تازه خبرونه
افغانان د صحابه کرامو له غیرته برخمن دي – بریتانیایي عالمان

د بریتانیایي عالمانو یوې ډلې، چې په دې وروستیو کې افغانستان ته سفر کړی و؛ ویلي، چې په دې هېواد کې رسنیو رښتیني واقعیتونه بشپړ تحریف کړي دي.
بریتانیايي عالمانو د لندن د کوئین مریم پوهنتون په یوه غونډه کې د افغانستان د اسلامي ټولنې د جوړېدو له بهیره، امنیت ښه کېدو او اقتصادي وضعیته ستاینه کړې ده.
شیخ هیثم الحداد، چې یو له دغو عالمانو څخه دی ویلي؛ د اسلامي امارت د چارواکو د مسلکيتوب کچه، چې هغه ورسره ولیدل په رښتیا حیرانوونکې ده.
هغه زیاته کړې: دوی (اسلامي امارت) په رښتیا هم غواړي د خپل هېواد او امت لپاره یو څه وکړي او خدای دې له دوی سره مرسته وکړي.
مفتي اسمعیل سطیه ویلي: مونږ افغانستان ته پر ډېر خلاص ذهن لاړو؛ زمونږ له هیچا سره ټکر رانغی. ما د افغانستان خلک ډېر مهربان، سخاوتمند، د ورین تندي لرونکي او انعطاف منونکي ولیدل؛ خو هغه څه، چې پر ما ډېر اغېز وکړ هغه دا دي، چې د صحابه کرامو کيسې مو، چې لوستې وې؛ ورسره مخ شوو. دوی ماته د هغو کسانو یادونه راژوندي کړل، چې د اسلام لپاره یې سرښندنې کړې وې او هر څه کولو ته چمتو ول. مونږ فکر نه کاوه، چې نن به داسې خلک وي؛ خو هلته له خلکو او عالمانو سره خبرو راته څرګنده کړه، چې دا خلک د همغو صحابه کرامو په شان غیرت لري.
شیخ حمید محمود ویلي: افغانستان ته له تللو مخکې مې په رسنیو کې هیڅ مثبته خبره نه وه لیدلې؛ خو د افغان حکومت له غړیو سره له خبرو وروسته پوه شوم، چې دوی نه یوازې له فزیکي تسلط او استعماره د خلاصون هڅه کیږي، بلکې د مالي، اقتصادي او فکري غلامۍ څخه د وتلو په هڅه کې هم دي.
شیخ عمار المدني ویلي: د افغانستان هغه انځور، چې مونږ یې لرو؛ له شته واقعیتونو سره بشپړ توپیر لري. هغه خوښي او اطمینان، چې خلک یې احساسوي؛ له هغه څه څخه، چې د رسنیو د چینلونو له لارې انځوریږي بشپړ توپیر لري. زما غوښتنه دا ده؛ هر هغه معلومات، چې تاسې غواړئ هغه باید د مناسبو چینلونو له لارې وي.
دې بریتانيایي پلاوي په جولای میاشت کې افغانستان ته سفر کړی و او د اسلامي امارت له لوړ پوړیو چارواکو سره یې وکتل.
شیخ هیثم الحداد د نجونو د تعلیم مسلې ته په نغوته کې ویلي، چې لویدیځ له دې مسلې څخه د افغانستان د بد ښودلو او ځلولو لپاره ګټه پورته کوي.
نوموړي زیاته کړې: په هره ټولنه کې، چې له جګړې راوتلې وي د اړتياوو خپل يو لړ لري؛ خو امنيت او اقتصاد يې په لومړيتوبونو کې دي.
هغه وایي: که مونږ په رښتيا هم د افغانستان په اړه اندېښمن يوو، نو لومړۍ پوښتنه بايد دا وي، چې امنيتي وضعيت څنګه و؟ ۲۰۲۲ ږ. کال په تېرو څلوېښت کلونو کې لومړی کال و، چې د افغانستان په ټوله سیمه کې جګړه نه وه، چې دا د ستاینې وړ ده. که خلک د ښځو په اړه اندېښمن وي؛ لومړی باید وپوښتي، چې آیا ښځې ځورول کیږي؟
دغه راز شیخ حمد محمود وویل، چې د نجونو زدهکړې او تعلیم في نفسه منع شوی نهدی، بلکې لیبرال او سیکولر تعلیم ځنډول شوی دی.
هغه یادونه وکړه، چې د بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیرخان متقي ورته ویلي، چې اسلامي امارت د نجونو زدهکړه حرامه نهګڼي او ټولې نجونې دمګړۍ لومړنۍ زده کړې کوي. دغه راز هغه وويل: که نجونې غواړي داکترې او ښوونکې شي او يا په دارالعلوم کې زدهکړې وکړي؛ کولى شي د پوهنتون تر کچې خپلې زدهکړې روانې وساتي.
