د ازبکستان چارواکو ويلي؛ د پخواني حکومت د نسکورېدو پر مهال د افغانستان هوایې ځواکونو د امریکایانو لسګونه الوتکې د دوی هېواد ته رالېږدولي، چې اسلامي امارت ته به ونه سپارل شي.

د تېر کال د زمري پر ۲۴ / د اګسټ پر ۱۵ کله، چې پخوانی ولسمشر اشرف غني له هېواده وتښتید او د افغانستان اسلامي امارت بیا په کابل کې واکمن شو؛ د افغان هوايي ځواک پرسونل نږدې ۵۰ چورلکې او یو شمېر نورېپوځي الوتکې ازبکستان ته ولېږدولې.

دغه راز یو شمېر نورې پوځي الوتکې او بلک هاک چورلکې هم ګاونډي تاجکستان ته ولېږدول شوې.

د افغانستان اسلامي امارت په وار وار له دواړو ګاونډ هېوادونوغوښتنه کړې، چې دغه الوتکې دې افغانستان ته بېرته وسپارل شي.

له امریکا غږ سره په تازه مرکه کې د ولسمشر یو لوړپوړي سلاکار عصمت الله ارګاشیف ویلي، چې الوتکې به بېرته کابل ته نه سپارل کیږي.

د افغانستان په چارو کې د ازبکستان تر ټولو لوړپوړي ډیپلوماټ ایرګاشیف څرګنده کړې: دا الوتکې د د امریکایانو دي او په اړه به یې پرېکړه هم واشنګټن کوي. مونږ دغه پوځي تجهیزات له امریکا سره د هوکړې له مخې ساتلي او طالبانو ته مو هم په دې اړه ویلي دي.

د امریکا غږ د راپور له مخې؛ د دې مسلې په اړه لږ څه ویل شوي او د چارواکو د نه لیوالتیا له کبله پرې خبرې نه کیږي؛ خو د امریکا دفاع وزارت اړوند سرچینې ته تائید کړې، چې ازبکستان او تاجکستان دواړه هیڅ پلان نلری، چې دغه الوتکې د افغانستا اسلامي امارت ته ورکړی.

د امریکا د ولسمشر جو بایډن د بهرنیو چارو وزیر او د پنټاګون مشر کیف ته د پټ سفر له بشپړولو سره سم اوکراین ته نه یوازې نوې نظامي مرستې اعلان کړې، بلکې پر نوي ډیپلوماټیک فشار یې هم ټینګار څرګند کړ.

د فبرورۍ پر څلیریشتمه پر اوکراین د روسیې له یرغل راپدیخوا د دې هېواد پلازمېنې ته د امریکا د بهرنیو چارو د وزیر انتوني بلینکن او دفاع وزیر لویډ آسټین لومړنی سفر تر سره او د اوکراین ولسمشر ولادمیر زیلینسکي او د هغه سلاکارانو ته یې وویل، چې امریکا به له ۳۰۰ میلیون ډالرو څخه ډېرې بهرنۍ پوځي مرستې وکړي.

د اسوشیټیډ پریس د څرګندونو له مخې؛ له دې مخکې د ۱۶۵ میلیون ډالرو مهماتو پر پلور هوکړه شوې وه.

دغه راز دوی دا ډاډ هم وکړی، چې بایډن به ډېر ژر خپل نوماند په اوکراین کې د استازي او سفیر په توګه اعلان کړي او هغه امریکایي ډیپلوماټان، چې له جګړې مخکې یې اوکرایین پریښی و؛ راتلونکې اوونۍ به بېرته کیف ته راستانه شي؛ خو په کیف کې د امریکا سفارت به د اوس لپاره تړلی وي.

آسټین او بلینکن د اوکراین او ۱۵ متحد او ملګرو هېوادونو لپاره د ۷۱۳ میلیون ډالرو بهرنۍ پوځي مرسته اعلان کړه، چې د کیف لپاره څه د پاسه ۳۲۲ میلیون ډالر ځانګړي کړي.

چارواکو ویلي، پاتې نوره برخه به د ناټو د غړیو او نورو هغو هېوادونو ترمنځ ووېشل شي، چې اوکراین ته یې له روسیې سره د جګړې له پیل راپدیخوا مهم پوځي اکمالات کړي دي.

امریکایي چارواکو ویلي؛ دوی به لږ تر لږه د اوکراین ځینې بېړنۍ غوښتنې او نورو مرستو ته لاسرسی بشپړ کړي. دغه راز به د هویټزر په ګډون نوي توپونه د اوکراین اردو ته ډېر ژر وسپاري شي، چې دمګړۍ یې یو شمېر ځواکونه په ګاونډ هېوادونو کې د کارولو لپاره تر روزنې لاندې دي.

ویل کیږي، چې د امریکایي چارواکو له سفر سره همهاله روسیي ځواکونو د دغه هېواد پر لوی او ښکلي ښار اودیسه هم توغندیز بریدونه کړي دي.

رویټرز د م.م د څرګندونو له مخې په ډاګه کړې؛ د دې ټولنې عمومي منشي به په روانه اوونۍ کې مسکو او کیف ته له سفر مخکې د ترکیې انقرې ښار ته ولاړ شي.

په یاده خبرپاڼه کې راغلي؛ ګوترش به د دوشنبې پر ورځ ( د غویی ۵ ) د ترکیې په پلازمېنه کې د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان سره وګوري.

له دې مخکې د ملګرو ملتونو د مرستو مسوول مارتین ګریفیتس ویلي وه، چې ترکیه د اوکراین او روسیې ترمنځ د بشردوستانه خبرو اترو یو ارزښتمن کوربه دی.

د ګوتریش د مرستیال ویاند ایري کانکو د جمعې پر ورځ یوې خبري غونډې ته ویلي وه، چې ګوترش به د سې شنبې پر ورځ مسکو ته سفر وکړي او له پوتین سره به وګوري او د روسیې د بهرنیو چارو له وزیر سرګي لاوروف سره به هم کاري ملاقات ولري او هیله من دی، چې په اوکراین کې د سولې لپاره خبرې اترې ورسره وشي.

ملګرو ملتونو دا اعلان هم کړی، چې ګوتریس به د پنجشنبې پر ورځ به د اوکراین له ولسمشر زیلینسکي، دیمیترو کول او د ملګرو ملتونو د ادارو له کارکوونکیو سره وګوري، چې د بشري مرستو د هڅو د چټکولو په اړه ورسره خبرې وشي.