سوداگري
د چین-پاکستان له اقتصادي دهلیز سره نښلېدا به د اقتصاد له پیاوړتیا سره مرسته وکړي

د اسلامي امارت د بهرنیو چارو وزارت د ویاند مرستیال حافظ ضیا احمد تکل ويلي؛ د چین او پاکستان د اقتصادي دهلیز (CPEC) له نښلېدا سره به افغانستان وکولی شي د سیمې او اروپا له هېوادونو سره وصل شي او په دې توګه پانګونه راجذب کړي.
حافظ ضیا احمد تکل زیاته کړې، چې په هېواد کې د امنیت له خوندي کېدو سره اوس اړتیا ده، چې له سيپیک سره د نښلېدا په ګډون نورې سترې او نړیوالې پروژې هم پلې شي.
حافظ ضیا احمد تکل وايي: افغانستان به د سیمې د هېوادونو په نښلولو کې بنسټیز رول ولوبوي.
د افغانستان جغرافياوي موقعيت ته پر پاملرنه دا يو ډېر مهم ټکی دی، په تېره بيا د آسيايي هېوادونو لپاره، چې د سيمې د نښلولو او ترانزيت په برخه کې ترې کار اخيستل کېږي.
هغه وايي، چې اسلامي امارت غواړي په افغانستان کې د هېوادونو ترمنځ اقتصادي رقابت رامنځته کړي.
د افغانستان اسلامي امارت د پانګونې لپاره داسې زمینه برابره کړې، چې نړیواله ټولنه او د سیمې هېوادونه په افغانستان کې پانګونه وکړي او خپلې پروژې پلي کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې په اسلامآباد کې د افغانستان، چین او پاکستان د بهرنیو چارو د وزیرانو د درې اړخیزې ناستې په وروستۍ اعلامیه کې، چې تېره اوونۍ ( د غویی ۱۸) خپره شوه، راغلي، چې په دې غونډه کې د چین-پاکستان په اقتصادي دهلېز( سيپیک ) کې د افغانستان د شاملېدو خبره شوې ده.
په خبرپاڼه کې راغلي، چې په دې کتنه کې له افغانستان سره د اقتصادي همکاریو پر دوام او د تاپي، کاسا ۱۰۰۰ او د اوسپنې پټلۍ د پروژو پر پلي کېدا هم ټینګار وشو.
د پاکستان بهرنیو چارو وزیر بلاول بوتو زرداري او د چین د بهرنیو چارو وزیر چین ګنګ په دې کتنه کې څرګنده کړې، چې د چین – پاکستان په اقتصادي دهلېز کې د افغانستان د شاملېدو هدف له افغانستان سره د اقتصادي همکاریو دوام دی.
هغه مهال هم اسلامي امارت ویلي وه، چې په دې پروژه کې ګډون ته چمتو دی.
د افغانستان اسلامي امارت ویلي چې په دې پروژه کې شاملیدل د افغانستان لپاره یوه ښه لاسته راوړنه ده؛ ځکه له یوې خوا به د هېواد اړتیاوې د توکو پر واردولو پوره کېږي او له بلې خوا به کورنیو توکو ته بازار موندنه کېږي.
د چین – پاکستان اقتصادي دهلیز د «یو کمربند او یوې لارې» پر نوم د چین د نوښت یوه برخه ده او چین غواړي له دې لارې له آسیايي هېوادونه سره ونښلیږي
سوداگري
افغانستان او ترکیې د غالیو په اړه پر هر اړخیزې همکارۍ ټینګار څرګند کړ
د دې وزارت په خبرپاڼه کې راغلي؛ په دې غونډه کې د افغانستان د غالیو تولیدونکو او صادرونکو ټولنې د استازو په شتون کې ترسره شوه؛ دواړو خواوو د افغانستان لپاره د ملي سمبول او ارزښتناکه صادراتي توکو په توګه د غالیو صنعت پر اړتیا او ارزښت ټینګار وکړ.

د صنایعو او سوداګرۍ وزارت ويلي، چې د دې وزارت چارسمبالي(سرپرست) نورالدین عزیزي د ترکیې د غالیو ټولنې له مشر احمد دیلر او مل پلاوي سره په لیدنه کې د ګډې همکارۍ پر پراختیا او د ترکیې له لارې اروپايي بازارونو ته د افغان غالیو د صادراتو پر پراختیا ټینګار وکړ.
د دې وزارت په خبرپاڼه کې راغلي؛ په دې غونډه کې د افغانستان د غالیو تولیدونکو او صادرونکو ټولنې د استازو په شتون کې ترسره شوه؛ دواړو خواوو د افغانستان لپاره د ملي سمبول او ارزښتناکه صادراتي توکو په توګه د غالیو صنعت پر اړتیا او ارزښت ټینګار وکړ.
