د ازبکستان د انرژۍ وزارت څرګنده کړی، چې افغانستان ته به د چارشنبې پر ورځ د برښنا صادرات بیا پیل کړي.

 افغانستان ته د ازبکستان برښنا د جدي له څلیریشتمې نېټې په بشپړه توګه پرې شوې وه. د ازبکستان د انرژۍ وزارت یې د پرې کېدو دلیل تخنیکي ستونزې بللې وې.

د ازبکستان د انرژۍ وزارت په ډاګه کړې؛ په ازبکستان کې تولیدېدونکې برښنا یوازې د کورني لګښت لپاره ده. د برښنا یوازې یوه برخه د حکومتونو ترمنځ د هوکړې پر بنسټ افغانستان ته صادریږي.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د ویاند مرستیال ضیا احمد تکل وايي، چې د ازبکستان ۲۵۰ میګاواته برښنا به په راتلونکیو څلیریشت ګړیو کې له افغانستان سره ونښلیږي.

د کابل د برښنا رییس مولوي حکمت الله آخوندزاده وايي، د برښنا اساسي ستونزه په ازبکستان کې رامنځته شوې تخنیکي ستونزو ده. هغه وایي: یوه ستونزه، چې له مونږ سره شریکه شوې د ازبکستان په څاګانو کې د ګازو کمښت دی، چې د برښنا د تولید لپاره کارول کیږي.

په کابل او د هېواد په یوشمېر ولایتونو کې د برېښنا نشتوالي خلک له ګڼو ستونزو سره مخ کړي دي؛ خو دا، چې په راتلونکیو څو ساعتونو کې به بېرته برښنا ونښلیږي؛ خلک هیله من کړي دي.

یو شمېر کارپوهان وايي؛ د افغانستان اسلامي امارت ته په کار ده، چې هغه هېوادونه، چې له افغانستان سره تړونونه لري؛ د تړون بشپړ پلي کولو ته اړ کړي.

دا په داسې حال کې ده، چې د افغانستان برښنا شرکت د څرګندونو له مخې؛ د دوشنبې پر ورځ د ترکمنستان په پلازمېنه عشق‌آباد ښار کې د وارداتي برښنا غزولو تړون لاسلیک شو.

افغانستان اوسمهال خپله د اړتیا وړ برښنا له ازبکستان، تاجکستان، ترکمنستان او ایران څخه اخلي.

د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت څرګنده کړې؛ د لومړي ځل لپاره د افغانستان صادراتي توکي افغان لاریو د آقینې بندر له لارې ترکیې ته ولېږدول.

دغه وزارت د چارشنبې پر ورځ څرګنده کړې؛ له دې وروسته به د هېواد صادراتي مالونه د کورنیو ترانسپورتي شرکتونو لخوا د بار وړونکیو موټرو په وسیله، چې د افغانستان نمبر پلیټونه به ولري؛ ترکیې ته صادر شي.

دغه وزارت زیاته کړې؛ د صادراتو بهیر له آقینې بندر څخه پیل شوی، چې له ترکمنستان او ایران څخه له تېرېدو وروسته ترکیې ته رسېږي.

په  ننګرهارولایت کې د ګمرک او سوداګرۍ ریاست مسوولینو ولس ته د حساب ورکونې په خبرې ناسته څرګنده کړې، چې د تېر پر پرتله يي په عوايدو کې ۳۰ سلنه ډېروالی راغلي دي.

د ننګرهار اطلاعات او فرهنګ ریاست پر نوښت جوړه شوې دوه‌یمه خبري ناسته کې د ګمرک او صنعت او سوداګرۍ ریاست په دې ناسته کې د ننګرهار ګمرک ریيس ولس ته د څرګندونو پر مهال څرګنده کړه؛ د تېر پر پرتله يې اوسني عواید اووه سوه پېنځه اتیا ميلیون افغانیو ته رسېدلي، چې کابو دېرش سلنه لوړ شوي دي.

نوموړي يې لامل د فساد، عوایدو د تېښتې مخنیوی او له پخوا د صادراتو او وارداتو د کچه زیاتوالي بولي.

د ننګرهار ګمرک رییس مولوي عبدالهادي ابرار وايي: عواید يې د تېر پر پرتله دېرش سلنه زیات شوي او د فساد د مخنيوي ترڅنګ يې سوداګرو ته بېلابېلې اسانتیاوې رامنځته کړي دي.

نوموړي همدراز په ګمرک او تورخم کې سوداګرو ته د تېر پر پرتله د اسنتیاوي د رامنځته کیدو خبره هم وکړه او زیاته کړې یې ده، چې د تېر پر څير یو ځل بیا د سوداګرۍ له اړخه د ننګرهار ګمرک لومړي مقام ته ورسوي.

نوموړي زیاته کړې؛ د سردارمحمد داود خان د پلان له مخې به د تورخم ښارګوټی به د ډکې اړوند سیمې ته راولیږدوي او په تورخم کې به هم د سوداګرۍ د پرمختګ لپاره تاسیسات جوړکړي.

د ننګرهار د صنعت او سوداګرۍ رییس مولوي عبدالبصیر پاچا هم د تېر کال پر پرتله د سږني کال په نهو میاشتو کې د عوایدو د دوه برابره زیاتوالي خبره کوي او وایي، چې روان کال کې د سوداګرو ګڼو ستونزو ته رسیدنه شوې ده.

نوموړي زیاته کړې؛ د اسلامي امارت له حاکمیت راوروسته په دې ولایت کې اته نویو کارخونو فعالیت پیل کړی او تردې دمه پنځوس اعشاریه درې میلون و اووه سوه دېرش زره اته سوه افغانۍ راڼه عواید راټول شوي، چې د تېر کال پر پرته د سږني کال عواید يي په نهو میاشتو کې دوه برابره زیات شوي دي.

د صنعت او سوداګرۍ ریاست د څرګندونو له مخې؛ دمګړۍ د دې ولایت په صعنتي ښارګوټي او ښار کې ۳۵۰ وړې او غټي تولیدي کارخونې فعاله دي، چې اته  زره کسان په کې کار کوي. د صنعت او سوداګرۍ ریاست مسوولینو همدراز څرګنده کړې، چې په روان کال کې د ګڼو پانګوالو جوازونه ثبت او راجستر شوي هم دي.