خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از منابع خود گزارش داد که روسیه صادرات گاز مایع به افغانستان و جمهوری‌های شوروی سابق را در دوره جنوری تا نومبر تقریباً دو برابر کرده و به ۱.۰۱۶ میلیون تن رسانده است.

مسکو به دلیل محدودیت‌های اروپا ناشی از جنگ اوکراین، صادرات گاز مایع را از این قاره تغییر مسیر داده است.

تاجران می‌گویند که میزان عرضه گاز مایع روسیه به افغانستان و همچنین قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان و ازبیکستان اکنون حدود ۳۶ درصد از کل صادرات گاز مایع روسیه را تشکیل می‌دهد که نسبت به ۱۹ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.

افغانستان بزرگترین خریدار گاز مایع روسیه در این منطقه است. در ماه جولای، روسیه اعتبارنامه سفیر جدید افغانستان را پذیرفت و به اولین کشوری تبدیل شد که امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت شناخت.

به گفته منابع، عرضه گاز مایع روسیه به افغانستان، در ۱۱ ماه اول سال ۱.۵ برابر افزایش یافته و به ۴۱۸ هزار تن رسیده است.

تاجران می‌گویند که صادرات گاز مایع روسیه به افغانستان تا حدی به دلیل کاهش صادرات ایران که با تحریم‌های ایالات متحده روبه‌رو است، افزایش یافته است.

ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی ریاست الوزرا امروز در مراسمی رسمی، آغاز کار چهار پروژه بزرگ برق و بهره‌برداری از پنج پروژه دیگر را در ولایت هرات اعلام کرد. ارزش مجموعی این پروژه‌ها ۳.۹۸ میلیارد افغانی گزارش شده است.

ملابرادر این پروژه‌ها را برای توسعه صنعتی و اقتصادی افغانستان حیاتی خواند و گفت که با تکمیل آنها، تمامی پارک‌های صنعتی هرات، مراکز تجاری، مناطق روستایی و مسکونی از برق ۲۴ ساعته بهره‌مند خواهند شد و مردم صاحب برق پایدار خواهند شد.

وی همچنین به سرمایه‌گذاران در بخش سردخانه‌ها وعده داد که پنج سال مالیات معاف خواهند شد و شرکت برق افغانستان به طور مستمر برق آنان را تأمین خواهد کرد. او از همه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خواست که از این فرصت استفاده کنند.

ملا عبدالغنی برادر با تأکید بر سیاست متوازن اسلامی امارت گفت که تمرکز اصلی بر رشد اقتصادی، ثبات امنیتی و حکومتداری خوب است و کشورهای جهان باید به جای سیاست‌های محدودکننده، به تعامل با افغانستان توجه کنند.

از جمله پروژه‌هایی که امروز بهره‌برداری شد، می‌توان به کشیدن خط ۲۲۰ کیلوولت به طول ۱۳۰ کیلومتر از ترکمنستان و ساخت چهار سب‌استیشن در ولسوالی‌های کرخ، پشتون زرغون، اوبه و چشت شریف اشاره کرد که از طریق آن برای ۴۰ هزار خانواده برق تأمین خواهد شد.

پروژه‌های جدیدی که آغاز شده‌اند شامل ساخت سب‌استیشن پل هاشمی، توسعه سب‌استیشن شهدای ۲۴ حوت، ایجاد بی‌لین سب‌استیشن نورالجهاد و کشیدن خط انتقال برق بین سب‌استیشن‌های پل هاشمی، نورالجهاد و شهدای ۲۴ حوت می‌باشد.

ملا عبدالغنی برادر از شرکت‌های قراردادی و تیم‌های فنی خواست که پروژه‌های آغاز شده را با کیفیت کامل و در زمان تعیین شده تکمیل کنند.

در حالی که مقام‌های پاکستانی پیش از این بارها تأکید کرده بودند کاهش یا قطع تجارت با افغانستان هیچ‌گونه زیانی به اقتصاد این کشور وارد نمی‌کند، آمار تازه بانک دولتی پاکستان تصویر کاملاً متفاوتی را نشان می‌دهد. این بانک اعلام کرده است که کاهش شدید صادرات به افغانستان، یکی از عوامل اصلی افزایش کسر بیلانس تجارتی پاکستان بوده؛ موضوعی که پس از توقف تجارت با افغانستان، فشار تازه‌ای را بر اقتصاد این کشور وارد کرده است.

کارشناسان اقتصادی می‌گویند افغانستان یکی از بازارهای مهم صادراتی پاکستان بوده و ادامه محدودیت‌های تجاری و تنش‌های به میان آمده، می‌تواند زیان‌های بیشتری را متوجه اقتصاد پاکستان سازد.

بانک دولتی پاکستان در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که کسر بیلانس تجارتی این کشور با نُه کشور همسایه، در پنج ماه نخست سال مالی ۲۰۲۵–۲۰۲۶، بیش از ۳۹ درصد بیشتر شده است. آمارهای این بانک نشان می‌دهند که بیلانس تجارت پاکستان از ۴.۴ میلیارد دالر به ۶.۲ میلیارد دالر رسیده است. بر بنیاد این گزارش، کاهش صادرات پاکستان به کشورهای مانند چین و افغانستان، نقش کلیدی در افزایش این کسر تجارتی داشته است.

در گزارش آمده است که صادرات پاکستان به افغانستان در این مدت بیش از ۹۴ درصد کاهش یافته و از بیش از ۴۰۸ میلیون دالر در سال گذشته، به حدود ۲۱۰ میلیون دالر کاهش یافته است. 

کارشناسان اقتصادی می‌گویند که وابستگی پاکستان به بازار افغانستان، به‌خصوص در بخش صادرات مواد غذایی، سمنت، دوا و کالاهای روزمره، بیشتر از آن بوده است که بتواند به‌سادگی جایگزین شود.

این کاهش بیلانس در تجارت پاکستان پس از آن رخ داده که تمامی اشکال تجارت میان پاکستان و افغانستان در ماه اکتوبر سال جاری متوقف شد.

پیش از این، مقام‌های پاکستانی بارها ادعا کرده بودند که کاهش یا قطع تجارت با افغانستان تأثیر منفی بر اقتصاد پاکستان نخواهد داشت. با این حال افغانستان تلاش دارد مسیرهای بدیل تجارتی را گسترش دهد تا در آینده متکی به سیاست تجارتی پاکستان نباشد.