د شیخ حمد د څرګندونو له مخې؛ ښاغلي متقي ویلي، چې پخوا شاګردانو او زدهکړیالانو ته غربي سیکولر افکار پیچکاري کېدل، د شریعت خلاف خبرې کېدې او رذایلو وده کوله؛ نو عالمانو دا موضوع په مستقیمه توګه د اسلامي امارت مشر ته وړاندې کړه. ښاغلي متقي دا هم ویلي، چې مونږ شل کاله د جګړې په ډګر کې سره متحد وو او اوس، چې د هېواد د بیارغونې وخت رارسېدلی؛ اختلاف نهشوو زغملی او له همدې کبله لیبرال او سیکولر زدهکړې لنډمهاله وځنډېدې.
تازه خبرونه
د افغانستان د زراعتي محصولاتو د سوداګرو صادراتي ستونزو ته دې پاملرنه وشي – امیر خان متقي
د بهرنیو چارو وزارت د خبرپاڼې له مخې؛ امیر خان متقي په بېجنګ کې د چین بهرنیو چارو له وزیر وانګ يي سره د لیدنې پر مهال پر دوه اړخیزو اړیکو او اقتصادي همکاریو د ټینګار تر څنګ ډاډ څرګند کړ، چې په نږدې راتلونکي کې به د دواړو هېوادونو تر منځ سوداګزیر حجم د پام وړ کچې ته پورته شي.

د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي د چین بهرنیو چارو له وزیر سره په ناسته کې هغې بین الحکومتي ستونزې ته نغوته(اشاره) وکړه، چې افغان سوداګر د هېواد د زراعتي محصولاتو او نورو توکو د صادراتو پر وخت ورسره مخ دي او په دې اړه یې د بین الحکومتي کمیسیون د ګډ کار غوښتنه هم وکړه.
د بهرنیو چارو وزارت د خبرپاڼې له مخې؛ امیر خان متقي په بېجنګ کې د چین بهرنیو چارو له وزیر وانګ يي سره د لیدنې پر مهال پر دوه اړخیزو اړیکو او اقتصادي همکاریو د ټینګار تر څنګ ډاډ څرګند کړ، چې په نږدې راتلونکي کې به د دواړو هېوادونو تر منځ سوداګزیر حجم د پام وړ کچې ته پورته شي.
امیر خان متقي یو ځل بیا یادونه وکړه، چې د افغانستان خاوره به هېڅکله د ګاونډ هېوادونو پر وړاندې ونهکارول شي.
د بهرنیو چارو وزارت په خبر پاڼه کې راغلي؛ د چین ولسي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي ژمنه وکړه، چې د افغانستان سیاسي او اقتصادي ملاتړ به روان ساتي او هڅه به کوي، چې د زراعتي محصولاتو او نورو افغان وارداتو په برخه کې شته خنډونه له منځه یوسي.
دغه راز وانګ يي زیاته کړې، چې د افغانستان د ښه ګاونډي په حیث به چین د افغانستان په اقتصادي وده کې هېڅ راز همکارۍ ونهسپموي.
ویل کیږي، چې پاکستان، افغانستان او چین د یوې درې اړخیزې غیر رسمي ناستې په بهیر کې د سوداګرۍ پر زیاتوالي، افغانستان ته د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) غځولو او سوداګرو ته د صادراتي آسانتیاوو د رامنځته کولو هوکړه هم شوې ده.
تازه خبرونه
افغانستان ته د پاکستان – چین د اقتصادي دهلیز پر غخولو هوکړه وشوه
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ د چین بهرنیو چارو وزیر وانګ یي او د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي او د پاکستان بهرنیو چارو وزیر محمد اسحاق ډار په بیجینګ کې یوه غیر رسمي درې اړخیزه غونډه کړې ده.

د چین، پاکستان او افغانستان بهرنیو چارو وزیرانو هوکړه کړې، چې د یو کمربند او لارې نوښت (BRI) په اړه پر همکارۍ سربېره افغانستان ته به د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) هم وغځول شي.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ د چین بهرنیو چارو وزیر وانګ یي او د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي او د پاکستان بهرنیو چارو وزیر محمد اسحاق ډار په بیجینګ کې یوه غیر رسمي درې اړخیزه غونډه کړې ده.
دغه راز زیاته شوې، چې په دې درې اړخیزه ناسته کې د سیمهییز امنیت، اقتصادي اړیکو، درې اړخیزه همکارۍ او له ترهګرۍ سره د مبارزې د ګډو ژمنو په اړه خبرې شوې دی.
ویل کیږي، چې پر یو مناسب مهال به په کابل کې د دې هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو شپږمه درې اړخیزه غونډه هم جوړه شي.
