د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون د روسیې لوړ پوړي ډیپلومات ته ویلي؛ هېواد یې چمتو دی، چې د اوکراین د شخړې د حل لپاره د مسکو له ټولو اقداماتو ” له قید او شرطه پرته ملاتړ” وکړي.

د رویټرز د راپور له مخې؛ دا په داسې حال کې ده، چې دواړو هېوادونو د لوړې کچې سټراتیژیکې خبرې ترسره کړې دي.

د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف شمالي کوریا ته درې ورځني سفر کړی، چې له اوکراین سره د روسیې د جګړې لپاره یې سرتېري او وسلې چمتو کړي او د نور ډېر پوځي ملاتړ ژمنه لري؛ ځکه، چې مسکو هڅه کوي په شخړه کې پرمختګ وکړي.

کیم په ختیځ ساحلي ښار وونسان کې له لاوروف سره ولیدلي او د دواړو هېوادونو بهرنیو چارو وزیرانو خپل دوه‌یم سټراټیژیک ډیالوګ ترسره کړ. د تېر کال لاسلیک شوې ملګرتیا تر تړون لاندې یې د نورو همکاریو ژمنه وکړه، چې په کې متقابل دفاعي تړون هم شامل دی.

د شمالي کوریا دولتي خبري سرچینې KCNA د راپور له مخې؛ کیم لاوروف ته ویلي، چې د نړیوال جیوپولټیک بدلیدونکي بدلون په ځواب کې د متحدینو لخوا اخیستل شوي ګامونه به په ټوله نړۍ کې د سولې او امنیت له خوندي کولو سره ډېره مرسته وکړي.

د شمالي کوریا مرکزي خبري سرچینې څرګنده کړې؛ “کیم جونګ اون بیا تائید کړه، چې د کوریا ډیموکراټیک جمهوریت (DPRK) چمتو دی، چې د اوکراین د کړکېچ له لامل سره د مبارزې په اړه د روسیې د مشرتابه لخوا اخیستل شوي ټولو اقداماتو پرته له شرط ملاتړ او هغه وهڅوي”.

یادې سرچینې ویلي؛ لاوروف مخکې د شمالي کوریا له خپل سیال چو سون هوی سره په وونسان کې خبرې وکړې او دوی یوه ګډه اعلامیه خپره کړې، چې د یو بل د هېواد د ملي حاکمیت او ځمکنۍ بشپړتیا د ساتنې لپاره یې د ملاتړ ژمنه وکړه.

د شنبې پر ورځ د روسي رسنیو راپور ورکړ، چې لاوروف له کیم سره په خپله لیدنه کې د دواړو هېوادونو اړیکې “د نه ماتېدونکې ورورګلوۍ” په توګه تشریح کړي او روسیې ته د لېږل شویو سرتېرو لپاره یې مننه وکړه.

د روسیې او شمالي کوریا ترمنځ اړیکې د اوکراین د جګړې په تیرو دوو کلونو کې، چې د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې پیل شوې، په ډراماتیک ډول ژورې شوې دي، پیونګ یانګ د مسکو د پوځي کمپاین ملاتړ لپاره روسیې ته له ۱۰ زره څخه ډېر سرتېري او وسلې لېږلي دي.

د کیم حکومت ژمنه کړې، چې شاوخوا ۶۰۰۰ پوځي انجینران او رغوونکي به د روسیې کورسک سیمه کې د بیارغونې په کارونو کې د مرستې لپاره واستوي.

د امریکا بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو به د پنجشنبې پر ورځ په کوالالمپور کې د جنوب ختیځ آسیایي هېوادونو ټولنې (آسیان) د بهرنیو چارو وزیرانو سره وګوري؛ دا واک ته له رسېدو راپدېخوا آسیا ته د هغه لومړی سفر دی. دا غونډه په داسې حال کې تر سره کیږي، چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ أه آسیایي هېوادونو څخه پر وارداتو لوړې تعرفې لګولي دي.

روبیو، چې د ملي امنیت سلاکار هم دی هڅه کوي، چې د هند او آرام اوقیانوس سیمې ته د واشنګټن ژمنتیا پیاوړې کړي او د امریکا د سوداګریز سیاست په اړه اندېښنې راکمې کړي. هغه به له روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف سره هم وګوري.

د روبیو سفر په داسې حال کې ترسره کیږي، چې ټرمپ به د اګست له لومړۍ څخه د آسیا د شپږ غړو په ګډون پر مالیزیا، جاپان او سویلي کوریا تر ۴۰ سلنې پورې تعرفې ولګوي.

شنونکو ويلي، چې دا په سیمه کې د چین له ډیپلوماټیک او اقتصادي نفوذ سره د مقابلې یوه هڅه ده. په هرصورت د سیمې هېوادونه د ټرمپ د “امریکا لومړی ده” د سیاست او کمه شوې ډیپلوماټیکې ښکېلتیا په اړه اندېښمن دي.

د دوشنبې پر ورځ ټرمپ په خپل ټروټ کې ګواښ وکړ، چې له لاوس او میانمار څخه به پر وارداتو ۴۰ سلنه، د کمبوډیا او ټایلینډ پر وارداتو ۳۶ سلنه، د انډونیزیا پر وارداتو ۳۲ سلنه او د مالیزیا پر وارداتو ۲۵ سلنه تعرفې ولګوي.

