تازه خبرونه
اسلام له ۲۰۱۰ څخه تر ۲۰۲۰ پورې د نړۍ چټک وده کوونکی دین و- څېړنه
په دې لسیزه کې د نړۍ د مسلمانانو نفوس ۳۴۷ میلیون زیات شو او اټکل کیږي، چې ۲.۰ میلیارد ته ورسیږي. دا زیاتوالی د نورو ټولو مذهبونو له ودې څخه مخکې شو او له عیسویت وروسته د نړۍ د دوهیم لوی مذهب په توګه د اسلام دریځ ورسره ټینګ شو.
د پیو څېړنیز مرکز د نویو اټکلونو له مخې؛ له ۲۰۱۰ څخه تر ۲۰۲۰ پورې د نړۍ د مذهبونو تر منځ اسلام تر ټولو چټکه وده درلوده.
په دې لسیزه کې د نړۍ د مسلمانانو نفوس ۳۴۷ میلیون زیات شو او اټکل کیږي، چې ۲.۰ میلیارد ته ورسیږي. دا زیاتوالی د نورو ټولو مذهبونو له ودې څخه مخکې شو او له عیسویت وروسته د نړۍ د دوهیم لوی مذهب په توګه د اسلام دریځ ورسره ټینګ شو.
د عیسویانو شمېر په ۲۰۲۰ کې ۱۲۲ میلیون زیات شو او ۲.۳ میلیارد ته ورسېد.
دغه راز بودایان یوازنۍ لویه ډله وه، چې په شمېر کې یې کمښت تجربه کړ؛ د دوی نفوس له ۱۹ میلیون څخه تر ۳۲۴ میلیون پورې راټیټ شو.
دې څېړنې ۲۰۱ هېوادونه او سیمې پوښلې، چې د نړۍ د نفوس ۹۹.۹۸ سلنه برخه یې پوښلې ده.
په دې څېړنه کې اووه مذهبي ډلې په پام کې نیول شوې وې؛ عیسویان، مسلمانان، هندوان، بودایان، یهودیان، د نورو مذهبونو پیروان او هغه خلک، چې هیڅ مذهبي تړاو نلري.
په دې لسیزه کې د مسلمانانو د نفوس وده د ټولو غیر مسلم ډلو له ودې څخه ډېره وه، چې ټولټال ۲۴۸ میلیون ول.
د پام وړ خبره دا ده، چې یوازې د مسلمانانو نفوس په ۲۰۲۰ کال کې د نړۍ د بودایانو د ټول نفوس څخه ډېر ول.
دې چټکې ودې د مسلمانانو او عیسویانو ترمنځ د نفوسو تشه راکمه کړې ده.
په ۲۰۱۰ ز.کال کې مسلمانانو د نړۍ د نفوس ۲۳.۹ سلنه برخه جوړه کړې وه. په داسې حال کې، چې عیسویان ۳۰.۶ سلنه برخه جوړه کړې وه. تر ۲۰۲۰ ز.کال پورې دا ارقام د مسلمانانو لپاره ۲۵.۶ سلنه او د عیسویانو لپاره ۲۸.۸ سلنه ته بدل شوي وه. د عیسویانو د نفوس د ورو ودې یو له اصلي عواملو څخه د مذهبي ارتداد لوړه کچه ده.
ولې د مسلمانانو نفوس دومره چټک وده کوي؟
د پیو څېړنیز مرکز د راپور له مخې؛ د مسلمانانو د نفوس د ودې تر شا اصلي عوامل په لویه کچه ډیموګرافیک دي. مسلمانان عموماً ځوان دي او د نورو مذهبونو د پیروانو پر پرتله د زیږون کچه هم لوړه لري.
د ۲۰۱۵ او ۲۰۲۰ ز.کلونو ترمنځ مسلمانو ښځو په اوسط ډول ۲.۹ ماشومان درلودل. په داسې حال کې، چې د غیر مسلمانو ښځو لپاره دا کچه ۲.۲ وه. په ۲۰۲۰ کال کې د مسلمانانو منځنی عمر ۲۴ کاله و، چې د غیر مسلمانانو له نړیوال منځني عمر څخه نهه کاله کم و، چې ۳۳ کاله وه.
په دې وده کې د دین بدلولو رول لږ لوبولی دی. د ۲۰۰۸ او ۲۰۲۴ کلونو ترمنځ د ۱۱۷ هېوادونو څخه د سروې معلومات ښیي، چې په مسلمانه کورنۍ کې زېږیدلي شاوخوا ۱٪ خلک به خپل دین پریږدي.
په هرصورت دا تقریباً د هغو خلکو له شمېر سره ورته دی، چې اسلام ته مخه کوي او خالص اغېز یې خورا کوچنی دی.
