آکادمی نوبل روز دوشنبه (۱۰ میزان) جایزه نوبل صحی و فیزیولوژی سال ۲۰۲۳ خود را به طور مشترک به کاتالین کاریکو، هنگری-آمریکایی و درو وایسمن، آمریکایی، دو محقق پیشتاز در زمینه فناوری ساخت واکسین کرونا اهدا کرد.

تحقیقات این دو دانشمند برجسته منجر به توسعه فناوری ام‌آر‌ان‌ای (mRNA) شد که دو واکسین فایزر و مدرنا برای مریضی کووید-۱۹ بر پایه آن‌ها تولید شدند.

آکادمی نوبل در بیانیه خود گفت: «تحقیقات کاتالین کاریکو و درو وایسمن منجر به ساخت دو واکسین بسیار موفق بر پایه ام‌آر‌ان‌ای در اواخر سال ۲۰۲۰ شد. این واکسین‌ها جان میلیون‌ها نفر را نجات دادند و از مریضی‌های شدید در بسیاری افراد دیگر جلوگیری کردند.»

این نهاد سویدنی اضافه کرد: «آن‌ها کشف کردند که تزریق ام‌آر‌ان‌ای اصلاح‌شده به سلول می‌تواند برای جلوگیری از فعال شدن واکنش‌های التهابی و همچنین برای افزایش تولید پروتئین به کار رود. آن‌ها یافته‌های خود را در مقاله‌ای مهم در سال ۲۰۰۵ منتشر کردند که در آن زمان توجه کمی را جلب کرد، اما شالوده تحولات بسیار مهمی قرار گرفت که در طول همه‌گیری کووید-۱۹ به بشریت خدمت کرد.»

مجمع نوبل در موسسه کارولینسکای سویدن که از معتبرترین پوهنتون‌های علوم صحی اروپا محسوب می‌شود، هر سال وظیفه داوری و انتخاب برگزیده نهایی جایزه صحی را بر عهده دارد. جایزه نوبل سال گذشته به سوانته پابو، دانشمند ۶۷ ساله پالئوژنومی (دیرینه‌شناسی ژنوم و تکامل انسان‌سانان) اهل سویدن تعلق گرفته بود.

د ریاست الوزرا اداري مرستیال ويلي؛ اوس هم په یو شمېر دولتي ادارو کې چارې چټکې نه تر سره کیږي او  خلک پر اوونیو او میاشتو انتظار باسي، چې په دولتي ادارو کې خپل کار پای ته ورسوي.

د اداري اصلاحاتو او ملکي خدمتونو ریاست، شهیدانو او معلولینو وزارت او برښنا شرکت ترمنځ د اداري پړواوونو ساده کولو په موخه تفاهم لیک لاسلیک شو.

په دې  غونډه کې د ریاست الوزرا اداري مرستیال ويلي، چې اوس هم په یو شمېر دولتي ادارو کې کاغذ پراني شته او دولتي کارکوونکي د خلکو کارونه په سمه توګه نه ترسره کوي.

عبدالسلام حنفي وايي؛ اسلامي امارت برښنايي حکومتدارۍ ته ژمن دی او هڅه کوي، چې دولتي ادارې سره ونښلوي او کارونه چټک ترسره او د فساد مخه ونیول شي.

د ریاست الوزرا اداري مرستیال دا هم ويلي، چې د بل هر بنسټ پر پرتله د شهیدانو او معلولینو په وزارت کې د پروسې ساده کول اړین دي؛ ځکه زیانمن کسان همدې ادارې ته مراجعه کوي.

د اسلامي امارت دغه لوړپوړي چارواکی وایي، چې د قوش‌تېپې ملي کانال د دوه‌یم فاز کار هم پیلیږي؛ ځکه، چې د لومړي فاز کار مخ پر بشپړېدو دی.

عبدالسلام حنفي ویلي، چې اسلامي امارت د خلکو خدمت او د هېواد پرمختګ ته ژمن دی.

دغه راز د اداري اصلاحاتو او ملکي خدمتونو عمومي رییس عبدالحنان عارف الله ویلي: په دولتي ادارو کې د متخصصو او مسلکي کسانو د جذبولو په لټه کې دي او غواړي، چې چارې مسلکي کسانو ته وسپارل شي.

د برشنا شرکت سوداګریز رییس عبدالرحمن رحماني وايي، چې تر اوسه یې له زورواکو څخه ۱۱۸ میلیون افغانۍ پور راټول کړی دی.

ویل کیږي، چې په روان کال کې د شهيدانو لپاره ١٣،٥ ميليارد افغانۍ بودجه ځانګړې شوې ده. د معلولینو او یتیمانو په ډله کې ټول معلولین او د شهیدانو کورنۍ شاملې دي او په دې برخه کې یې هیڅ ډول توپیر نه‌دی کړی.

په هند کې د افغانستان سفارت اعلان کړی، چې د کوربه حکومت د نه ملاتړ له کبله به له یکشنبې ( د تلې ۹ / د اکتوبر لومړۍ) څخه د دغه سفارت فعالیتونه ودرول شي.

یاد سفارت د شنبې پر ورځ په یوه اعلامیه کې څرګنده کړې، چې دوی د افغانستان او خپلو اتباعو د ګټو د خوندي کولو لپاره د اړتیاوو او غوښتنو په پوره کولو کې خپلې نیمګړتیاوې مني، چې لامل یې په هند کې د دیپلوماټیک ملاتړ او په کابل کې د قانوني فعال حکومت نه‌شتوالی دی.

سربېره پر دې دا سفارت د پرسونل او منابعو کمښت د تړل کیدو لامل بولي.

په هند کې د افغانستان سفارت ویلي، چې افغان وګړیو ته به د قونسلګرۍ عاجل خدمتونه تر هغې روان وي، چې استازیتوب یې کوربه هېواد ته نه وي سپارل شوی.

سفارت هم د دیپلوماتیکو کارکوونکیو تر منځ د شخړو یا داخلي شخړو تورونه رد کړي دي.

د دغه سفارت په اعلاميه کې دا هم راغلي، چې په هند کې د افغانستان د کونسلګرۍ فعاليتونه، چې په خپلواکه توګه ترسره کېږي، د ديپلوماتيک ماموريت له اصولو سره په ټکر کې دي.