ساینس او ټیکنالوژي
ناسا د مشتري د سپوږمکیو په اړه لومړنۍ خلایي څېړنه پیل کړه

ناسا د شنبې پر ورځ (د لړم لومړۍ / د اکتوبر ۲۳) د مشتري پر شاوخوا د ټروا پر ستورو د راڅرخېدلو ماموریت پیل کړ.
د پوهانو پر اند په دې تشه کې له لمره د دوه لویو بېلې شویو ډبرو، چې یوه یې د مشتري مخې ته او بل یې شاته حرکت لري؛ څېړنه کوي.
دوی باور لري؛ دا د لومړنيو موادو پاتې شوني دي، چې د لمریز سیسټم بهرني ستوري جوړوي.
ساینس پوهان پدې اند دي، چې دغه دوه ډبرې زمونږ د لمریز غونډال( شمسي نظام) د جوړیدو پاتې شوني دي.
دا فضايي بیړۍ نن د فلوریډا له کیپ کاناورال هوایي اډې د اطلس وي توغندي پر مرسته توغول شوې ده.
دغه څېړنیز ستورمزلی لوسي نومیږي او ناسا هیله لري، چې له مونږ سره به د لمریز غونډال په جوړیدو او ښه پوهیدو کې مرسته وکړي.
دا به لومړنی ماموریت وي، چې د ټروا ستوریو پر څېړنه او کشف راڅرخي.
د راپور له مخې؛ ترټولو لوی پېژندل شوي ټروا ستوري، چې د یوناني افسانوي جنګیالیو پر نومونو نومول شوي؛ د قطر کچه یې ۲۲۵ کیلومټره (۱۴۰ میله) ده.
ساینس پوهان هیله من دي، چې اووه ټروا ستوریو ته د لوسي نږدې الوتنه به د شمسي سیسټم د ستوریو د جوړېدو څرنګوالی، چې شاوخوا ۴.۵ میلیارډ کاله دمخه رامنځته شوي؛ د دوی اوسنی جوړښت هم راښکاره کړي.
ناسا ویلي، چې دغه ستوري د کاربن پوره مرکبونو لري، چې ان په ځمکه کې به د عضوي موادو او د ژوندانه د سرچینې په اړه نوي لیدونه وړاندې کړي.
دغه ماموریت به د انسان د نیکه په اړه، چې فوسیل یې ډونالډ جوهانسن د لوسي پر نوم په ۱۹۷۴ زېږدیز کال کې له ایټوپیا تر لاسه کړی؛ د آسمان برښنایي ټک ونومول شي.
لوسي ستورمزلې بېړۍ به په فضایي الوت کې د تاریخ بله پاڼه واړوي او بریالۍ به ځمکې ته بیرته راستنیږي.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ ناسا څرګنده کړې، چې دغه ۱۲ کلن ماموریت د لمریز غونډال(سیسټم) د پوره پوهیدنې لپاره پیل شوی دی.
ساینس او ټیکنالوژي
د ایلان ماسک پر X پراخ سایبري برید وشو
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.

د ټولنیزو رسنیو پلیټ فارم ایکس د دوشنبې پر ورځ وقفهیي له کاره وغورځېد؛ خاوند یې ایلان ماسک پر یو غیر معمولي ځواکمن سایبري برید پړه واچوله.
ماسک د دوشنبې پر ورځ د ایکس په یوه پوسټ کې وویل: ” پر مونږ هره ورځ برید کیږي؛ خو دا پر ډېرو سرچینو ترسره شوی. یا یوه لویه، همغږي ډله او یا یو هېواد پکې ښکېل دی”.
هغه په سمه توګه روښانه نکړه، چې له “ډېرو سرچینو” څخه یې مطلب څه دی او د هغه نظرونو د سایبري امنیت د متخصصینو شکونه راوپارول. هغو نغوته( اشاره ) کړې، چې دا ډول بریدونه – له خدماتو ډډه کول بلل کیږي، چې په هروخت د کوچنیو ډلو یا اشخاصو لخوا ترسره شوي دي.
رویټرز راپور ورکړی، چې د ډاونډیټیکټر د څرګندونو له مخې، ایکس له وقفې وقفې سره مخ شو.
په همدې حال کې ډیجیټل ټرایډز Digital Trends د سېشنبې پر ورځ راپور ورکړ؛ داسې راپورونه شته، چې ایکس اوس هم ستونزې لري.
د انټرنیټ صنعت کارپوهانو ویلي، چې ایکس د دوشنبې پر ورځ له ‘خدماتو د ډډې’ څو څپو سره مخ شو.
ماسک د فاکس بزنس شبکې له لاري کوډلو سره په یوه مرکه کې ویلي، چې سایبري برید د اوکراین په سیمه کې د IP له پتو ترسره شوی دی.
د صنعت یوې سرچینې رویټرز ته ویلي، چې هغه د ماسک له ادعا سره مخالفت وکړ او وایي، چې د X د ناوړه ټرافیکو د بمبارډ لویه برخه په امریکا، ویټنام، برازیل او نورو هېوادونو کې د IP له پتو موندل کېدی شي. د ناوړه ټرافیکو کچه، چې نېغه له اوکراین څخه راځي “بې ارزښته” ده.
په هر حال رویټرز راپور ورکړی؛ له خدماتي بریدونو څخه ډډه کول د دوی لیکوالانو ته بېرته موندل خورا ګران دي او د IP له پتې پر کله کله د دې په اړه معنا لرونکی اند چمتو کوي، چې تر شا یې څوک و.
ماسک د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره، چې د سلاکار په توګه دنده ترسره کوي؛ د روسیې له یرغل سره د مبارزې لپاره پ اوکراین د پرلهپسې هڅو له نیوکې سره یو ځای شو.
ماسک د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د اوکراین لومړۍ کرښه به د هغه د سټارلینک سپوږمکۍ له مخابراتي خدماتو پرته “ماته شي”. که څه هم هغه ویلي، چې هغه به د اوکراین لاسرسی پرې نکړي.
ساینس او ټیکنالوژي
پنجشیر ولایت به ډېر ژر د نوري فایبر له ملي شبکې سره ونښلول شي
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.

