د هرات صنایعو او کانونو خونه څرګندوي، چې د دغه ولایت د فابریکو خاوندانو په یوه پېنځه ورځني نندارتون کې خپل کورني تولیدات نندارې ته وړاندې کړي دي.

سرچینې ویلي؛ په هرات کې د کورنیو تولیداتو له پېنځه ورځني نندارتون څخه څه باندې ۲۰ زره کسانو لیدنه کړې ده.

د دغه ولایت د صنایعو او کانونو خونه وايي، سږ کال نندارتون ښه و او د فابریکو خاوندانو د نورو ولایتونو له پانګوالو او سوداګرو سره نوي تړونونه لاسلیک کړل.

دغه راز په دغه نندارتون کې ګڼو ګډونوالو ته د هېواد په نورو ولایتونو کې هم د خپلو څانګو د پرانستلو ښه فرصت رامنځته شو.

د هرات د صنایعو او کانونو خونې مرستیال توریالی غوثي وایي؛ د فابریکو خاوندانو د دې غرفو له جوړولو سره  خپل کورني تولیدات د پېنځو ورځو لپاره خلکو ته ایښي وه.

يو شمېر ګډونوال وايي، چې د کورنيو توليداتو د معرفي کولو او د کورنيو توليداتو کارولو ته د خلکو د هڅولو لپاره د نورو نندارتونونو جوړولو ته هم اړتيا شته دی.

د فابریکو خاوندانو خپل تولیدات په ۱۲۰ غرفو کې نندارې ته ایښي وه؛ لبنیات، خوراکي توکي، پلاستیک، درمل او د کور وسایل هغه توکي دي، چې ګډون کوونکیو سږ کال دغه نندارتون ته راوړي وه.

د تېر کال پر پرتله د خلکو  لخوا یې تود هرکلی وشو، چې د فابریکو خاوندان یې د راتلونکي لپاره هیله من کړل.

د فابریکو خاوندان ټینګار کوي، چې دا ډول نندارتونونه کولی شي کورني توکي خلکو ته معرفي کړي؛ نو اړتیا ده، چې نور نندارتونونه هم جوړ شي.

دوی بیا هم له حکومته غواړي، چې د ورته توکو د واردولو مخه ونیسي.

اوس‌مهال د هرات صنعتي ښار د لبنیاتو، غیر الکولي مشروباتو او ځینو خوراکي توکو په برخه کې پر ځان بسیا شوی دی؛ خو د صنعتکارانو هیله دا ده، چې خلک د کورنیو تولیداتو پېرلو ته وهڅول شي.

د سوداګرۍ او صنایعو وزارت وايي؛ هڅه کوي د هېواد تازه میوو ته بازار موندنه وکړي، چې په دې توګه تازه میوې د نړۍ بازارونو ته په مناسبه بیه وړاندې شي.

د صنعت اوسوداګرۍ وزارت ویاند وايي، چې هڅه کوي په روان کال کې د صادراتو کچه د تېر پر پرتله لوړه کړي.

د صنعت او سوداګرۍ وزارت ویاند عبدالسلام  جواد آخوند زاده وایي؛ مونږ په دې روستیو کې سلګونه ټنه د تېر کال را پاتي انار او مڼې قزا قستان او ځینو نورو هېوادو نو ته صادر کړي او د تازه میوو د صادارتو لپاره اړوند تدابیر نیول شوي دي.

د کرنې او مالدارۍ خونې مسوولین هم وايي، چې هڅه کوي په روان کال کې د نړۍ بېلابېلو اروپايي او آسیايي مارکیتونو ته د هېواد تازه میوې وروسوي.

دوی زیاتوي، چې افغان سوداګر اوس هم  د بانکي اړیکو او ویزو د ستونزو له کبله نه‌شي کولی په نړیوالو مارکیتونو کې مستقیم  فعالیت تر سره کړي.

د کرني او مالدارۍ خونې د بهرنیو اړیکو مسوول امید حیدري وایي؛ مونږ د نړۍ بېلابېلو هېوادونو ته صادارت کوو، خو د افغانستان په نامه نه‌کیږي. زمونږ هیله داده که زمونږ د ویزي ستونزه حکومت اواره کړي؛ صادرات به مو نور هم ز یات شي.

سر کاریګر محمد هارون وایي: مونږ له بامیان، کاپیسا، او پروان څخه خاص زردالو راوړي او ټولې روغتیايي خواوې په نظر کې نیول شوي او دا به لو مړۍ ټولګه وي، چې صا دره شي.

بل  لورته بیا د هندواڼو سوداګر او بزګر د مارکیت له نه‌شتوالي سره مخ دي او وایي؛ که د هېواد هندوانو ته مناسب مارکیت پیدا نه‌شي د هېواد بزګرو ته به ستر مالي زیان واوړي.

د هندوانو پلورونکی حاجي محمد وایي: له فراه نه تر کابله د یو من هنداوڼې کرایه ۴۰ افغانۍ ده او مونږ دلته یو من هندواڼه پر ۵۰ افغانیو پلورو؛ بزګر او سوداګر دواړه په تاوان کې دي. له حکومت هیله لرو، چې زمونږ ستونزه په نظر کې ونیسي.

د اقتصادي  چارو کار پوهانو ویلي؛ که د هېواد د صادراتو کچه د سیمي او نړۍ مارکیتونو ته منظمه تر سره شي؛ نو له دې سره به د هېواد بزګر او سوداګر د پام وړ ګټه تر لاسه کړي.

د هرات د کرنې او مالدارۍ ریاست ويلي، چې په روان کال کې یې د ورېښمو شاوخوا ۳۶۰۰ صندوقه د وریښمو چینجي کروندګرو ته وېشلي، چې سږ کال یې پایلو ته ډېرې هیلې شته.

دا مهال د ورېښمو د چینجیو د محصول یا وریښمو تار د را ټولولو وخت دی.

سږ کال د ورېښمو د چينجيو څه باندې درې زره صندوقونه په زنده جان، انجيل، ګذرې او پښتون زرغون ولسواليو کې بزګرانو ته وېشل شوي دي.

د هرات د کرنې او مالدارۍ رياست د ترویج او مالدارۍ عمومي رییس خلیل احمد بهمنش وايي، چې ۸۰ په سلو کې د وریښمو د چنجیو پالنه په زنده جان ولسوالۍ کې ترسره کیږي.

د وریښمو د چینجیو پالنه زیارګلوونکی صنعت دی؛ کروندګر او د چینجیو پالونکي د ورېښمو تار اسانه تر لاسه کولی نه‌شي.

کروندګر وايي، د تېر کال پر پرتله د ورېښمو بازار پیکه دی.

د وریښمو د چینجیو په پالنه کې تر ډېره میرمنې بوختې دي.

د وریښمو چینجیو پالونکې شتابه جلال ویلي؛ د ورېښمو د چينجيو له پاللو څخه نيولې بيا د ورېښمو د تارونو د بېلولو او د ورېښمنو جامو د توليدولو چارې تر ډېره د ښځو لخوا ترسره کېږي.

سږ کال هغه کورنۍ، چې د ورېښمو چینجي یې ساتلي هيله لري، چې ښه حاصلات به ولري.

په دې صنعت بوخت کسان وايي، چې سږ کال د وریښمو بازار پیکه دی.

په هرات کې د ورېښمو صنعت شپږ سوه کلن تاریخ لري. اوس هم ډېرو کورنیو دغه پخوانی مسلک ساتلی او د ورېښمو چینجي معمولاً د توتانو پر پاڼو تغذیه کوي.