د مسلمانانو ترټولو لوی نفوس چیرته ژوند کوي؟
په ۲۰۲۰ کال کې د آسیا – آرام سمندر په سیمه کې د مسلمانانو ترټولو لوی شمېر ژوند کاوه، چې نفوس یې شاوخوا ۱.۲ میلیارډ و؛ ورپسې منځني ختیځ او شمالي افریقا د ۴۱۴ میلیون او د فرعي سحرا افریقا ۳۶۹ میلیون و. که څه هم په اروپا او شمالي امریکا کې د مسلمانانو نفوس ډېر کم دی؛ خو په تېره لسیزه کې دې ټولنو د خپلو غیر مسلم سیالانو پر پرتله په چټکۍ سره وده کړې ده.
مسلمانان په منځني ختیځ او شمالي افریقا کې تر ټولو لوی نفوس دی، چې د سیمې د نفوس ۹۴٪ جوړوي.
په هرصورت د پیو څېړنیز مرکز د څرګندونو له مخې؛ سره له دې، چې سیمه له اسلام سره قوي تړاو لري، د نړۍ شاوخوا ۲۰٪ مسلمانان په دې سیمه کې ژوند کوي.
هغه هېوادونه، چې په ۲۰۲۰ کې د مسلمانانو تر ټولو لوی نفوس لري له منځني ختیځ څخه بهر ول:
اندونیزیا: ۲۳۹ میلیون
پاکستان: ۲۲۷ میلیون
هند: ۲۱۳ میلیون
بنګله دیش: ۱۵۱ میلیون
پر نړیواله کچه مسلمانان په ۲۰۲۰ ز.کال کې د ۵۳ هېوادونو او سیمو اکثریت و.
تازه خبرونه
په پنجشېر کې د پارندې برښنابند تولیدي کارخونه پرانیستل شوه
هغه نن( پنجشنبې د لړم دوهویشتمه)د برښنا د یادې تولیدي کارخونې د پرانیستې په مراسمو کې وویل، چې برښنا د صنعت د ودې لپاره خورا اړینه ده او افغانستان له ختیځ څخه تر لویدیځ پورې د برښنا او انرزۍ د تولید لپاره پراخې اوبیزې، بادي او لمریزې سرچینې لري.
د ریاست الوزراء اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر په پنجشېر ولایت کې د پارندې برښنابند د تولیدي کارخونې پرانیسته وکړه.
هغه نن( پنجشنبې د لړم دوهویشتمه)د برښنا د یادې تولیدي کارخونې د پرانیستې په مراسمو کې وویل، چې برښنا د صنعت د ودې لپاره خورا اړینه ده او افغانستان له ختیځ څخه تر لویدیځ پورې د برښنا او انرزۍ د تولید لپاره پراخې اوبیزې، بادي او لمریزې سرچینې لري.
هغه ټینګار کړی؛ د اسلامي امارت اړین لومړیتوب د انرژۍ په برخه کې پرځانبسیاینه ده، چې له پلي کېدا سره یې هېواد کولی شي د لوړ کیفیت لرونکي توکو د واردولو پر ځای بهر ته خپل تولیدي توکي صادر او د پانګې د جذبولو لپاره زمینه برابره کړي.
ملا برادر وایي: “د افغانستان اسلامي امارت اراده لري، چې هېواد د صنعت، کرنې، ټرانسپورټ، سوداګرۍ او د ژوند په هره برخه کې پرځانبسیا کړي. دا شعار نه، بلکې یو عملي پروګرام دی.”
نوموړي له سوداګرو او پانګوالو وغوښتل، چې په هېواد کې دننه د صنعت او برښنا په تولیدي سکټور کې پانګونه وکړي او دا ډاډ څرګندوي، چې اسلامي امارت به پانګوالو ته ټولې اړینې آسانتیاوې برابرې کړي.
د پارندې د برښنابند تولیدي کارخونه د ۴ میګاواټه برښنا د تولید وړتیا لري او تمه ده، چې د پنجشېر د اوسېدونکو د برښنا اړتیاوو لویه برخه پوره کړي.
تازه خبرونه
افغانستان په پاکستان کې د روان جنګ پر ضد د پاکستان د فتوا غوښتنه رد کړه
رحمت الله نجیب زیاته کړې؛ منځګړو هم له دې غوښتنې ملاتړ وکړ، ځکه د افغانستان او پاکستان ترمنځ له حساسیتونو پوره خبر نهول.
نن( چارشنبه د لړم یوویشتمه ) په یوه خبري کنفرانس کې د کورنیو چارو وزارت مرستیال او له پاکستان سره د مذاکره کوونکي پلاوي غړي رحمت الله نجیب ویلي، چې د مذاکراتو په بهیر کې پاکستاني پلاوي له افغان پلاوي وغوښتل؛ یوه داسې فتوا صادره کړي، چې په پاکستان کې روان جنګ پرې غیر عادلانه اعلان شي.
رحمت الله نجیب زیاته کړې؛ منځګړو هم له دې غوښتنې ملاتړ وکړ، ځکه د افغانستان او پاکستان ترمنځ له حساسیتونو پوره خبر نهول.
