نړۍ
د امریکا په یوه ښوونځي کې یوه وسلوال ۱۱ کسانو ته مرګ و ژوبله اړولې

د امریکا د میشیګان ایالت په یوه ښوونځي کې یوه ۱۵ کلن هلک خپل درې ټولګيوال وژلي او اته نور یې ټپیان کړي دي.
دغه تنکی خوان زدکوونکی، چې د پولیسو لخوا نیول شوی؛ د خپل پلار پر تومانچې یې ډزې کړي، چې څو ورځې مخکې بېرل شوې ده.
پولیس وايي، چې د دغه نه بښونکې کړنې انګېزه تر څېړنو لاندې ده.
د پولیسو د څرګندونې له مخې؛ له ډزو څو دقیقې وروسته بریدګر هلک نیول شوی او پلټنې ترې روانې دي، خو تورن تر اوسه پولیسو ته څه ندي ویلي.
چارواکو ویلي؛ په پېښه کې درې زدکوونکي؛ یو ۱۶ کلن هلک او دوه ۱۴ او ۱۷ کلنې نجونې وژل شوي دي.
دغه راز په ډزو کې اووه زدکوونکي، چې د دوه هغو روغتیایي حالت د اندېښنې وړ او یو ښوونکی هم لږ څه پر ډزو ټپي شوی دی.
نړۍ
د اوکراین زیلینسکي دې د پولندیانو سپکاوی نهکوي – د پولند لومړی وزیر

د اوکراین د ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي له څرګندونو وروسته، چې ګاونډ هېوادونو ته د غلو دانو د صادرولو لپاره هڅې کوي؛ د پولنډ لومړي وزیر د جمعې پر ورځ زیلینسکي ته څرګنده کړه، چې پولندیانو ته دې سپکاوی نهکوي.
رویترز راپور ورکړی؛ پولند تېره اوونۍ پرېکړه وکړه، چې د اوکراین د غلو پر وارداتو بندیز وغزوي. دې پرېکړې له کیف سره اړیکې، چې د تېر کال په فبرورۍ کې د روسیې له یرغل راپدیخوا د متحد او ګاونډي په توګه ټینګې وې؛ کړکیچنې کړې.
زیلینسکي په نیویارک کې د ملګرو ملتونو عمومي غونډې ته د وینا پر مهال وویل: کله، چې کیف د خپلو غلو صادرولو لپاره د ځمکنیو لارو د کارولو هڅه وکړه؛ نو ګاونډیانو غصه څرګنده کړه، خو د غلو د وارداتو سیاسي تیاتر به یوازې له مسکو سره مرسته وکړي.
د پولنډ لومړي وزیر ماتئوش موراویسکي په یوه ټاکنیزه غونډه کې څرګنده کړه: غواړم ولسمشر زیلینسکي ته ووایم، چې نور دې هیڅکله د پولندیانو سپکاوی نهکوي؛ لکه څنګه یې، چې د ملګرو ملتونو په ناسته کې د خپلې وینا پر مهال وکړ.
پولنډ د اکتوبر پر ۱۵ پارلماني انتخابات ترسره کوي او د موراویسکي د قانون او عدالت ملتپال ګوند د اوکراین پر وړاندې د نرم چلند له کبله د ښي اړخو لخوا تر نیوکې لاندې راغلی.
شنونکیو څرګنده کړې؛ د دې کار د اغېز له کبله شونې ده، چې د قانون او عدالت ګوند د یو لوی ګوند په توګه ډېرکی ترلاسه نهکړي او اړ دی، چې په ټاکنیزه مبارزه کې د کیف پر وړاندې ټینګ پاتې شي.
له دې مخکې د جمعې پر ورځ د پولند ولسمشر اندرې دودا، چې د قانون او عدالت ګوند متحد هم دی؛ ویلي، د پولند او اوکراین تر منځ د غلو پر وارداتو رامنځته شوې ناندرې به پر دوه اړخیزو اړیکو د پام وړ اغېز ونهلري او دا ښکاره هڅه د کړکیچ د کمولو لپاره ده.
نوموړي په یوه سوداګریز کنفرانس کې څرګنده کړې: له شک پرته د پولند بازار ته د اوکراین د غلو پر واردولو ناندرې به د پولنډ او اوکراین د ټولو اړیکو مطلقه برخه نهوي.
