ساینس او ټیکنالوژي
ایران د ځمکې پر مدار د راڅرخېدو لپاره روسیې ته دوه سپوږمکۍ استولي
دغې رسنۍ ادعا کړې، چې دا دوه سپوږمکۍ د خصوصي سکټور جوړې کړې دي.

د ایران تسنیم خبري سرچینې د شنبې پر ورځ ( د تلې یوویشتمه) اعلان وکړ، چې حکومتي چارواکو د ځمکې مدار ته د استولو لپاره دوه “هود” او “کوثر” نومې سپوږمکۍ روسیې ته استولي دي.
دغې رسنۍ ادعا کړې، چې دا دوه سپوږمکۍ خصوصي سکټور جوړې کړې دي.
روسیې شاوخوا دوه نیم کاله مخکې د ایران دوه سپوږمکۍ د ځمکې مدار ته واستولې، چې د هغه وخت د امریکايي چارواکو اندېښنې ورسره راوپارېدلې. امریکا اندېښمن دي، چې د ایران جوړې شوې سپوږمکۍ به پر اوکراین د روسیې د یرغل پر ملاتړ سربېره د اسرائیلو او منځني ختیځ د نورو هېوادونو د پوځي اهدافو د څارنې لپاره وکارول شي.
د ایران سپاه پاسداران تېر کال ادعا وکړه. چې «سوریا» نومې سپوږمکۍ یې پر بریالیتوب له ځمکې څخه په ۷۵۰ کیلومټره مدار کې ځای پر ځای کړې ده. اروپايي ټروئیکا د سپاه پاسدارن دغه عمل وغانده.
له دې سره سم د ایران او روسیې ترمنځ د اړیکو د زیاتېدو په اړه اندېښنې هم راپارېدلي دي.
د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو کمیټې جمهوري غوښتونکي مشر مایکل مککال د جمعې پر ورځ د روسیې او ایران ترمنځ د «نامقدس یووالي» د ژورېدو په اړه د ولادیمیر پوتین او مسعود پزشکیان ترمنځ د لیدنې په غبرګون کې خبرداری ورکړ.
مککال یادونه کړې، چې د ایران حکومت د پوتین یرغلیزه جګړه کې مرسته کوي او ایران د روسیې له اټومي ملاتړ برخمن او هغو ترهګرو ډلو ته د وژونکیو وسلو د لیږد زمینه برابروي، چې ملاتړ یې کوي.
رويټرز خبري سرچینې هم د جمعې پر ورځ د تلې شلمه د اروپايي ټولنې د يوه جګپوړي چارواکي د څرګندونو له مخې خبر ورکړ، چې اروپايي ټولنه به د دوشنبې پر ورځ د تلې درویشتمه د خپلو غړیو هېوادونو د بهرنيو چارو وزيرانو په غونډه کې له ايران څخه روسيې ته د بالستيک توغنديو د لېږد په تړاو د اشخاصو او بنسټونو پر وړاندې بنديزونه ولګوي.
ساینس او ټیکنالوژي
د ایلان ماسک پر X پراخ سایبري برید وشو
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.

د ټولنیزو رسنیو پلیټ فارم ایکس د دوشنبې پر ورځ وقفهیي له کاره وغورځېد؛ خاوند یې ایلان ماسک پر یو غیر معمولي ځواکمن سایبري برید پړه واچوله.
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.
هغه په سمه توګه روښانه نکړه، چې له “ډېرو سرچینو” څخه یې مطلب څه دی او د هغه نظرونو د سایبري امنیت د متخصصینو شکونه راوپارول. هغو نغوته( اشاره ) کړې، چې دا ډول بریدونه – له خدماتو ډډه کول بلل کیږي، چې په هروخت د کوچنیو ډلو یا اشخاصو لخوا ترسره شوي دي.
رویټرز راپور ورکړی، چې د ډاونډیټیکټر د څرګندونو له مخې، ایکس له وقفې وقفې سره مخ شو.
په همدې حال کې ډیجیټل ټرایډز Digital Trends د سېشنبې پر ورځ راپور ورکړ؛ داسې راپورونه شته، چې ایکس اوس هم ستونزې لري.
د انټرنیټ صنعت کارپوهانو ویلي، چې ایکس د دوشنبې پر ورځ له ‘خدماتو د ډډې’ څو څپو سره مخ شو.
ماسک د فاکس بزنس شبکې له لاري کوډلو سره په یوه مرکه کې ویلي، چې سایبري برید د اوکراین په سیمه کې د IP له پتو ترسره شوی دی.
د صنعت یوې سرچینې رویټرز ته ویلي، چې هغه د ماسک له ادعا سره مخالفت وکړ او وایي، چې د X د ناوړه ټرافیکو د بمبارډ لویه برخه په امریکا، ویټنام، برازیل او نورو هېوادونو کې د IP له پتو موندل کېدی شي. د ناوړه ټرافیکو کچه، چې نېغه له اوکراین څخه راځي “بې ارزښته” ده.
په هر حال رویټرز راپور ورکړی؛ له خدماتي بریدونو څخه ډډه کول د دوی لیکوالانو ته بېرته موندل خورا ګران دي او د IP له پتې پر کله کله د دې په اړه معنا لرونکی اند چمتو کوي، چې تر شا یې څوک و.
ماسک د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره، چې د سلاکار په توګه دنده ترسره کوي؛ د روسیې له یرغل سره د مبارزې لپاره پ اوکراین د پرلهپسې هڅو له نیوکې سره یو ځای شو.
ماسک د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د اوکراین لومړۍ کرښه به د هغه د سټارلینک سپوږمکۍ له مخابراتي خدماتو پرته “ماته شي”. که څه هم هغه ویلي، چې هغه به د اوکراین لاسرسی پرې نکړي.
ساینس او ټیکنالوژي
پنجشیر ولایت به ډېر ژر د نوري فایبر له ملي شبکې سره ونښلول شي
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.