تازه خبرونه
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ له افغان کډوالو سره د مرستې غوښتنه وکړه
د کډوالۍ نړیوالې ټولنې (IOM) د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال له سپټمبر راپدېخوا له ګاونډ هېوادونو څخه له درې میلیونو ډېر افغانان افغانستان ته راستانه شوي دي. ډېری یې یا جبري ایستل شوي یا د نیول کېدو له وېرې راتښتیدلي، چې پاکستان د ټولو بې اسنادو بهرنیو د شړلو پرېکړه وکړه.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) د بودجې له جدي کمښت خبرداری ورکړی؛ ځکه، چې دا بنسټ له پاکستان څخه راستنېدونکو افغانانو ته مرسته برابروي.
د کډوالۍ نړیوالې ټولنې (IOM) د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال له سپټمبر راپدېخوا له ګاونډ هېوادونو څخه له درې میلیونو ډېر افغانان افغانستان ته راستانه شوي دي. ډېری یې یا جبري ایستل شوي یا د نیول کېدو له وېرې راتښتیدلي، چې پاکستان د ټولو بې اسنادو بهرنیو د شړلو پرېکړه وکړه.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ په یوه راپور کې راغلي، چې یوازې په ۲۰۲۵ کال کې شاوخوا ۷۸ زره افغانان هېواد ته راستانه شوي، چې له ۳ سوه ۵۱ زره څخه ډېر یې جبري ایستل شوي دي.
دغه راز د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام (UNDP) راپور ورکړی، چې د افغانستان ۷۵ سلنه وګړي د ژوندي پاتې کیدو لپاره هڅې کوي او نیمایي برخه یې بېړنۍ بشري مرستې ته اړتیا لري.
په افغانستان کې د UNHCR استازي عرفات جمال ویلي، چې دې بنسټ سږکال د خپلو اهدافو د ترلاسه کولو لپاره ۲۱۶ میلیون ډالرو ته اړتیا لري؛ خو تر اوسه پورې د دې بودجې یوازې ۲۵ سلنه ترلاسه شوې ده. د بودجې د نشتوالي له کبله UNHCR یوازې لومړنۍ بشري مرستې چمتو کولی شي.
نوموړی وایي: “دا مرستې کولی شي د یو کس ژوندي پاتې کیدو کې مرسته وکړي؛ خو دوی اغېزمنه بیارغونه نشي وړاندې کولی.”
د بودجې بحران د افغان ښځو او نجونو د ساتنې لپاره ډیزاین شوي پروګرامونو او همدارنګه یې پر اړوند ملاتړ پروګرامونو هم منفي اغېزه کړی دی.
دې بنسټ له نړیوالې ټولنې وغوښتل، چې “خپلې پانګونې روانې وساتي، پخپله لار روان پاتې شي او د افغان کډوالو د راستنېدو او د هغوی د راتلونکي جوړولو لپاره اړین سیاسي او مالي ملاتړ چمتو کړي.”
UNHCR زیاته کړې: “مونږ په تېرو وختونو کې له هغو حکومتونو ملاتړ کړی، چې د دې کډوالو کوربتوب یې کړی او اوس هم له دوی سره ولاړ یوو؛ ځکه، چې ډېری افغانان بېرته خپل هېواد ته را روان دي.”
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ خبرداری ورکړی، چې په افغانستان کې له لسیزو راپدېخوا نړیواله پانګونه له دوامداره ملاتړ پرته له خطر سره مخ ده او له ګاونډ هېوادونو یې وغوښتل، چې له افغان راستنېدونکو سره انساني کرامت په پام کې ونیسي او د راستنېدو بهیر ته د دوامداره او رضاکارانه حل لارو لپاره کار وکړي.
-
نړۍ2 days ago
د امریکا پخوانی ولسمشر جو بایډن د پروسټاټ پر سرطان اخته شو
-
سوداگري1 day ago
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
-
نړۍ1 day ago
روسیې او اوکراین د اوربند په اړه له سمدستي خبرو اترو سره هوکړه وکړه – ټرمپ
-
تازه خبرونه2 days ago
د اروپا بشري فورم د افغانستان د بحران پر ریښو خبرې کوي
-
تازه خبرونه3 days ago
د تاجکستان او ایران بهرنیو چارو وزیرانو د افغانستان په اړه خبرې وکړې
-
سیمه ییز خبرونه1 day ago
بریټانیا، کاناډا او فرانسې د غزې په خاطر اسرائیلو ته د بندیزونو ګواښ وکړ
-
روغتيا1 day ago
په افغانستان کې ساري ناروغۍ زیاتې شوي – د روغتیا نړیواله ټولنه
-
روغتيا2 days ago
د عامې روغتیا وزارت د افغانستان د میندو د مړینې د کچې په اړه د UNFPA راپور رد کړ