هغه زیاته کړې؛ باوري نهیم، چې دا موضوع دې پر هغو د پام وړ اغېز ولري، نو مونږ باید دا موضوع په خپلو کې حل کړو.
نړۍ
ښایي هند د کانادایي سکهـ مشر په وژنه کې لاس ولري- جستن ترودو

کانادا د دوشنبې پر ورځ ( د وږي ۲۷ ) ویلي؛ د اعتبار وړ داسې ادعاوې شته، چې د هند حکومت ښایي د کانادایي سیکهـ مشر په ترور کې ښکېل وي.
د رویترز د څرګندونو له مخې؛ د کانادا لومړي وزیر جستین ترودو د ولسي جرګې په یوه بېړنۍ وینا کې ویلي، چې د کانادا د وګړو په وژنه کې د بهرني حکومت هر ډول ښکېلتیا زمونږ له حاکمیت څخه ښکاره سرغړونه ده.
۴۵ کلن هردیپ سینګهـ نیجار د جون پر ۱۸ د ونکوور د یوې څنډې په ساري کې د سیکهانو له یوه معبد څخه بهر پر ډزو ووژل شو. نیجار د خالستان د خپلواک دولت په بڼه کې له سکهـ هېواده ملاتړ وکړ او د ۲۰۲۲ په جولای کې هند ترهګر اعلان کړ.
ترودو وایي: د کانادا امنیتي ادارې پر خلاص مټ د هند د حکومت د مامورینو او د نیجار د مړینې تر منځ د احتمالي اړیکې په اړه د باور وړ تورونه څاري.
هغه ویلي، چې تېره اوونۍ یې په نوي ډیلي کې د جي -۲۰ ډلې د سرمشریزې په څنډه کې د هند لومړي وزیر نریندرا مودي ته یې د دې وژنې موضوع وړاندې کړه او له کانادا سره په دې اړه د هند د ګډ کار غوښتنه وکړه، چې په اړه یې یوې پایلې ته ورسیږي.
د کانادا د بهرنیو چارو وزیرې ملانیی جولي پرته له دې، چې نور جزئیات ورکړي ویلي؛ کانادا هم د دوشنبې پر ورځ له دې هېواده د هند د استخباراتو یو مامور وشاړه.
د ترودو څرګندونو د کانادا او د نړۍ د ترټولو سترې دیموکراسۍ ترمنځ تاوتریخوالی ډېر کړی دی.
نوی دیلی په کانادا کې د سکهـ بېلتون غوښتونکیو له فعالیتونو ناخوښه دی.
مودي د جي – ۲۰ په سرمشریزه کې ترودو ته د کانادایي سیکانو لخوا د وروستيو لاریونونو په اړه خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړه، چې د خپلواک دولت غوښتنه کوي.
سوداګریزې اړیکې
دیپلوماتیک تاوتریخوالی اوسمهال سوداګریزې اړیکې ګواښوي او د وړاندیز شوې سوداګریزې هوکړې په اړه خبرې اوس پر ټپه ولاړې دي. کانادا د دغه حالت په اړه لږ توضیحات وړاندې کړي. په داسې حال کې، چې هند ځینې سیاسي پرمختګونو ته نغوته کړې ده.
د کانادا د احصائیوي څرګندونو له مخې؛ په ۲۰۲۲ ز. کال کې دوه اړخیزه سوداګري د ۱.۵۲ تریلیون کانادایی دالرو څخه یوازې ۱۳.۷ میلیارد کانادایی دالر (۱۰.۲ میلیارد امریکایي دالر) ول.
د ملي امنیت شورا ویاندې ادرین واتسن د دوشنبې پر شپه په یوه اعلامیه کې څرګنده کړې: مونږ د لومړي وزیر ترودو لخوا د وړاندې شویو تورونو په اړه ژوره اندېښنه لرو.
ترودو نیغ پر نیغه په دې وژنه کې پر هند د لاس لرلو تور نهدی لګولی او د بهرنیو چارو وزیرې جولي وروسته بیا یوه احتیاطي څرګندونه وړاندې کړه؛ که دا تورونه رښتیا ثابت شي، د منلو وړ به نهوي.
د بریتانیا د کولمبیا تحقیقاتي ډلې تېره میاشت ویلي، چې په دې پېښه کې درې شکمن کسان لاس لري؛ که څه هم څوک نیول شوي نهدي.
کانادا د سیکانو تر ټولو لوی نفوس لري، چې په هند کې د خپل کور پنجاب ایالت څخه بهر د دوی د لاریونونو شاهد دی، چې هند پرې غصه څرګنده کړې ده.
