ۱۸ حمل اعلام کرد. ارزش واحد پول ایران که به پایین‌ترین سطح خود یعنی ۱۰۵ هزار تومان به ازای هر دالر امریکا رسیده بود، در روز سه‌شنبه اندکی تقویت شد و به زیر صد هزار تومان رسید.

بورس تهران در روز سه‌شنبه ۲.۱۶ درصد رشد کرد که بهترین عملکرد از ماه جنوری تاکنون است، زیرا سرمایه‌گذاران از پناهگاه‌های امن طلا و ارز به سمت سهام داخلی روی آورده‌اند. این بازار در معاملات اولیهٔ روز چهارشنبه ۱.۱ درصد دیگر رشد کرد.

ایران در دهه‌های پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ روابط پرتنشی با قدرت‌های غربی و دیگر کشورهای بزرگ داشته است، به‌ویژه از سال ۲۰۰۳ که مناقشه بر سر برنامه غنی‌سازی اورانیوم تهران در کانون توجه قرار گرفت.

امیر حمیدیان، کارمند بازنشستهٔ دولت در تهران، به خبرگزاری رویترز گفت: «سال‌هاست که ما از این درگیری رنج می‌بریم. زمان پایان دادن به این بن‌بست فرا رسیده است. ما می‌خواهیم یک زندگی عادی و بدون دشمنی و به ویژه بدون فشار اقتصادی داشته باشیم.»

او که پدر سه فرزند، و حقوق ماهانه‌اش معادل ۱۲۰ دالر است، افزود: «من نمی‌خواهم کشورم بمباران شود… زندگی نسبت به قبل بسیار گران‌تر شده. قدرت خرید من روز به روز در حال کاهش است».

چهار مقام ایرانی در ماه مارچ به خبرگزاری رویترز گفتند که نظام روحانی‌سالار جمهوری اسلامی به‌رغم لفاظی‌های تند خود، به خاطر ترس از این‌که وضعیت رو به وخامت اقتصادی باعث بروز اعتراضات شود، مجبور است که با مذاکرات موافقت کند.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که لغو تحریم‌ها می‌تواند هزینه‌های واردات را کاهش دهد و قیمت‌های صادرات برای شرکت‌های ایرانی را تقویت کند، اما سرمایه‌گذاران محتاط، در بحبوحهٔ تردید پیرامون نتیجهٔ مذاکرات برنامه‌ریزی‌شده برای روز شنبه، به شرط‌بندی‌های کوتاه‌مدت امید بسته‌اند.

بسیاری از مردم عادی ایران که شاهد تلاش‌های بی‌ثمر مکرر برای حل بن‌بست بین ایران با غرب بوده‌اند، اعتقاد چندانی به نتیجهٔ مذاکرات ندارند.

مینو ۳۲ ساله، خانم خانه و مادر دو فرزند در اصفهان، نسبت به خروجی مذاکرات بدبین است.

او گفت: «هیچ توافقی حاصل نخواهد شد. شکاف بزرگی بین طرفین وجود دارد. ترمپ قصد دارد ما را بمباران کند. چه باید بکنیم؟ کجا باید برویم؟ من تمام پس‌اندازم را از بانک برداشته‌ام تا در صورت حملهٔ امریکا یا اسرائیل به ایران پول نقد در خانه داشته باشم».

دونالد ترمپ بازگشت به سیاست «فشار حداکثری» در قبال تهران را در دستور کار خود قرار داده است، رویکردی که در اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش در سال‌های ۲۰۱۷- ۲۰۲۱ منجر به تحریم صادرات نفت و سقوط شاخص‌های اقتصادی ایران انجامید، هرچند تهران راه‌هایی برای فرار از تحریم نیز پیدا کرده است.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، بارها گفته که تحریم‌ها مشکلات اقتصادی کشور را حتی از زمان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ چالش‌برانگیزتر کرده است.

مهسا، ۲۲ ساله، محصل پوهنتون در شهر ساری، گفت: «من تا حد مرگ نگران هستم. دیگر بس است. فقط به یک توافق برسید و به بدبختی ما پایان دهید».

ایرانیان از از ماه جدی سال ۱۳۹۶، تظاهرات دوره‌ای سراسری را در واکنش به استانداردهای ضعیف زندگی برگزار کرده و خواستار «تغییر رژیم» شده‌اند. اما برخی از تندروها به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ایمان دارند که در ساختار پیچیدهٔ قدرت در نظام جمهوری اسلامی حرف آخر را در مورد امور کشور می‌زند.

محمدامین حسینی، ۲۷ ساله، اهل مشهد، گفت: «مقام معظم رهبری کاملاً از وضعیت آگاه هستند و ما را از مشکلات خارج می‌کند. هر چه تصمیم بگیرد، ما از آن حمایت خواهیم کرد.»