سوداگري
د افغانستان د کنګل شویو پیسو لېږل به یوه اوونۍ وروسته پیل شي

که څه هم د نړیوال بانک ویاندې په دې اړه نور څه ندي ویلي؛ خو څرګندوي، چې د نړیوال بانک بورډ روانه اوونۍ د افغانستان د بیارغونې له صندوق څخه د خواړو نړیوال پروګرام او یونیسف ته د ۲۸۰ میلیونه ډالرو له لېږد ملاتړ کړی. دا د هغو یو نیم میلیارډ ډالرو یوه برخه ده، چې د اګست په میاشت کې د افغانستان اسلامي امارت له بیا واکمنېدو وروسته کنګل شوې وې.
د امریکا د خزانې وزارت پدې اړه کومه تبصره نده کړې.
د تېر حکومت له نسکورېدو سره امریکا ۲۰ کلنه جګړې پای ته ورسوله، خپل سرتېري، ملکي وګړي او افغان همکاران یې ووېستل او ډیپلوماټیکې اړیکې یې ودرولې؛ خو د افغانستان بهرنۍ شتمنۍ یې کنګل او د نړیوالو موسسو نغدي مرستې وځنډېدې. دې وضعیت د خلکو اقتصاد تر سیوري لاندې راوست او اوس افغانان له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.
سوداگري
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
د ماليې وزارت د راپور په اړه نړیوال بانک څرګنده کړې؛ دا تادیات د پخواني افغان حکومت له پاتې پورونو سره تړاو لري او هغو قراردادیانو ته تادیه کیږي، چې د نړیوال بانک لخوا په تمویل شويو پروژو کې استخدام شوي وه.

نړیوال بانک د دوشنبې پر ورځ (د غویی نههویشتمه) اعلان وکړ، چې قراردادیانو ته د تادیاتو ورکړه د هغو کارونو پورې اړه لري، چې د پخواني افغان حکومت له سقوط څخه مخکې ترسره شوي او د تادیاتو دا کچه هغه پاتې پورونه دي، چې باید دوی ته ورکړ شوي وای.
د ماليې وزارت د راپور په اړه نړیوال بانک څرګنده کړې؛ دا تادیات د پخواني افغان حکومت له پاتې پورونو سره تړاو لري او هغو قراردادیانو ته تادیه کیږي، چې د نړیوال بانک لخوا په تمویل شويو پروژو کې استخدام شوي وه.
نړیوال بانک زیاته کړې، چې دغو قراردادیانو خپل کار د ۲۰۲۱ کال د اګست له پېنځلسمې مخکې بشپړ کړی دی.
نړیوال بانک ټینګار کړی، چې دا قراردادونه د پخواني افغان حکومت او قراردادیانو ترمنځ لاسلیک شوي، او له همدې کبله د تادیاتو مسوولیت د حکومت پر غاړه دی نه د نړیوال بانک.
نړیوال بانک ویلي، چې دوی به د احتیاطي بیاکتنو او خپلواکه تائید وروسته په استثنایي ډول د پیسو د تادیې د بهیر په آسانه کولو کې مرسته وکړي.
د نړیوال بانک د څرګندونو له مخې، نړیوال بانک د قراردادونو اړخ نه و.
دې بنسټ دا هم ویلي، چې د دې بهیر او تخنیکي همغږۍ په اړه وروستۍ څرګندونې د تادیې په بهیر کې پرمختګ ښیي؛ خو د پخوانیو پروژو د بیا پیلولو په اړه هیڅ بحث یا هوکړه نده شوې.
د نړیوال بانک غبرګون له هغې وروسته خپور شو، چې د مالیې وزارت د دوشنبې پر ورځ په یوه خبرپاڼه کې وویل، چې دې بنسټ د افغانستان لوجستیکي او ساختماني شرکتونو ته د ۵۰ میلیون ډالرو پور ورکولو بهیر پیل کړې دی.
تازه خبرونه
ایران د افغانستان د اوسپنې په کانونو کې ۵ میلیارډ ډالر پانګونه کوي
په کابل کې د ایران سفیر ویلي، چې د افغانستان بډایه کاني سرچینې د دواړو ګاونډ هېوادونو ترمنځ د همکارۍ لپاره یو ښه فرصت دی.