د پنجشیر ولایت د رسنیو دفتر نن (چارشنبه د کب لومړۍ) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې له نوري فایبر سره د دې ولایت د نښلولو د ملي پروژې عملي کار به په راتلونکې میاشت کې پیل شي.
په دې خبرپاڼه کې راغلي، چې دا پروژه له ګلبهار څخه تر بازارک پورې ۳۶ کیلومټره لار پوښي؛ شتل، انابه او رخه ولسوالۍ به هم د نوري فایبر له خدماتو برخمنې کړي.
د خبرپاڼې له مخې؛ دا پروژه د پنجشېر ولایتي ادارې د هڅو او د افغانستان اسلامي امارت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت د مشرتابه د ځانګړې پاملرنې له کبله د افغان بېسیم، افغان ټیلیکام او آیسيجي ICG شرکتونو لخوا پلي کیږي.
ساینس او ټیکنالوژي
د ډونالډ ټرمپ له ملاتړ وروسته ټیکټاک بېرته په امریکا کې د لاسرسي وړ شو
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”

له هغې وروسته، چې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل، چې سپینې ماڼۍ ته له ستنېدو وروسته به ټیکټاک اپلیکیشن ته لاسرسی بېرته خوندي کوي؛ نو ټیکټاک د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې په امریکا کې خپل خدمات بېرته د لاسرسي وړ ګرځوي.
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”
ټیک ټاک هم په یوه خبرپاڼه کې ویلي؛ امریکایي کاروونکي توانېدلي، چې د چینایي شرکت اوبپاڼې ته لاسرسی ومومي.
د شنبې پر شپه د امریکايي کاروونکو لپاره ټیکټاک ته لاسرسی وځنډول شو.
امریکایي چارواکو خبرداری ورکړی و، چې د چینایي شرکت بایټډنس تر ملکیت لاندې د چین حکومت د امریکایانو له معلوماتو څخه د ناوړه ګټې اخیستنې احتمال شته.
د ټرمپ لخوا د ټیکټاک بیارغونه د هغه د لومړۍ دورې پر پرتله د هغه په دریځ کې یو بدلون ګڼل کیږي. په ۲۰۲۰ کال کې هغه د چین حکومت لخوا د امریکایانو شخصي معلوماتو ته د لاسرسي په اړه د اندېښنو له کبله د اپلیکیشن د بندولو هڅه وکړه.
په دې وروستیو کې، ټرمپ ویلي، چې “ټیکټاک مې په زړه کې ځانګړی ځای لري” ځکه، چې د ۲۰۲۴ کال په ټاکنو کې یې د ځوانو رای ورکوونکو د جذبولو لپاره ترې ګټه پورته کړه.
د هغه قانون له مخې، چې تېر کال تصویب او د جمعې پر ورځ د امریکا سترې محکمې لخوا تائید شو؛ نو تر یکشنبې پورې ټیکټاک وخت درلود، چې د چینایي شرکت بایټډنس سره اړیکې پرې کړي او په امریکایي پېرودونکو وپلورل شي.
امریکایی قانون جوړونکي اندېښمن دي، چې د چین حکومت کولی شي ټیکټاک اړ کړي، چې د چینایي قانون پراساس د امریکایي وګړو په اړه معلومات وروسپاري.
-
تازه خبرونه1 day ago
د ترهګرۍ وده د پاکستان د تېروتنو پایله ده – مولانا فضل الرحمن
-
International Sports2 days ago
آر سي بي د ۲۰۲۵ آی پي ایل سیالیو د پرانیستې لپاره اورلوبه وکړه
-
سیمه ییز خبرونه5 days ago
مکرون له محمد بن سلمان سره د غزې او اوکراین د سولې په اړه خبرې وکړې
-
تازه خبرونه2 days ago
په کابل کې لسګونو اړمنو کورنیو د بیات بنیاد د روژې مناسبتې مرستې ترلاسه کړې
-
نړۍ5 days ago
ټرمپ او زیلینسکي د همکارۍ هوکړه وکړه
-
تازه خبرونه5 days ago
مونږ به په خیبرپښتونخوا کې هیڅ راز عملیاتو ته اجازه ورنکړو- علی امین ګنداپور
-
تازه خبرونه5 days ago
په ایران کې پر بند د محکوم شویو افغان بندیانو د لېږد بهیر پیل شو
-
تازه خبرونه2 days ago
بیات بنیاد په بلخ کې لسګونو اړمنو کورنیو ته خوراکي توکي ووېشل