احمد دیلر د افغان غالیو د کیفیت د ستاینې ترڅنګ پر ترکي غالیو یې اغېر ګټور وګاڼه او زیاتوي، چې ” د ترکي غالیو ټولنه، چې شاوخوا ۵۰۰ غړي لري؛ د افغان غالیو له سکټور ملاتړ کوي او پانګونې هڅولو ته چمتو ده.”
د افغانستان د صنایعو او سوداګرۍ وزارت چارسمبالي ټینګار وکړ، چې افغان غالۍ غوره کیفیت او ملي حیثیت لري.
نوموړي زیاته کړې؛: “د دواړو هېوادونو د اړوند ټولنو ترمنځ د همکارۍ پراختیا او د ترکیې حکومت لخوا پر افغان غالیو د مالیاتو له کمولو سره اروپايي هېوادونو ته د دې محصول صادرولو ته لار اواره شي او دواړو هېوادونو ته به ګټه ورسوي.”
نورالدین عزیزي زیاته کړې: “افغانستان چمتو دی، چې د ګډ بازار موندنې، ګډواعلاناتو، اوبپاڼو او نندارتونونو پر جوړولو، کلتوري پراختیا او سوداګریزو سفرونو په برخو کې فعاله همکاري وکړي.”
هغه د غالیو تولیدونکو هېوادونو، په ځانګړي توګه د افغانستان، ترکیې او ترکمنستان ترمنځ د ګډ پروګرام د پیل غوښتنه وکړه، چې د غالیو خپلواک وزارت لري، چې په نړیواله کچه د غالیو کارولو کلتور ته وده ورکړي.
د دې ناستې په پای کې د افغانستان او ترکیې دواړو ټولنو کابل ته د ترکي غالیو ټولنې د مشر د سفر پر مهال د ګډو فعالیتونو او همکارۍ د پراختیا په اړه د هوکړه لیک لاسلیک کړ.
د یادونې ده، چې د ترکي پلاوي سفر د افغان غالیو جوړونکو او صادرونکو ټولنې پر رسمي بلنه ترسره شو، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو او کلتوري اړیکو پیاوړتیا ګڼل کیږي.
سوداگري
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
د ماليې وزارت د راپور په اړه نړیوال بانک څرګنده کړې؛ دا تادیات د پخواني افغان حکومت له پاتې پورونو سره تړاو لري او هغو قراردادیانو ته تادیه کیږي، چې د نړیوال بانک لخوا په تمویل شويو پروژو کې استخدام شوي وه.

نړیوال بانک د دوشنبې پر ورځ (د غویی نههویشتمه) اعلان وکړ، چې قراردادیانو ته د تادیاتو ورکړه د هغو کارونو پورې اړه لري، چې د پخواني افغان حکومت له سقوط څخه مخکې ترسره شوي او د تادیاتو دا کچه هغه پاتې پورونه دي، چې باید دوی ته ورکړ شوي وای.
د ماليې وزارت د راپور په اړه نړیوال بانک څرګنده کړې؛ دا تادیات د پخواني افغان حکومت له پاتې پورونو سره تړاو لري او هغو قراردادیانو ته تادیه کیږي، چې د نړیوال بانک لخوا په تمویل شويو پروژو کې استخدام شوي وه.
نړیوال بانک زیاته کړې، چې دغو قراردادیانو خپل کار د ۲۰۲۱ کال د اګست له پېنځلسمې مخکې بشپړ کړی دی.
نړیوال بانک ټینګار کړی، چې دا قراردادونه د پخواني افغان حکومت او قراردادیانو ترمنځ لاسلیک شوي، او له همدې کبله د تادیاتو مسوولیت د حکومت پر غاړه دی نه د نړیوال بانک.
نړیوال بانک ویلي، چې دوی به د احتیاطي بیاکتنو او خپلواکه تائید وروسته په استثنایي ډول د پیسو د تادیې د بهیر په آسانه کولو کې مرسته وکړي.
د نړیوال بانک د څرګندونو له مخې، نړیوال بانک د قراردادونو اړخ نه و.
دې بنسټ دا هم ویلي، چې د دې بهیر او تخنیکي همغږۍ په اړه وروستۍ څرګندونې د تادیې په بهیر کې پرمختګ ښیي؛ خو د پخوانیو پروژو د بیا پیلولو په اړه هیڅ بحث یا هوکړه نده شوې.
