د امریکا بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو به د پنجشنبې پر ورځ په کوالالمپور کې د جنوب ختیځ آسیایي هېوادونو ټولنې (آسیان) د بهرنیو چارو وزیرانو سره وګوري؛ دا واک ته له رسېدو راپدېخوا آسیا ته د هغه لومړی سفر دی. دا غونډه په داسې حال کې تر سره کیږي، چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ أه آسیایي هېوادونو څخه پر وارداتو لوړې تعرفې لګولي دي.

روبیو، چې د ملي امنیت سلاکار هم دی هڅه کوي، چې د هند او آرام اوقیانوس سیمې ته د واشنګټن ژمنتیا پیاوړې کړي او د امریکا د سوداګریز سیاست په اړه اندېښنې راکمې کړي. هغه به له روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف سره هم وګوري.

د روبیو سفر په داسې حال کې ترسره کیږي، چې ټرمپ به د اګست له لومړۍ څخه د آسیا د شپږ غړو په ګډون پر مالیزیا، جاپان او سویلي کوریا تر ۴۰ سلنې پورې تعرفې ولګوي.

شنونکو ويلي، چې دا په سیمه کې د چین له ډیپلوماټیک او اقتصادي نفوذ سره د مقابلې یوه هڅه ده. په هرصورت د سیمې هېوادونه د ټرمپ د “امریکا لومړی ده” د سیاست او کمه شوې ډیپلوماټیکې ښکېلتیا په اړه اندېښمن دي.

د دوشنبې پر ورځ ټرمپ په خپل ټروټ کې ګواښ وکړ، چې له لاوس او میانمار څخه به پر وارداتو ۴۰ سلنه، د کمبوډیا او ټایلینډ پر وارداتو ۳۶ سلنه، د انډونیزیا پر وارداتو ۳۲ سلنه او د مالیزیا پر وارداتو ۲۵ سلنه تعرفې ولګوي.

د مالیزیا د پانګونې، سوداګرۍ او صنایعو وزارت د سې‌شنبې پر ورځ یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې په کې راغلي له امریکا سره د “عادلانه او دوامداره” سوداګریزې راکړې ورکړې لپاره هڅې روانې دي.

ولسمشر ټرمپ د سې‌شنبې پر ورځ د کابینې په غونډه کې خبریالانو ته ویلي، چې د بریکس ډلې پر توکو به هم ۱۰ سلنه تعرفه ولګوي، چې په کې د انډونیزیا په ګډون ۱۰ پرمختللی هېوادونه شامل دي، چې د آسیان غړی هم دی. بریکس د برازیل، روسیې، هند، چین او سویلي افریقا لخوا تاسیس شو او تېر کال یې پراختیا وموندله، چې مصر، ایټوپیا، انډونیزیا، ایران او متحده عربي امارات یې غړي دي.

ټرمپ دا هم ویلي، چې بریکس د دې لپاره رامنځته شوی، چې ډالر د نړیوالې سوداګرۍ لپاره د ترټولو پراخه کارول شويو اسعارو په توګه کمزوری کړي.

هغه ویلي: “هغه څه، چې دوی یې هڅه کوي ډالر له منځه یوسي.”

هغه زیاته کړې: “مونږ به هیڅکله دا معیار له لاسه ورنکړو.”

د هغو لیکونو له مخې، چې پرون بېلابېلو هېوادونو ته لېږل شوي او همدارنګه هغه لیکونه، چې به نن، سبا او د لنډې مودې لپاره ولېږل شي؛ تعرفې به پرې د اګست له لومړۍ ۲۰۲۵ څخه پیل شي.

تمه ده، چې روبیو به د خپل سفر پر مهال د امنیتي همکارۍ، د پولې هاخوا جرمونو، انساني قاچاق، مخدره توکو او د سویلي چین په سیند کې د امنیت پر اړتیا ټینګار وکړي.

د بریکس مشرانو په ایران او غزه د اسرائیلو د بریدونو د غندلو تر څنګ په یوه خبرپلاڼه کې څرګنده کړې، چې د بریکس مشرانو د نړیوالو ادارو د اصلاحاتو غوښتنه وکړه او بریکس یې د روان تاوتریخوالي شخړو او سوداګریزو جګړو تر منځ د څو اړخیزې ډیپلوماسۍ لپاره یو فرصت وباله.

د یکشنبې پر ماښام (د چنګاښ پېنځلسمه) د بریکس مشرانو په یوه ګډه خبري څرګندونه کې د “ایران پر ملکي بېخبناوو او سوله‌ییزو اټومي تاسیساتو” د اسرائیلو بریدونه “له نړیوال قانون سرغړونه” یاده کړه.

په دې خبرپاڼه کې د بریکس مشرانو د فلسطین د خلکو د وضعیت او د غزې په تړانګه کې د اسرائیلو د بریدونو په اړه “ژوره اندېښنه څرګنده کړه” او د هند تر کنټرول لاندې کشمیر په پهلګام سیمه کې د تېرې میاشتې مرګونی برید یې “ترهګریز برید” یاد او وغندل شو.

د سږ کال د بریکس کلنۍ سرمشریزه د ریو ډی ژانیرو د عصري هنرونو په موزیم کې د برازیل پر کوربتوب جوړه شوه.