کانادا هم د هندي نژاد ترټولو د لویې سیکهـ ټولنې کور دی، چې د کانادا د ۴۰ میلیون نفوسو شاوخوا ۱.۴ میلیون جوړوي. د ۲۰۲۱ ز. کال په سرشمېرنه کې، شاوخوا ۷۷۰ زره خلکو سیکهـ مذهب د خپل مذهب په توګه منلی دی.
د ملي امنیت وزیر دومینیک لبلانک ویلي، چې د کانادا د حکومت څو لوړ پوړیو چارواکو پهدې وروستیو کې د اوتاوا د اندېښنې څرګندولو لپاره هند ته سفر کړی دی.
د روان کال په اپریل کې هند له انګلستان څخه وغوښتل، چې په انګلستان کې میشت د سکهـ بیلتون غوښتونکيو غورځنګ له ملاتړو څارنه ګړندی کړي. نوي دیلی له هغې وروسته پر غصه شو، چې لاریونکوونکیو د خالستان شعارونه لېږدول او په لندن کې یې د هند له دیپلوماتیکې استازولۍ بیرغ لرې کړ.
نړۍ
ترکیه کولی شي د اړتیا په صورت کې ځان له اروپايي ټولنې بېله کړي – اردوغان

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د شنبې پر ورځ د ترکیې په اړه د اروپايي پارلمان د راپور د منځپانګې په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل، چې د اړتیا په صورت کې انقره کولی شي له اروپايي ټولنې څخه خپله لاره بېله کړي.
د رویترز د څرګندونو له مخې؛ د اروپايي پارلمان هغه راپور، چې د دې اوونۍ په پیل کې تصویب شو؛ ویلي، چې په اروپايي ټولنه کې د ترکیې د یوځای کېدا بهیر، چې ۲۷ غړي لري په اوسنیو شرایطو کې د بیا پیلدا وړ نهدی.
په راپور کې له اروپايي ټولنې غوښتل شوي، چې له انقرې سره د خپلو اړیکو لپاره موازي او حقیقي چوکاټ په پام کې ونیسي.
ترکیه له تېرو ۲۴ کلونو راپدیخوا په اروپايي ټولنه کې د غړیتوب لپاره رسمي نومانده ده؛ خو په وروستیو کلونو کې له بشري حقونو څخه د سرغړونو او د قانون حاکمیت ته د نه دروي له کبله یې د غړیتوب خبرې په ټپه ولاړې دي.
اردوغان امریکا ته له سفر مخکې خبریالانو ته وویل: اروپايي ټولنه له ترکیې څخه د جلا کېدو هڅه کوي. مونږ به د دې پرمختګونو پر وړاندې خپلې ارزونې وکړو او که اړتیا وي؛ مونږ کولی شو خپله لاره له اروپایي ټولنې بېله کړو.
د ترکیې د بهرنیو چارو وزارت د دې اوونۍ په پیل کې ویلي، چې د اروپا پارلمان راپور بې بنسټه تورونه او تعصب لري او له اروپایي ټولنې سره د دې هېواد د اړیکو په اړه کمزوری او د منلو وړ چلند لري.
-
لوبی4 days ago
د چين اسیايي سیالیو لپاره د نرینهوو افغان کرکت لوبډله په ډاګه شوه
-
روغتيا2 days ago
له خوګ څخه انسان ته د زړه دوهیم پیوند ترسره شو
-
تازه خبرونه5 days ago
په پاکستان کې د افغانستان سفارت کډوالو ته د پاسپورتونو د وېش لړۍ پیل کړه
-
تازه خبرونه5 days ago
په افغانستان کې دې ځورونې بندې او د بندیانو حقونه ژر تر ژره خوندي شي – یوناما
-
تازه خبرونه5 days ago
په افغان ښځو کې د خفګان کچه لوړه شوې – ملګري ملتونه
-
تازه خبرونه5 days ago
د نړۍ ۱۲ هېوادونو په افغانستان کې پر ښځو او نجونو د بندیزونو د لرې کېدو غوښتنه وکړه
-
نړۍ2 days ago
د اوکراین زیلینسکي دې د پولندیانو سپکاوی نهکوي – د پولند لومړی وزیر
-
تازه خبرونه2 days ago
د افغانانو د حقونو ساتونکي دې متحد شي – رینا امیري