د اندونیزیا له ناورین سره د مبارزې ملي ادارې د جمعې پر ورځ ویلي: د روانې اوونۍ د مرګونې زلزلې له کبله، چې جاوا جزیره یې ولړزوله؛ د مړه شویو کسانو شمېر ۳۱۰ ته لوړ شوی دی.

د دوشنبې د ورځې زلزلې او ځمکې ښویېدنې د خلکو د کورونو چتونه او دیوالونه راونړول او قربانیان یې د ځمکې په پلابېلو برخو کې تر خاورو لاندې کړل.

د یادې ادارې مشر سوهاریانتو، چې د یوه نوم لرونکی دی؛ ویل، چې د لویدیځ جاوا په سیانجور ښارګوټي کې ۲۴ کسان اوس هم ورک دي.

د چارشنبې پر ورځ آزکار نومی یو شپږ کلن ماشوم له کنډواله شوي کور له خاورو دوه  ورځې وروسته ژوندی وژغورل شو.

سختو بارانو او د احتمالي مرګونې زلزلې ټکانونو د ژغورنې هڅې له خنډ او خنډ سره مخ کړې دي.

د ملي لټون او ژغورنې ادارې مشر هانري الفیندي آر تي اي خبري څانګې ته ویلي: ستونزې له بې ثباته خاورې، د ځمکې ښویېدنې د ډنډونو او د پرلپسې بارانونو او ټکانونو له کبله رامنځته شوي او د نورو زلزلو د رامنځته کېدو اندېښنې یې راپارولي دي.

هغه ویلي، چې د لټون او ژغورنې هڅو لپاره بېړنی وخت به د دوشنبې تر ورځې روان وساتو او چارواکي به دا ارزونه هم وکړي؛  که ټول ورک شوي کسان ونه موندل شي، نو پلټنه به وغزول شي.

د چارواکو د څرګندونو له مخې، په زلزله کې ډېري مړه شوي او زیانمن هغه ماشومان دي، چې ځینې یې د ښوونځي په ټولګیو کې ول.

په اندونیزیا کې یو شپږ کلن ماشوم تېره شپه د دوشنبې د ویجاړوونکې زلزلې له خاورو او کنډوالو څخه روغ او ژوندی وژغورل شو، چې یوه بسارې هڅه ګڼل کیږي.

هغه ماشوم، چې له خواړو او اوبو پرته تر خاورو لاندې بند پاتې و؛ د لیوالې ژغورنې ډلې لخوا روغ او ژوندی را ایستل شوی دی.

اته ویشت کلن ځايي رضاکار جکسن د پنجشنبې پر ورځ د فرانسې خبري سرچینې ته څرګنده کړې؛ کله چې مونږ د آزکا نومي ماشوم ژوندي پاتې کېدل وکتل؛ د هر یو له سترګو اوښکې تویې شوې.

دا حیرانوونکې وه او معجزې ته ورته پېښه وه.

د دغه ماشوم په اړه ویدیوي انځورونه ژغورونکې ډله ښیي، چې د کوګنانګ د سیانجور په زیانمنه سیمه کې له ویجاړ شوي کور څخه آزکا نومی ماشوم له نیلي کمیس او پتلون سره، چې دوه ورځې تر خاورو لاندې پاتې و؛ راایستل کیږي.

د لویدیځې جاوا د بوګور ولسوالۍ د ادارې لخوا خپاره شوي انځورونه ښیي؛ هغه سړي، چې ماشوم یې له پرې شوي درزه را ایستلی؛ هغه یې په عغېږ کې ونیوه او پر دواړو لاسونو یې سینې ته نږدې کړ او له یوه  بل ژغورونکي څخه یې، چې نارنجي خولۍ يې پر سر وه د هلک لاس نیولی ورپسې منډه وهي.

آزکا ، چې د ډېري اندونیزیایانو په څیر د یو نوم لرونکی دی؛ د یوه ژغورونکي لخوا ورکړ شوی جوس په پوره آرامۍ څښي او نور ژغورونکي یې پر سر لاس تېروي.