هغه دا هم څرګنده کړه: افغان پلاوي په پیل کې دا ومنله، چې فتوا صادرېدی شي؛ خو ټینګار یې وکړ، چې د داسې حکم صادرول د دارالافتاء دنده ده او د دې ادارې هره پرېکړه باید د اسلامي شریعت پر بنسټ وي، نه د شخصي غوښتنو یا بهرنیو فشارونو پر بنسټ.
د رحمت الله نجیب د څرګندونو له مخې؛ ممکن دا وضاحت پاکستاني لوري ته د منلو وړ نهوي؛ خو همدا توپیرونه د دې لامل شول، چې مذاکرات پرته له پایلو پای ته ورسیږي.
تازه خبرونه
په افغانستان کې د څارویو وبا له ۲۱ میلیون ډېر پسونه او وزې وګواښل
دې ادارې ویلي، چې د څارویو طاعون (PPR) یوه ډېره ساري او چټکه لېږدېدونکې ناروغي ده.
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې اداره (ایف ای او) خبرداری ورکړی، چې د څارویو وبا ناروغۍ (PPR) په افغانستان کې له ۲۱ میلیون ډېر پسونه او وزې ګواښلي دي.
دې ادارې ویلي، چې د څارویو طاعون (PPR) یوه ډېره ساري او چټکه لېږدېدونکې ناروغي ده.
دې ادارې زیاته کړې؛ د آسیا پراختیایي بانک او بریټانیا د افغانستان د څارویو په ژغورنه کې مرسته کړې ده.
د ملګرو ملتونو د دې ادارې د څرګندونو له مخې؛ له دې واکسینو موخه د ناروغۍ د خپرېدنې مخنیوی دی. له ۱۹۹۶ کال راپدېخوا، چې په افغانستان کې د څارویو د وبا ګواښ ته پام راوښتی دی. دا ناروغي اوس هم مالدارۍ ته یو جدي ګواښ دی.
د ملګرو ملتونو چارواکي وايي، د کابو کولو تدابیر یې د خپرېدو مخه نیسي.
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې(ایف ای او) په راپور کې راغلي:« د څارویو واکسین پیل په افغانستان کې د خوړو، سوداګرۍ او ژوند د پايښت لپاره هڅې خوندي ساتي؛ د وزو او پسونو وبا تر ډېره د افغانستان په شمال او ختیځو ولایتونو کې مالداران ځپلي دي.»
د هېواد یو شمېر مالدارانو ويلي، چې په روستیو دوه کلنو کې مالدارن له ګڼو روغتیا يي ستونزو سره مخ کړي او په لسګونو لوی او کوچني څار وي يي د ناڅرګندو نارغیو له کبله مردار کړي دي.
د دوی د څرګندونو له مخې، د دې نارغیو د مخنیوي لپاره د څارویو روغتیایي مرکز اوسهم شتون نلري.
د اقتصادي چارو کار پوهانو په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې ادارې خپور کړی راپور د اندېښنې وړ بولي او وایي، چې د کرنې او مالدارۍ وزارت باید په هېواد کې د مالدارۍ د پراختیا او مصونیت لپاره د څارویو روغتیايي مراکزونو ته پراختیا ورکړي.
د دې ادارې د څرګندونو له مخې؛ په افغانستان کې د څړځایونو له کمېدا او وچکالۍ سره د مالدارۍ وده او پالنه ټکنۍ شوې، چې د ډېرو افغانانو پر ژوند یې ناوړه اغېز کړی دی.
ویل کیږي، چې دا مهال په کلیوالي سیمو کې شاوخوا ۶۸ سلنه خلک مالداران دي مالداري دي او همدا یې د ژوندانه لپاره د ګټې وټې یوازنۍ لار ده.
-
لوبی3 days agoد فوټبال مینهوالو ته زیری؛ آریانا ټلویزیون به د افغانستان اتلانو لیګ پېنځم پړاو د نومبر پر دوه ویشتمه خپور کړي
-
تازه خبرونه3 days agoپه پنجشېر کې د پارندې برښنابند تولیدي کارخونه پرانیستل شوه
-
سیمه ییز خبرونه4 days agoایران له امریکا سره د سولهییزې اټومي هوکړې په لټه کې دی
-
سوداگري4 days agoافغان سوداګر باید د پاکستان له لارې پر سوداګرۍ خپله تکیه راکمه کړي – اسلامي امارت
-
تازه خبرونه4 days agoپه افغانستان کې د څارویو وبا له ۲۱ میلیون ډېر پسونه او وزې وګواښل
-
سیمه ییز خبرونه5 days agoپه اسلام آباد کې له محکمې بهر موټر بم مرګ او ژوبله رامنځته کړه
-
روغتيا4 days agoله پاکستان څخه د کډوالو راستنېدا په افغانستان کې د ګوزڼ د لېږد خطر زیات کړی
-
د هوا حالاتو بدلونونه3 days agoپه ایران کې د اوبو د بحران له کبله د تهران نلونه وچ شول
