تازه خبرونه
عبدالرشید دوستم په رسمي بڼه د افغانستان درېیم مارشال شو

د افغانستان د شمال په شبرغان ښار کې عبدالرشید دوستم د هېواد د درېیم مارشال په توګه د ملي پوځ وروستۍ رتبه خپله او پر سینه یې وروټومبل شوه.
عبدالرشید دوستم د جنبش اسلامي بنسټګر او د افغانستان په سیاست کې یوه د بحث وړ سیاسي او پوځي څېره او د هېواد د ازبکانو تر ټولو غوره مشر پاتې شوی دی.
د آریانا نیوز په دې راپور کې د عبدالرشید دوستم د ژوندانه بېلابېلو اړخونو او هڅو ته یوه لنډه کتنه شوې او ښايي دا پوښتنه، چې نوموړی څوک او ولې د افغانستان درېیم مارشال شو؛ هم ځواب شي.
دوستم د داکتر نجیب په حکومت کې د هغه ټينګ پلوی و؛ خو په ۱۹۹۱ کې یې له هغه لاره بېله کړه او له مجاهدینو سره یې همکاري پیل کړه.
هغه د برهان الدین رباني د واکمنۍ پر مهال( ۱۹۹۲) له طالبانو سره سختې جګړې وکړې او په کورنیو جګړو کې یې د حزب اسلامي له رهبر ګلبدین حکمتیار سره ملګرتیا وکړه.
پر ۱۹۹۷ کال، چې په افغانستان کې کورنۍ جګړې وې؛ د افغانستان په شمال کې یې د ځان لپاره خپله اداره جوړه او د مالي چارو لپاره یې په بهر کې خپلې ادارې ته افغانۍ چاپولې.
هغه د افغانستان په شمال کې د طالبانو پر خلاف جنګي جبهه هم پرانیستې وه، چې هغه وخت یې پلویانو د دوستم پادشاه لقب ورکړ.
هغه د طالبانو د واکمنۍ له ړنګیدو را وروسته په دوه زره څلورم میلادي کال کې د افغانستان ولسمشریزو ټاکنو ته ځان نوماند کړ؛ خو نهه په سلو کې رایې یې تر لاسه او څلورم ټاکنیز مقام یې خپل کړ.
پخواني ولسمشر حامد کرزي د واک په لومړي پېر کې د پوځ لوی درستیز وټاکه؛ خو دا دنده یې هغه وخت وځنډول شوه، چې د ترکتبارانو د شورا مشر اکبر بای پرې د اختطاف تور پورې کړ.
د دوه زره څوارلسم کال په ولسمشریزو ټاکنو کې د اشرف غني لومړی مرستیال شو او پر دغه مهال یې د هېواد په شمال کې د طالبانو پر خلاف جنګې لیکې پیاوړې کولې؛ خو پر احمد ایشچي د جنسي تېري پر تور له تورنیدو وروسته ترکیې ته ولاړ او هلته یې پخپله خوښه تبعیدي ژوند روان وساته.
د ولسمشر د لومړي مرستیالۍ پر وخت یې له ولسمشر سره اړیکې ډېرې ترینګلې وې او پر هغه یې کلکې نیوکې هم کولې.
دا داسې مهال و، چې په کور د ننه د عبدالله عبدالله په مشرۍ د ولسمشر اشرف غني خلاف سیاسي ائتلاف رامنځته او دوستم هم د دغه ائتلاف ملګری او له ترکیې څخه کابل ته راستون شو.
هغه د دوه زره نولسم کال په ولسمشریزو ټاکنو کې د عبدالله عبدالله په مشرۍ د ثبات او همپالنې له ټاکنډلې ملاتړ وکړ او د اشرف غني په مشرۍ د دولت جوړوونکې ټاکنډلې پر وړاندې یې هڅې چټکې کړې.
کله، چې یادې ټاکنې لانجمنې شوې؛ نو ولسمشر اشرف غني له عبدالله عبدالله سره، چې ولسمشري یې اعلان کړې وه؛ د واک د وېش پر سر سیاسي معاملې او بیا هوکړې ته اړ شو او عبدالله عبدالله د خپلو غوښتنو په نوملړ کې عبدالرشید دوستم ته د مارشالۍ د رتبې ورکولو غوښتنه وکړه او له اشرف غني سره د سیاسي هوکړې له لاسلیک وروسته ولسمشر د هغه د مارشالۍ حکم لاسلیک کړ. په دې هوکړه لیک کې راغلي، چې عبدالرشید دوستم به د دولت عالي شورا او ملي امنیت شورا غړیتوب هم ولري.
د یادونې ده، چې عبدالرشید دوستم له شاه ولي خان او محمد قسیم فهیم وروسته د هېواد درېیم جنګیالی دی، چې د واکمنو لخوا مارشال نومول شوی دی.