د نړیوال بانک غبرګون له هغې وروسته خپور شو، چې د مالیې وزارت د دوشنبې پر ورځ په یوه خبرپاڼه کې وویل، چې دې بنسټ د افغانستان لوجستیکي او ساختماني شرکتونو ته د ۵۰ میلیون ډالرو پور ورکولو بهیر پیل کړې دی.
تازه خبرونه
ایران د افغانستان د اوسپنې په کانونو کې ۵ میلیارډ ډالر پانګونه کوي
په کابل کې د ایران سفیر ویلي، چې د افغانستان بډایه کاني سرچینې د دواړو ګاونډ هېوادونو ترمنځ د همکارۍ لپاره یو ښه فرصت دی.

د ایران فارس نیوزخبري سرچینې د خبر له مخې؛ ایران هڅه کوي، چې د افغانستان د اوسپنې کانونو په استخراج کې پېنځه میلیارډ ډالر پانګونه وکړي.
په کابل کې د ایران سفیر ویلي، چې د افغانستان بډایه کاني سرچینې د دواړو ګاونډ هېوادونو ترمنځ د همکارۍ لپاره یو ښه فرصت دی.
د راپور له مخې ایران په دې پانګونه کې نږدې شپږ سلنه ګټه تر لاسه کوي، چې د نشر شويو ارقامو پر بنسټ ۳۰ میلیارډ ډالرو ته رسیږي.
د هېواد د کانونو او پټرولیم وزارت هم وايي، چې په دې وروستیو کې د افغانستان او ایران ترمنځ د اقتصادي اړیکو د پراختیا ترڅنګ د ایران له لوري د افغانستان د کانونو په سکټور کې پر پانګونه خبرې اترې روانې دي.
د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند همایون افغان ویلي؛ د افغانستان او ایران حکومتونو ترمنځ له بل هر وخت ښې اړیکې شته او د افغانستان د کانونو په سکټور کې ایراني لوری د پانګونې لېوالتیا لري او په دې برخو کې له ایراني لوري سره ناستې شوي او نورې ناستې هم رواني دي.
د خصوصي سکټورځیني غړي وايي، چې ایران د اوسپنې د استخراج په برخه کې لوړ ظرفیت لري او پانګونه یې د هېواد د صنعت په پراختیا کې مهم ګام بولي.
د اوسپنې ویلې کولو د ټولنې اجرائیه رییس عبدالنصیر رشتیا وایي: ((افغانستان د اوسپنې د کانونو په پرخه کې تر ټولو لوی ظرفیت لري؛ خو هیله ده، چې د هېواد د کانونو د استخراج او پروسس چارې په هېواد کې دننه تر سره شي، چې ګټورتوب يي پراخ شي)).
د اقتصادي چارو یوشمېر کارپوهانو ويلي؛ که د ایرن له لوري د افغانستان د کانو نو په سکټور کې پانګونه وشي له دې سره به د دواړه هېوادونو د اقتصادي اړیکو د پرا ختیا ترڅنګ په هېواد کې د بې روزګارۍ کچې د را ټیټدو ترڅنګ به د ملي عوایدو د زیاتېدو لپاره هم زمینه برابره کړي.
د ایراني رسنیو د معلوماتو له مخې؛ ایران له تېر و څو کلونو راپدېخوا د افغانستان د کانونو په سکټور کې ۲.۳ میلیارډ امریکايي ډالرو تړونونه تر لاسه کړي، چې په دې تړونونو کې د اوسپنې کانونو استخراج هم شامل دی، چې په کې به پېنځه میلیارډ ډالر پانګونه وکړې.
-
نړۍ3 days ago
د امریکا پخوانی ولسمشر جو بایډن د پروسټاټ پر سرطان اخته شو
-
سوداگري2 days ago
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
-
نړۍ2 days ago
روسیې او اوکراین د اوربند په اړه له سمدستي خبرو اترو سره هوکړه وکړه – ټرمپ
-
سیمه ییز خبرونه2 days ago
بریټانیا، کاناډا او فرانسې د غزې په خاطر اسرائیلو ته د بندیزونو ګواښ وکړ
-
تازه خبرونه3 days ago
د اروپا بشري فورم د افغانستان د بحران پر ریښو خبرې کوي
-
روغتيا2 days ago
په افغانستان کې ساري ناروغۍ زیاتې شوي – د روغتیا نړیواله ټولنه
-
تازه خبرونه4 days ago
د تاجکستان او ایران بهرنیو چارو وزیرانو د افغانستان په اړه خبرې وکړې
-
روغتيا3 days ago
د عامې روغتیا وزارت د افغانستان د میندو د مړینې د کچې په اړه د UNFPA راپور رد کړ