په دې غونډه کې د برازیل ولسمشر لوئیز ایناسیو لولا ډا سلوا، د چین لومړی وزیر لي چیانګ، د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف، د هند لومړی وزیر نریندرا مودي، د انډونیزیا ولسمشر پربوو سوانټو، د سویلي افریقا ولسمشر سیریل رامافوزا، د مصر لومړی وزیر مصطفی مدبولي، د ایټوپیا لومړی وزیر ابي احمد علي، د ابوظبي ولیعهد شیخ خالد بن محمد بن زاید آل نهیان او د ایران بهرنیو چارو وزیر سید عباس عراقچي ګډون کړی و.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین هم په دې غونډه کې په مجازی ډول خبرې وکړې.

دا لومړی ځل دی، چې د انډونیزیا ولسمشر د بریکس په سرمشریزه کې ګډون کړی دی.

د بریکس ډله، چې د مخ پر ودې هېوادونو څخه جوړه شوې ده؛ د G20 او G7 په څیر ډلو لپاره د لوی سیال په توګه راڅرګنده شوې ده. د چین او روسیې پر مشرۍ دا ډله د اړینو نړیوالو سیاسي او مالي ادارو لکه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا او نړیوال وجهي صندوق اصلاح کولو هڅه کوي.

دې ډلې دا هڅې هم کړې، چې د نړۍ د مخکښو اسعارو په توګه د امریکا ډالر د نورو اسعارو پر ځای ځای پر ځای کړي.

اوسمهال روسیه، چین، هند، ایران، سویلي افریقا، برازیل، متحده عربي امارات، مصر، ایتوپیا او انډونیزیا هېوادونو په دې ګروپ کې بشپړ غړیتوب لري.

سره له دې، چې سعودي عربستان په رسمي ډول د غړیتوب لپاره غوښتنه کړې؛ خو تر اوسه یې په رسمي ډول د دې ګروپ په غونډو کې ګډون ندی کړی. دا هېواد هڅه کوي، چې له واشنګټن سره خپلې اړیکې وساتي.

رویټرز راپور ورکړی، چې له ۳۰ ډېرو نورو هېوادونو د بشپړ غړیو او شریکانو په توګه دې ګروپ ته خپله لېوالتیا ښودلې ده.

د شنبې پر ورځ د فضایي او ځمکنیو تجهیزاتو میلیارډر ایلان ماسک د امریکا نومي نوي سیاسي ګوند د اعلان تر څنګ ویلي، چې د ټرمپ ” ښکلې او ستره” مالیاتي لایحه به امریکا دیوالي کړي.

له هغې یوه ورځ وروسته، چې نوموړي په ایکس پاڼه کې له خپلو پلویانو وپوښتل، چې آیا په متحده ایالاتو کې دې نوی سیاسي ګوند رامنځته شي؛ د شنبې پر ورځ په همدې پاڼه کې ولیکل؛ “نن، د امریکا ګوند د دې لپاره جوړ شو، چې تاسې ته ستاسې آزادي بېرته دروسپاري.”

نوموړي لیکلي:” ۱ د ۲ پر ضریب؛ که تاسې یو نوی سیاسي ګوند غواړئ، هغه به ولرئ!”

د ماسک لخوا دا اعلان له هغې وروسته څرګند شو، چې ټرمپ د جمعې پر ورځ  ټرمپ د مالیې او لګښت کمولو خپله ” ښکلې او ستره” مالیاتي لایحه، چې ماسک یې پر کلکه مخالفت وکړ؛ پر قانون بدل کړ.

ماسک، چې د موټرو ټسلا شرکت او سپوږمکۍ سپیس ایکس شرکت د لرلو له کبله د ترټولو بډایه سړی شو، د ټرمپ د بیا ټاکنې لپاره یې سلګونه میلیون ډالر مصرف کړل او د ولسمشر د دوه‌یم پېر له پیل راپدېخوا د حکومت د موثریت وزارت مشري وکړه، چې موخه یې د حکومتي لګښتونو کمول ول.

دې دواړو کسانو له هغه وخت راپدېخوا د لایحې په اړه د نظر حیرانونکي اختلاف پیدا کړل.

ماسک له دې مخکې ویلي وه، چې هغه به یو نوی سیاسي ګوند جوړ کړي او د هغو قانون جوړونکو د ګوښه کولو لپاره به پیسې ولګوي، چې له دې لایحې ملاتړ کوي.

ټرمپ د روانې اوونۍ په پیل کې ګواښ وکړ، چې د میلیارډونو ډالرو سبسایډي به پرې کړي، چې د ماسک شرکتونه یې له فدرالي حکومت څخه ترلاسه کوي.

جمهوري غوښتونکو اندېښنه څرګنده کړې، چې له ټرمپ سره د ماسک د نظر پرله‌پسې اختلاف کولی شي د ۲۰۲۶ کال د کانګرس په منځمهاله ټاکنو کې د دوی اکثریت زیانمن کړي.

په ایکس کې له ماسک وپوښتل شول؛ څه شي هغه اړ کړ، چې له ټرمپ سره یې مینه پر کرکې بدله شي. ماسک په دې اړه ویلي: “د بایډن په مشرۍ کې له ۲ تریلیون ډالرو څخه  ۲.۵ تریلیون ډالرو ته د بودجې د کسر ډېرېدا به دا هېواد دیوالي کړي.”

هغه په ​​یوه بل ټویټ کې د لرغوني یونان د ودې او برترۍ یادونه کړې، چې څنګه راپرېوت: “هغه لار چې مونږ یې د یو ګوندي سیسټم د ماتولو لپاره کاروو هغه دا ده، چې څنګه اپامینونډاس په لیوکټرا کې د سپارټان د نه ماتېدو افسانه ماته کړه: د جګړې په ډګر کې پر ځای او ځواک راڅرخېدل.”

د ماسک د اعلان په اړه تر دې دمه ټرمپ او سپینې ماڼۍ څه ندي ویلي.