تازه خبرونه
افغان بیسیم د کونړ په چغان کې 3G خدمتونه فعال کړل

چغان د کونړ د مرکز یوه لرې پرته سیمه ده، چې خلک یې د افغان بیسیم له 3G انترنیتي خدمتونو برخمن شول.
چارواکي وايي، د دغو خدمتونو له پيلېدو سره به د چغان تر څنګ يو شمېر سيمې او ولسوالۍ هم له دغو خدمتونو برخمنې شي.
د کونړ د مخابراتو رییس سجاد وايي: د چغان په یوه لوړ ځای کې د افغان بیسیم سایت پرانیستل شو. دا یو ډېر ښکلی ځای دی. دا په مرکز پورې اړه لري او د مرورې ولسوالۍ او وټه پور ولسوالۍ ځینې سیمې یې هم پوښلي. مونږ د افغان بیسیم شرکت څخه مننه کوو.
په کونړ کې د اترا دفتر مشر اعجازالحق یوسفزی وايي: په پام کې ده، چې د کونړ ټولو ولسوالیو ته د مخابراتي خدمتونو د وړاندې کولو پروګرام وغزیږي.
د کونړ سیمه ییز چارواکي په دغه ولایت کې د افغان بیسیم مخابراتي شبکې د مخابراتي او انترنیتي خدمتونو د وړاندې کولو له کبله خوښي څرګندوي او وايي، چې د دې شبکې خدمات په کونړ ولایت کې پوره معیاري دي.
د کونړ والي احمد طحه وايي: له هر څه لومړی د افغان بیسیم له کارکوونکیو څخه مننه کوو، چې د کونړ خلکو ته یې دا خدمات وړاندې کړ. مونږ له ټولو شرکتونو او بنسټونو غواړو، چې د کونړ غرني ولایت ته دا ډول خدمات وړاندې کړي.
د کونړ والي مرستیال عبدالله حقاني وايي: کونړ یو غرنی ولایت دی. د ستنو شمېر بسنه نهکوي. زمونږ هیله دا ده، چې د خلکو ستونزې اوارې کړو او اسانتیا رامنځته کړو.
ځايي اوسیدونکي د افغان بیسيم شبکې له دغه کار څخه خوښي څرګندوي او غواړي، چې د دغه ولايت په ټولو لرې پرتو سيمو کې خلکو ته مخابراتي خدمات وړاندې شي.
د کونړ ولایت یو اوسیدونکی حیات الله نومی وايي: د دې سایت پرانیستل د دغو دوه ولسونو لپاره لویه لاسته راوړنه ده. له دې سره دغه دوه درې له مرکز سره ونښلول شوې. هغه ستونزې، چې پخوا خلک ورسره مخ ول، اوس حل شوې دي.
په ختیځ زون کې د افغان بیسیم مخابراتي شبکې مسوولین د کونړ خلکو ته ډاډ ورکوي، چې دغه شرکت به د دغه ولایت ټولو لرې پرتو سیمو ته مخابراتي خدمات وړاندې کړي.
په ختیځ زون کې د افغان بیسیم مخابراتي شبکې مشر عطاالله ساحل وايي: دا سایت د دانګام، غازيآباد، ناړۍ، وټهپور او تر نورستان پورې د دغو دوه درو لپاره مهم رول لوبوي. که دا سایت نه وي؛ نور سایتونه نشي کولی دا خدمتونه وړاندې کړي.
دا په داسې حال کې ده، چې افغان بیسیم شبکې د امنیت له رامنځته کېدو سره نه یوازې په ختیځ زون کې خپل مخابراتي خدمتونه پراخ کړي، بلکې په دې وروستیو کې یې دغې شبکې د دغه زون ډېرې لرې پرتې سیمې د 3G او 4G انترنیتي خدمتونو تر پوښښ لاندې راوستې دي.
تازه خبرونه
د امریکا ولسي جرګې له افغانستان څخه د بې مسوولیته وتلو د اسنادو احضاریه لاسلیک کړه

د امریکا ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو کمیتې مشر د دوشنبې پر ورځ هغه فرعي غوښتنه لاسلیک کړه، چې پر بنسټ به یې د امریکا بهرنیو چارو وزارت له افغانستان څخه د ځواکونو د وتلو په اړه اسناد وړاندې کړي.
مایکل مک کاول د امریکا د ولسمشر جو بایدن د ولسمشرۍ پر مهال له افغانستان څخه د بې مسوولیته وتلو او له همغه وخته د رامنځته شویو پېښو په اړه څېړنې پیل کړې دي.
د رویترز د څرګندونو له مخې؛ جمهوري غوښتونکي او ځینې دیموکراتان وايي، چې هیڅکله د بې مسوولیته وتلو او دا، چې د کابل په هوايي ډګر کې ۱۳ امریکايي پوځیان ووژل شول؛ بشپړ حساب ورکړ شوی ندی.