د پنجشیر ولایت د رسنیو دفتر نن (چارشنبه د کب لومړۍ) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې له نوري فایبر سره د دې ولایت د نښلولو د ملي پروژې عملي کار به په راتلونکې میاشت کې پیل شي.
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.
د خبرپاڼې له مخې؛ دا پروژه د پنجشېر ولایتي ادارې د هڅو او د افغانستان اسلامي امارت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت د مشرتابه د ځانګړې پاملرنې له کبله د افغان بېسیم، افغان ټیلیکام او آیسيجي ICG شرکتونو لخوا پلي کیږي.
ساینس او ټیکنالوژي
د ډونالډ ټرمپ له ملاتړ وروسته ټیکټاک بېرته په امریکا کې د لاسرسي وړ شو
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”

له هغې وروسته، چې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل، چې سپینې ماڼۍ ته له ستنېدو وروسته به ټیکټاک اپلیکیشن ته لاسرسی بېرته خوندي کوي؛ نو ټیکټاک د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې په امریکا کې خپل خدمات بېرته د لاسرسي وړ ګرځوي.
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”
ټیک ټاک هم په یوه خبرپاڼه کې ویلي؛ امریکایي کاروونکي توانېدلي، چې د چینایي شرکت اوبپاڼې ته لاسرسی ومومي.
د شنبې پر شپه د امریکايي کاروونکو لپاره ټیکټاک ته لاسرسی وځنډول شو.
امریکایي چارواکو خبرداری ورکړی و، چې د چینایي شرکت بایټډنس تر ملکیت لاندې د چین حکومت د امریکایانو له معلوماتو څخه د ناوړه ګټې اخیستنې احتمال شته.
د ټرمپ لخوا د ټیکټاک بیارغونه د هغه د لومړۍ دورې پر پرتله د هغه په دریځ کې یو بدلون ګڼل کیږي. په ۲۰۲۰ کال کې هغه د چین حکومت لخوا د امریکایانو شخصي معلوماتو ته د لاسرسي په اړه د اندېښنو له کبله د اپلیکیشن د بندولو هڅه وکړه.
په دې وروستیو کې، ټرمپ ویلي، چې “ټیکټاک مې په زړه کې ځانګړی ځای لري” ځکه، چې د ۲۰۲۴ کال په ټاکنو کې یې د ځوانو رای ورکوونکو د جذبولو لپاره ترې ګټه پورته کړه.
د هغه قانون له مخې، چې تېر کال تصویب او د جمعې پر ورځ د امریکا سترې محکمې لخوا تائید شو؛ نو تر یکشنبې پورې ټیکټاک وخت درلود، چې د چینایي شرکت بایټډنس سره اړیکې پرې کړي او په امریکایي پېرودونکو وپلورل شي.
امریکایی قانون جوړونکي اندېښمن دي، چې د چین حکومت کولی شي ټیکټاک اړ کړي، چې د چینایي قانون پراساس د امریکایي وګړو په اړه معلومات وروسپاري.
-
لوبی5 days ago
د هند ۲۰۲۵ غوره لیګ د ۱۸ کلنې زړه راکښونکې بریا جشن نمانځل کیږي
-
تازه خبرونه4 days ago
تورخم دروازه د موټرو او ناروغانو پر مخ بیا پرانستل شوه
-
تازه خبرونه4 days ago
په هلمند کې پر ۱۶ جریبه ځمکه ژوبڼ جوړ شو
-
نړۍ4 days ago
پوتین د اوکراین د انرژۍ پر تاسیساتو او بېخبناوو د بریدونو له ۳۰ ورځني اوربند سره هوکړه وکړه
-
تازه خبرونه4 days ago
د تورخم دروازه نن له ۲۵ ورځو تړل کېدا وروسته بیا پرانیستل کیږي
-
تازه خبرونه4 days ago
افغانستان د پاکستان دښمن ندی – عمران خان
-
نړۍ3 days ago
ټرمپ او زیلینسکي د همکارۍ هوکړه وکړه
-
سیمه ییز خبرونه3 days ago
مکرون له محمد بن سلمان سره د غزې او اوکراین د سولې په اړه خبرې وکړې