د مالیزیا د پانګونې، سوداګرۍ او صنایعو وزارت د سې‌شنبې پر ورځ یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې په کې راغلي له امریکا سره د “عادلانه او دوامداره” سوداګریزې راکړې ورکړې لپاره هڅې روانې دي.

ولسمشر ټرمپ د سې‌شنبې پر ورځ د کابینې په غونډه کې خبریالانو ته ویلي، چې د بریکس ډلې پر توکو به هم ۱۰ سلنه تعرفه ولګوي، چې په کې د انډونیزیا په ګډون ۱۰ پرمختللی هېوادونه شامل دي، چې د آسیان غړی هم دی. بریکس د برازیل، روسیې، هند، چین او سویلي افریقا لخوا تاسیس شو او تېر کال یې پراختیا وموندله، چې مصر، ایټوپیا، انډونیزیا، ایران او متحده عربي امارات یې غړي دي.

ټرمپ دا هم ویلي، چې بریکس د دې لپاره رامنځته شوی، چې ډالر د نړیوالې سوداګرۍ لپاره د ترټولو پراخه کارول شويو اسعارو په توګه کمزوری کړي.

هغه ویلي: “هغه څه، چې دوی یې هڅه کوي ډالر له منځه یوسي.”

هغه زیاته کړې: “مونږ به هیڅکله دا معیار له لاسه ورنکړو.”

د هغو لیکونو له مخې، چې پرون بېلابېلو هېوادونو ته لېږل شوي او همدارنګه هغه لیکونه، چې به نن، سبا او د لنډې مودې لپاره ولېږل شي؛ تعرفې به پرې د اګست له لومړۍ ۲۰۲۵ څخه پیل شي.

تمه ده، چې روبیو به د خپل سفر پر مهال د امنیتي همکارۍ، د پولې هاخوا جرمونو، انساني قاچاق، مخدره توکو او د سویلي چین په سیند کې د امنیت پر اړتیا ټینګار وکړي.

د بریکس مشرانو په ایران او غزه د اسرائیلو د بریدونو د غندلو تر څنګ په یوه خبرپلاڼه کې څرګنده کړې، چې د بریکس مشرانو د نړیوالو ادارو د اصلاحاتو غوښتنه وکړه او بریکس یې د روان تاوتریخوالي شخړو او سوداګریزو جګړو تر منځ د څو اړخیزې ډیپلوماسۍ لپاره یو فرصت وباله.

د یکشنبې پر ماښام (د چنګاښ پېنځلسمه) د بریکس مشرانو په یوه ګډه خبري څرګندونه کې د “ایران پر ملکي بېخبناوو او سوله‌ییزو اټومي تاسیساتو” د اسرائیلو بریدونه “له نړیوال قانون سرغړونه” یاده کړه.

په دې خبرپاڼه کې د بریکس مشرانو د فلسطین د خلکو د وضعیت او د غزې په تړانګه کې د اسرائیلو د بریدونو په اړه “ژوره اندېښنه څرګنده کړه” او د هند تر کنټرول لاندې کشمیر په پهلګام سیمه کې د تېرې میاشتې مرګونی برید یې “ترهګریز برید” یاد او وغندل شو.

د سږ کال د بریکس کلنۍ سرمشریزه د ریو ډی ژانیرو د عصري هنرونو په موزیم کې د برازیل پر کوربتوب جوړه شوه.

په دې غونډه کې د برازیل ولسمشر لوئیز ایناسیو لولا ډا سلوا، د چین لومړی وزیر لي چیانګ، د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف، د هند لومړی وزیر نریندرا مودي، د انډونیزیا ولسمشر پربوو سوانټو، د سویلي افریقا ولسمشر سیریل رامافوزا، د مصر لومړی وزیر مصطفی مدبولي، د ایټوپیا لومړی وزیر ابي احمد علي، د ابوظبي ولیعهد شیخ خالد بن محمد بن زاید آل نهیان او د ایران بهرنیو چارو وزیر سید عباس عراقچي ګډون کړی و.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین هم په دې غونډه کې په مجازی ډول خبرې وکړې.

دا لومړی ځل دی، چې د انډونیزیا ولسمشر د بریکس په سرمشریزه کې ګډون کړی دی.

د بریکس ډله، چې د مخ پر ودې هېوادونو څخه جوړه شوې ده؛ د G20 او G7 په څیر ډلو لپاره د لوی سیال په توګه راڅرګنده شوې ده. د چین او روسیې پر مشرۍ دا ډله د اړینو نړیوالو سیاسي او مالي ادارو لکه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا او نړیوال وجهي صندوق اصلاح کولو هڅه کوي.

دې ډلې دا هڅې هم کړې، چې د نړۍ د مخکښو اسعارو په توګه د امریکا ډالر د نورو اسعارو پر ځای ځای پر ځای کړي.

اوسمهال روسیه، چین، هند، ایران، سویلي افریقا، برازیل، متحده عربي امارات، مصر، ایتوپیا او انډونیزیا هېوادونو په دې ګروپ کې بشپړ غړیتوب لري.

سره له دې، چې سعودي عربستان په رسمي ډول د غړیتوب لپاره غوښتنه کړې؛ خو تر اوسه یې په رسمي ډول د دې ګروپ په غونډو کې ګډون ندی کړی. دا هېواد هڅه کوي، چې له واشنګټن سره خپلې اړیکې وساتي.

رویټرز راپور ورکړی، چې له ۳۰ ډېرو نورو هېوادونو د بشپړ غړیو او شریکانو په توګه دې ګروپ ته خپله لېوالتیا ښودلې ده.