د ایران فارس نیوزخبري سرچینې د خبر له مخې؛ ایران هڅه کوي، چې د افغانستان د اوسپنې کانونو په استخراج کې پېنځه میلیارډ ډالر پانګونه وکړي.
په کابل کې د ایران سفیر ویلي، چې د افغانستان بډایه کاني سرچینې د دواړو ګاونډ هېوادونو ترمنځ د همکارۍ لپاره یو ښه فرصت دی.
د راپور له مخې ایران په دې پانګونه کې نږدې شپږ سلنه ګټه تر لاسه کوي، چې د نشر شويو ارقامو پر بنسټ ۳۰ میلیارډ ډالرو ته رسیږي.
د هېواد د کانونو او پټرولیم وزارت هم وايي، چې په دې وروستیو کې د افغانستان او ایران ترمنځ د اقتصادي اړیکو د پراختیا ترڅنګ د ایران له لوري د افغانستان د کانونو په سکټور کې پر پانګونه خبرې اترې روانې دي.
د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند همایون افغان ویلي؛ د افغانستان او ایران حکومتونو ترمنځ له بل هر وخت ښې اړیکې شته او د افغانستان د کانونو په سکټور کې ایراني لوری د پانګونې لېوالتیا لري او په دې برخو کې له ایراني لوري سره ناستې شوي او نورې ناستې هم رواني دي.
د خصوصي سکټورځیني غړي وايي، چې ایران د اوسپنې د استخراج په برخه کې لوړ ظرفیت لري او پانګونه یې د هېواد د صنعت په پراختیا کې مهم ګام بولي.
د اوسپنې ویلې کولو د ټولنې اجرائیه رییس عبدالنصیر رشتیا وایي: ((افغانستان د اوسپنې د کانونو په پرخه کې تر ټولو لوی ظرفیت لري؛ خو هیله ده، چې د هېواد د کانونو د استخراج او پروسس چارې په هېواد کې دننه تر سره شي، چې ګټورتوب يي پراخ شي)).
د اقتصادي چارو یوشمېر کارپوهانو ويلي؛ که د ایرن له لوري د افغانستان د کانو نو په سکټور کې پانګونه وشي له دې سره به د دواړه هېوادونو د اقتصادي اړیکو د پرا ختیا ترڅنګ په هېواد کې د بې روزګارۍ کچې د را ټیټدو ترڅنګ به د ملي عوایدو د زیاتېدو لپاره هم زمینه برابره کړي.
د ایراني رسنیو د معلوماتو له مخې؛ ایران له تېر و څو کلونو راپدېخوا د افغانستان د کانونو په سکټور کې ۲.۳ میلیارډ امریکايي ډالرو تړونونه تر لاسه کړي، چې په دې تړونونو کې د اوسپنې کانونو استخراج هم شامل دی، چې په کې به پېنځه میلیارډ ډالر پانګونه وکړې.
سوداگري
امریکا او چین د تعرفو پر لنډمهاله کمولو هوکړې ته ورسېدل
د دې تړون له مخې؛ په چینایي وارداتو به د امریکا اضافي تعرفې له ۱۴۵ سلنې څخه ۳۰ هغې ته راټیټې شي او پر امریکایي توکو به د چین تعرفې له ۱۲۵ څخه ۱۰ سلنې ته راټیټې شي. د تعرفې دا کمښت به د ۹۰ ورځو لپاره پلی شي.

امریکا او چین هوکړه کړې، چې تعرفې لنډمهاله راکمې کړي او سوداګریزه جګړه پای ته ورسوي؛ ځکه، چې د اقتصادي رکود او مالي بازار د بې ثباتۍ په اړه یې نړیواله وېره راپارولې ده.
د دې تړون له مخې؛ په چینایي وارداتو به د امریکا اضافي تعرفې له ۱۴۵ سلنې څخه ۳۰ هغې ته راټیټې شي او پر امریکایي توکو به د چین تعرفې له ۱۲۵ څخه ۱۰ سلنې ته راټیټې شي. د تعرفې دا کمښت به د ۹۰ ورځو لپاره پلی شي.
له دې خبر سره د ډالر ارزښت لوړ شو او د ونډو بازارونو هم وده وکړه. د امریکا د خزانې وزیر سکاټ بیسن په ژنیو کې له چینایي استازو سره په ګډه غونډه کې وویل: “دواړه هېوادونه د خپلو ملي ګټو ښه استازیتوب کوي او نه غواړي، چې سوداګریزې اړیکې یې پرې شي.”
د دواړو هېوادونو ترمنځ د تعرفې جګړې شاوخوا ۶۰۰ میلیارد ډالرو دوه اړخیزه سوداګري ودروله. د نړیوالو اکمالاتي زنځیرونو مخه یې ونیوله او د انفلاسیون په اړه یې اندېښنې راپورته کړې. په ژنیو کې دا غونډه د ټرمپ له واک ته له رسیدو وروسته د دواړو هېوادونو د لوړ پوړو اقتصادي چارواکو ترمنځ لومړۍ مخامخ غونډه وه.
اقتصادي شنونکو دا تړون د تمې خلاف د نړیوال اقتصاد لپاره یو مثبت ګام وباله. د دې خبر له خپرېدو وروسته د اروپایي شرکتونو لکه میرسک، LVMH او کیرینګ ونډې د پام وړ لوړې شوې.
-
نړۍ2 days ago
د امریکا پخوانی ولسمشر جو بایډن د پروسټاټ پر سرطان اخته شو
-
سوداگري1 day ago
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
-
نړۍ1 day ago
روسیې او اوکراین د اوربند په اړه له سمدستي خبرو اترو سره هوکړه وکړه – ټرمپ
-
تازه خبرونه2 days ago
د اروپا بشري فورم د افغانستان د بحران پر ریښو خبرې کوي
-
سیمه ییز خبرونه1 day ago
بریټانیا، کاناډا او فرانسې د غزې په خاطر اسرائیلو ته د بندیزونو ګواښ وکړ
-
تازه خبرونه3 days ago
د تاجکستان او ایران بهرنیو چارو وزیرانو د افغانستان په اړه خبرې وکړې
-
روغتيا1 day ago
په افغانستان کې ساري ناروغۍ زیاتې شوي – د روغتیا نړیواله ټولنه
-
روغتيا2 days ago
د عامې روغتیا وزارت د افغانستان د میندو د مړینې د کچې په اړه د UNFPA راپور رد کړ