د افغانستان په چارو کې د ازبکستان د ولسمشر ځانګړي استازي عصمت الله ارګاشيف په تاشکند کې د پاکستان له استازي احمد فاروق سره د کابل – پېښور – مزارشریف د اوسپنې پټلۍ پر جوړېدو خبرې کړې دي.

د ازبکستان بهرنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې په دې کتنه کې د افغانستان پر روان وضعیت او له افغانستان سره د همکاریو د پراخولو او د نړیوالې د هڅو په اړه هم د نظر تبادله وشوه.

د پاکستان سفیر په افغانستان کې د اوږدمهاله او باثباته سولې پر رامنځته کولو او د سیمه‌ییز ادغام پر بهیر د دغه هېواد پر ونډې د ازبکستان پر مهم رول ټینګار وکړ.

د ازبکستان – افغانستان – پاکستان د اوسپنې پټلۍ د جوړولو لپاره د سړک نقشه په ۲۰۱۹ ز. کال کې د درې واړو هېوادونو د هغه وخت د چارواکو ترمنځ په تاشکند کې لاسلیک شوې ده.

دغه راز په ترکيه کې د اوسپنې وییلي کولو يوه شرکت وړانديز کړى، چې چمتو دى د کانونو په بدل کې د افغانستان لپاره د اوسپنې پټلۍ توليد کړي.

په ترکیه کې د اوسپنې وییلي کولو شرکت مشر سرکان اتامیر دې هېواد ته د افغانستان د اوسپنې پټلۍ ادارې د مشر د سفر پر مهال  په لیدنه کې ویل، چې د کاني توکو په بدل کې د اوسپنې پټلۍ د جوړولو طرحې په نورو هېوادونو کې مثبته پایله لرلې ده.

د افغانستان د اوسپنې پټلۍ عمومي رييس ملا بخت الرحمن شرافت د دې وړانديز په ځواب کې ويلي، چې پر دې طرحه به په کابل کې بحث وشي او که افغان حکومت ورسره هوکړه وکړي، پر وړاندې به يې عملي کار پیل کړو.

د پاکستان سوداګرۍ وزارت د جمعې پر ورځ څرګنده کړې، چې حکومت یې د تېلو او ګازو په ګډون د ځینو اجناسو لپاره له افغانستان، ایران او روسیې سره د جنس پر جنس سودااګرۍ سپارښتنه کړې ده.

د رویترز د څرګندونو له مخې: د پاکستان حکومت، چې د اسعارو زیرمې یې دا مهال یوازې د یوې میاشتې د وارداتو لپاره بسنه کوي؛ د اقتصادي ناورین د مدیریت لپاره، چې تېره میاشت یې د انفلاسیون کچه نږدې ۳۸ سلنې ته ورسېده، غواړي تر څارنې لاندې راولي.

د حکومت د دې امر او سپارښتنې له مخې د جون لهه لومړۍ نېټې د هغو توکو نوملړ جوړ کړی، چې تبادله کیدی شي. عامه او خصوصي بنسټونه د سوداګرۍ په میکانیزم کې د ګډون لپاره اجازې ته اړتیا لري.

د اپریل په میاشت کې له روسیې څخه د ارزانه تېلو اخیستلو لپاره د پاکستان د تېلو وزیر مصدق ملک رویترز ته ویلي، چې د دې معاملې له مخې به پاکستان یوازې اومه تېل اخلي، نه چاڼ شوي محصولات.

مصدق ملک زياته کړې، که معامله له ستونزو پرته ترسره شي؛ نو د پېرلو اندازه به هره ورځ سل زره ته لوړه شي.

د تجزیه کوونکي شرکت Kpler څرګندونې ښیې، چې پاکستان تېر کال د ورځې ۱۵۴ زره بیرله اومه تېل وارد کړي، چې د ۲۰۲۱ کال پر پرتله په کې لږ بدلون راغلی.

د می په میاشت کې، د پاکستان د پترولیم پلورونکیو اتحادیې شکایت وکړ، چې په پاکستان کې پلورل شوي دیزل تر ۳۵ سلنې پورې له ایران څخه قاچاق شوي وه.

د پاکستان حکومت افغانستان ته د اوړو، غنمو، بورې او سرې د قاچاق د مخنیوي حکم صادر کړی دی.

د کانونو او پټرولیم وزارت څرګنده کړې، چې په راتلونکیو اووه میاشتو کې به د سرپل ولایت د کانونو پر استخراج ۱۴۸ میلیون دالر پانګونه وکړي.

د کانونو او پترولیم وزارت سرپرست، چې د کانونو د وضعیت او د استخراج د ارزونې په موخه سرپل ولایت ته سفر کړی؛ وايي، چې د دغه ولایت په کانونو کې ۱۴۸ میلیون دالر پانګونه کېږي.

د دغه وزارت سرپرست شهاب الدین دلاور د سرپل له اوسېدونکیو سره ژمنه وکړه، چې د دغه ولایت د قشقري د تېلو پر کانونو د ۱۴۸ میلیون دالرو پانګونې عملي کار به تر راتلونکیو اووه میاشتو پورې پیل شي.

د سرپل ولايت اوسېدونکي وايي، چې د دغه ولايت د کانونو د عوايدو پر ګټه بايد د دغه ولايت د پرمختګ لپاره د بنسټيزو پروژو کارونه وشي.

د هېواد په شمال کې سرپل ولايت د قشقري د نفتو او د ډبرو سکرو د کانونو له لرلو سره يو له هغو ولايتونو څخه دى، چې د طبيعي زېرمو له پلوه بډاى دى.

د سرپل ولایت سیمه ییز چارواکي او اوسېدونکي د دغه ولایت د پرمختګ لپاره ځانګړې غوښتنې لري.

د استخراج د چارو ګړندي کول، د استخراج په بهیر کې د لوستو ځوانانو جذبول، د دغه ولایت له کانونو څخه په ترلاسه شویو عوایدو کې د بنسټیزو  پروژو پیلول د دوی اساسي غوښتنې دي.

د کانونو او پترولیم وزیر ژمنه کوي، چې د خلکو د اساسي اړتیاوو د پوره کولو ترڅنګ به د کارموندنې په برخه کې د دغه ولایت با استعداده او مسلکي ځوانانو ته لومړیتوب ورکړي.

د هېواد په شمال کې د سرپل د ډبرو سکرو کانونه، د قشقري د نفتو کان د هېواد له مهمو طبیعي زیرمو څخه دي.

له دې مخکې د رییس الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر دغه ولایت ته د خپل سفر پر مهال د قشقري د نفتو د استخراج چارې پیل کړې دي.