یوه رضاکار د پنجشنبې پر ورځ د فرانسې خبري سرچینې ته ویلي؛ د هغه مور په زلزله کې مړه شوې او د هغې جسد د آزکا له ژغورنې څو ساعته مخکې موندل شوی و.

جکسن څرګنده کړې، چې دا  ماشوم د خپلې مړې نیا او انا تر څنګ وموندل شو.

هغه وایي: مونږ دا تمه نه درلوده، چې هغه به له ۴۸ ساعتونو وروسته هم ژوندی وي. که مونږ پوهیدای، چې هغه ژوندی دی؛ مونږ به اوړمه شپه د هغه د ژغورنې هڅه کړې وای.

له کلونو راپدیخوا، چې زه د ژغورنې خدمتګار یم؛ ما هیڅکله داسې څه نه دي لیدلي، څنګه به ژړا نه راځي؟!

د اندونیزیا د دوشنبې په زلزله کې لږ تر لږه ۲۷۱ کسان مړه شوي او چارواکو خبرداری ورکړی، چې د ژوندي پاتې کسانو د موندلو وخت نور پر تېرېدو دی.

د ناورین د مخنیوي ملي ادارې یا BNPB مشر سهریانتو ویلي؛ نن د لټون او ژغورنې د عملیاتو لپاره مونږ شپږ زره کسان ځای پر ځای کړل. باران ورېږي؛ خو مونږ لټون روان ساتلی.

نوموړي زیاته کړې؛ مهرباني وکړئ مونږ ته دعاګانې کوئ، چې پاتې ۴۰ ورک شوي کسان مو وموندل شي.

چارواکو د یوې اووه کلنې نجلۍ په ګډون د لسګونه کسانو لټون روان ساتلی، چې تر خاورو لاندې دي.

رویترز د پولیسو د څرګندونو له مخې ویلي، چې د سې شنبې پر شپه د ویرجینیا د چیسپیک په والمارت کې له ډزو یو شمېر کسان وژل شوي او نور ټپیان دي او ډزې کوونکی هم وژل شوی دی.

یوه وسلوال سړي د امریکا د ویرجینیا ایالت په چېسپیک ښار کې د والمارت پلورنځي دننه ډزې کړي، چې لږ تر لږه  لس کسان یې وژلي دي.‌

د راپورونو له مخې:  دغه سړی، چې د یوه پلورنځي مدیر و؛ لومړی یې پر خلکو ډزې وکړې او بیا یې ځان وواژه.

ځايي چارواکو ویلي؛ پولیس په والمارت کې د ډزو پېښه تائیدوي، چې مرګ و ژوبله هم په کې اوښتې ده.

تر اوسه د دې پېښې بشپړ جزئیات رسنیز شوي ندي؛ خو د پولیسو یو افسر ویلي: له لس لږ کسان مړه او څو نور ټپیان دي.

په دې اړه هم اوس څه ندي ویل شوي،‌ چې د دغه سړي د دې کار علت څه و.‌

مسوولینو پدې پېښه ژوره خواشینې ښودلې او ویلي یې دي،‌ چې د قانون له پلي کوونکيو ځواک سره له نږدې همکاري کوي.

د ویرجینیا ایالت یوې سناتورې لویس لوکاس دا په امریکا کې د ډزو وروستۍ پېښه نومولې او څرګندوي، چې ډېره خواشینې ده.‌

هغې تویت کړی: زه به تر هغې آرامه نشم، چې په خپل هېواد کې مو د ډزو او تاوتریخوالي د پای ته رسولو لپاره مو حللاره موندلې نه وي.

دا پېښه په داسې وخت کې رامنځته شوې، چې روانه اوونۍ د امریکا په کولورادو ایالت کې د همجنسبازانو په یوه کلب کې له ډزو ۵ کسان وژل شوي.

‌۲۰۱۹ ز. کال د تکزاس ایالت په ایل پاسو ښار کې د والمارت پر یوه پلورنځي د ډزو له کبله ۲۳ کسان وژل شوي وه.‌