د چارشنبې پر ورځ د استانبول ښار د ریښټر پر کچه ۶.۲ درجې زلزلې ولړزاوه.

د ترکیې د ناورین او بېړني حالت د مدیریت ټولنې د څرګندونې له مخې؛ دې زلزلې د استانبول ښار، چې ۱۶ میلیون خلک په کې اوسېږي؛ ولړزاوه، چې په وروستیو کلونو کې تر ټولو قوي زلزله ده.

رویټرز راپور ورکړی، چې تر دې دمه د زلزلې له کبله د زیانونو  راپور نه دی ورکړ شوی؛ خو خلک له ودانیو څخه ایستل شوي دي.

د زلزلې مرکز، چې د غرمې پر ۱۲:۴۹ رامنځته شوه؛ پېښه د استانبول لویدیځ ته شاوخوا ۸۰ کیلومټره لرې په سیلیوري سیمه کې رامنځته شوه. د هغې ژوروالی ۶.۹۲ کیلومټره اعلان شوی دی.

د ټي جي آر ټي ټلویزیوني شبکې راپور ورکړی، چې د زلزلې پرمهال یو کس له بالکون څخه د ټوپ له کبله ټپي شوی دی. دا پېښه په داسې ورځ رامنځته شوه، چې په ترکیه کې عامه رخصتي وه.

د ترکیې د ناورین او بېړني حالت مدیریت ادارې د سیمې اوسیدونکو ته خبرداری ورکړ، چې زیانمنو شویو ودانیو ته له ننوتلو ډډه وکړي.

د جرمني د زلزلې پېژندنې څېړنیز مرکز (GFZ) هم اعلان وکړ، چې د زلزلې شدت ریښتر پرکچه ۶۰۲ و او ژوروالی یې ۱۰ کیلومټره و.

د افغانستان چاپېریال ساتنې ملي ادارې یوه پلاوي، چې مشري یې د دې ادارې مالي او اداري مرستیال سعدالدین سعید لرله؛ د چین په بیجینګ کې د آسیا-پسیفیک سیمه‌ییزې او د باسل، روټرډام او سټاکهولم نړیوالو کیمیاوي کنوانسیونونو د کنفرانسونو د چمتووالي په غونډه کې ګډون وکړ.

دا غونډه د درې اړخیزو کنوانسیونونو له رسمي کنفرانس څخه مخکې د نظرونو د تبادلې او همغږۍ لپاره جوړه شوه، چې ټاکل شوې د ۲۰۲۵ کال د اپریل له اته‌ویشتمې څخه د می تر دولسمې پورې د سویس په ژنیو کې ترسره شي.

د غونډې په بهیر کې د سټاکهولم کنوانسیون د ملي تطبیقي پلان وړاندې کول، د کنوانسیون صمیمو ته د ۱۰ نویو مادو د اضافه کولو پر وړاندیز غور کول او د کیمیاوي موادو د نړیوال مدیریت په اړه د ملګرو ملتونو د راپور پر تحلیل بحث وشو.

د افغانستان اسلامي امارت پلاوي په خپلو خبرو کې د نړیوالې همکارۍ پر ارزښت ټینګار وکړ او د کنوانسیونونو غړو او د ملګرو ملتونو له چاپېریال پروګرام څخه یې د تخنیکي او مالي ملاتړ د پیاوړتیا غوښتنه وکړه، چې په افغانستان کې د کنوانسیونونو د مقرراتو د پلي کولو بهیر ډېر اغېزمن شي.

همدارنګه پلاوي د باسل، روټرډام او سټاکهولم کنوانسیونونو پر راتلونکو پروګرامونو او په غونډو کې د افغانستان د فعال ګډون پر اړتیا ټینګار وکړ او د نړیوالو چاپېریالي ژمنو پر مسوولیت د پلي کولو لپاره یې خپله ژمنه اعلان کړه.

د ملګرو ملتونو د بشري میشت ځایونو پروګرام (یو این هبیتات) ويلي، چې په افغانستان کې ۲۱ میلیون خلک دا مهال د اوبو له ناورین سره مخ دي او دا هېواد د اوبو پر زیربناوو پراخې پانګونې ته اړتیا لري.

د دې پروګرام مشرې سټیفاني لوس په یوه راپور کې څرګنده کړې، چې افغانستان د اوبو په زیربناوو کې پراخې پانګونې ته اړتیا لري.

د مېرمن لوس د څرګندونو له مخې: د افغانستان لوی ښارونه لکه کابل، کندهار او هرات هم د اوبو له رامنځته شوي ناورین سره مخ دي؛ ځکه، چې د ځمکې لاندې اوبه د ټیټېدو په حال کې دي.

د ملګرو ملتونو د بشري میشت ځایونو پروګرام په افغانستان کې د اوبو د کمښت په اړه دا خبرداری په داسې وخت کې ورکوي، چې د سره صلیب نړیوالې کمیټې (ICRC) د اټکلونو له مخې؛ اتیا سلنه افغانان کافي اوبو ته لاسرسی نلري.

د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې اداره (FAO) په افغانستان کې د دې هېواد د یخچالونو چټکه ویلېکېدا د اوبو د کمښت لامل بللی او څرګندوي، چې دا یخچالونه د اقلیم د بدلون له کبله ویلې کېږي، چې له کبله یې افغانستان د اوبو له کمښت سره مخ او د اوبو لګولو او خوراکي توکو تولید یې هم له ګواښ سره مخ کړی دی.

دا په داسې حال کې ده، چې د افغانستان په بېلابېلو سیمو کې ځینې خلک د اوبو له کمښت اندېښمن شوي او وايي، چې د اوبو کمښت مو ژوند له ننګونې سره مخ کړی دی.