مک کاول د بهرنیو چارو وزارت ته د دوشنبې تر ورځې وخت ورکړی و، چې اسناد چمتو او وړاندې کړي.
مک کاول په ډاګه کړې؛ له بده مرغه د بهرنیو چارو وزیر انتونیو بلینکن له ځواب ورکولو ډډه وکړه او زه یې دې ته اړ کړم، چې د دې کمیتې د رییس په توګه خپله لومړۍ فرعي غوښتنه او احضاریه صادره کړم.
هغه ویلي، چې دغه احضاریه به د سې شنبې پر سهار وسپارل شي.
وال ستریت ژورنال په ۲۰۲۱ ز. کال کې په ډاګه کړې وه، چې په افغانستان کې شاوخوا دوهویشت امریکایي دیپلوماتانو د یوه تش په نامه مخالف له لارې بلینکن ته د ۲۰۲۱ کال د جولای په میاشت کې د طالبانو لاس ته د کابل د احتمالي سقوط خبرداری ورکړی و.
بلینکن تېره اوونۍ د استماعیه ناسې په بهیر کې ویلي وه، چې دې وزارت خپل څه نا څه معلومات وړاندې کړي او د نورو چمتو کولو لپاره کار کوي؛ خو ځینې ځانګړي معلومات او توضیحات شته، چې یوازې لوړ پوړیو چارواکو ته باید وړاندې شي. دا د هغه چا د هویت خوندي کول دي، چې مخالفت یې څرګند کړی و.
دا په داسې حال کې ده، چې د رویترز د څرګندونو له مخې؛ د بهرنیو چارو وزارت د ویاند ویدانت پاتل ویلي، چې دا زمونږ لپاره اړینه ده، چې د مخالف کانال بشپړتیا وساتو؛ خو مونږ چمتو یوو، چې اړوند معلومات د توجیهي ناستو یا نورو میکانیزمونو له لارې وړاندې کړو.
تازه خبرونه
جاپان له افغانستان سره څه باندې ۲۱ میلیون دالر مرسته وکړه

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (یونیسف) د جاپان هېواد لخوا افغانستان سره د روغتیا او پوهنې په برخو کې د ۲۱ اعشاریه ۶ میلیون دالرو پر ارزښت د مرستې ډاډ څرګند کړی دی.
یونیسف له افغانستان سره د روغتیا او پوهنې په برخو کې د جاپان له ملاتړه ستاینه کړې ده.
یونیسف پرون ( د وري ۶ / د مارچ ۲۶) په یوه راپور کې څرګنده کړې، چې له دغو مرستو څخه ۱۸ میلیون دالر به له ۱۸ میلیون څخه ډېرو افغان ماشومانو او میندو ته د واکسینو پر برابرولو او ۳ اعشاریه ۶ میلیون دالر به د افغانستان د دولتي ښوونځیو د بېخبناوو پر جوړولو ولګول شي.
د دغه راپور له مخې: هغه واکسینونه، چې ټاکل شوې په افغانستان کې د ماشومانو او میندو لپاره له دغې مرستې چمتو شي؛ د شري، روتا ویروس، تیتانوس، دیفتریا، پولیو، هپاتیت بی او داسې نور رانغاړي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق دا هم ویلي، چې دا مرستې له یونیسف سره په ۲۰۲۳ کال کې مرسته کوي، چې شاوخوا ۱۰ میلیون ماشومانو ته د پولیو واکسین چمتو شي.
خپاره شوي معلومات په ډاګه کوي، چې د دغو مرستو ۳ اعشاریه ۶ میلیون دالر به د یونیسف له لارې په ۲۰ ښوونځیو کې د ۵۰۰۰ ښځینه زدهکوونکیو په ګډون ۱۰ زره زدهکوونکیو ته د پاکو اوبو او روغتیا ساتنې په برخه کې ولګول شي.
-
روغتيا1 day ago
په افغانستان کې یو ناروغ له دایمي معلولیته وژغورل شو
-
تحول5 days ago
تحول: کابل ته د ازبکستان د لوړپوړي پلاوي کاري سفر
-
تازه خبرونه4 days ago
د افغانستان خپلواکۍ ته درناوی د خلکو غوښتنه ده – متقي
-
تازه خبرونه2 days ago
بي بي سي پارسي رادیو له ۸۲ کلونو خپرونو وروسته بندیږي
-
تازه خبرونه3 days ago
په بلخ کې سیلابونو مالي زیانونه واړول
-
سیمه ییز خبرونه3 days ago
د ایران په شمال لویدیځ کې ۵.۶ درجې زلزلې ۱۶۵ کسان ټپیان کړل
-
څار5 days ago
څار: د افغان نجونو د زدهکړې پر پیل د یوناما پرلپسې ټینګار
-
نړۍ3 days ago
د امریکایانو د خوندیتوب لپاره خپل ټول واک و ځواک کارولی شو ـ بایدن