د اسلامي امارت رییس الوزراء ملا محمد حسن اخوند ایرانیانو ته په خطاب کې څرګنده کړې؛ د افغانستان اسلامي امارت تل له ایران څخه غوښتنه کړې، چې د افغان کډوالو د شړلو په بهیر کې د تدریج اصول، پت او ښه ګاونډیتوب ته پاملرنه وکړي.

ملا محمد حسن اخوند زیاته کړې؛ له یوې‌خوا باید د شړلو په بهیر کې د افغان کډوالو حقونو ته درناوی وشي او له بلې‌خوا د افغان حکومت مسوولې ادارې باید وکولی شي د کډوالو چارې په سمه توګه مدیریت کړي.

د ریاست الوزراء خبرباڼې د نوموړي د حرګندونو له مخې څرګنده کړې: ” له ایراني چارواکو غوښتنه کوم، چې د شړلو پرمهال د افغان کډوالو له حقونو څخه سرغړونه او سپکاوی ونکړي او کډوالو ته اجازه ورکړي، چې خپل منقول ملکیت خپل هېواد ته راانتقال او خپل غیر منقول ملکیت او حسابونه په معقول ډول تصفیه کړي.”

هغه د کډوالو د شړلو او د دوی د وروستي وضعیت او د دې هېواد له خلکو څخه د تېرو څلور لسیزو راپدېخوا د افغان کډوالو د کوربتوب په اړه مننه وکړه.

په قزاقستان کې د اسلامي امارت د سفارت چارسمبالي محمد‌الرحمن د افغانستان لپاره د قزاقستان له ځانګړي استازي یرکین توکوموف سره په لیدنه کې د روسیې له‌خوا د اسلامي امارت د رسمیت پېژندلو له وروستۍ هڅې هرکلی وکړ او هیله یې څرګنده کړه، چې قزاقستان هم پدې برخه کې خپل ګامونه پورته کړي.

په قزاقستان کې د افغانستان سفارت وایي، دواړو لورو د کابل او آستانې ترمنځ د سیاسي، اقتصادي او کلتوري اړیکو پر پیاوړتیا ټینګار وکړ.

قزاقي دیپلومات د دوه اړخیزو اړیکو پر پراختیا د ټینګار ترڅنګ په سیاسي، اقتصادي او کلتوري برخو کې د همکارۍ ډاډ ورکړ.

د اسلامي امارت ډیپلومات هیله څرګنده کړه، چې قزاقستان به د روسیې په څیر د افغانستان سرپرست حکومت پر رسمیت وپېژني.

په قزاقستان کې د افغانستان سفارت د خبرپاڼې په یوه برخه کې راغلي: “په دې لیدنه کې محمد‌الرحمن د اسلامي امارت د بهرني سیاست، په افغانستان کې د پانګونې فرصتونو، د کډوالو د وضعیت، وروستیو سیلابونو او د کارموندنې د ستونزو په اړه معلومات ورکړل. “

” نوموړي د روسیې له‌خوا د اسلامي امارت له رسمیت پېژندلو هرکلی وکړ او د قزاقستان له‌خوا یې د ورته اقدام هیله څرګنده کړه.”

 بل لور ته، د قزاقستان ځانګړي استازي د دوه اړخیزو همکاریو پر پراختیا ټینګار وکړ.

نوموړي ډاډ ورکړ، چې هېواد به یې له افغانستان سره په سیاسي، اقتصادي او کلتوري برخو کې همکاري وکړي.

د اسلامي امارت چارواکي هڅه کوي، چې د سیمې له هېوادونو سره د اړیکو پراخولو او د اقتصادي فرصتونو پر برابرولو د افغانستان لپاره لا ډېر ډیپلوماټیک ملاتړ راجلب کړي.

د ویلو ده، چې قزاقستان له افغانستان سره په بېلابېلو او په ځانګړي توګه اقتصادي برخه کې همکاري کړې او ښې اړیکې یې پاللې دي.

د مهاجرینو او راستنېدونکو چارو وزارت چارسمبالي مولوي عبدالکبیر له یوه ایراني پلاوي سره، چې  په کابل کې د ایران سفارت چارسمبالي علیرضا بیګدلي یې ملتیا کوله د افغانانو پر وضعیت او له هغه هېواد څخه د راستنېدونکو افغانانو د جبري ایستنې د پیل شوې څپې په اړه بحث او خبرې کړې دي.

د دې وزارت د خپرې شوې خبرپاڼې له مخې؛ په دې ناسته کې د ایران سفیر بیګدلي له اسرائیلو سره په جګړه کې د اسلامي امارت او افغان ولس له دريځ مننه وکړه او هغه یې د دوه ملتونو د یووالي څرګنده بېلګه یاده کړه.

علیرضا بیګدلي هرات او نیمروز ته د خپل وروستی سفر او له ایراني لوړپوړو چارواکو سره د خپلو لیدنو جزئیات مولوي عبدالکبیر ته وړاندې کړل.

نوموړي ویلي، چې د اسلامي امارت له چارواکو سره د راستنېدونکو افغانانو د ستونزو د حل په اړه لیدنې مهمې وې؛ د افغانانو شکایتونو ته د رسېدنې پر موخه دوه اړخیزې کمیټې کار پیل کړی او تر دې مهاله د افغان راستنېدونکو ګڼې ستونزې اوارې شوې دي.

د ایران سفارت استازي زیاته کړې؛ ایران د راستنېدونکو افغانانو پر ویزو جریمه معاف او د وسایلو او توکو پر انتقال یې ګمرکي تعرفې هم لغوه کړې دي.

همدارنګه نوموړي ډاډ څرګند کړ، چې د یوې طرحې له مخې به د اسلامي امارت د سفارت او د ایراني لوري لخوا افغانان خپلو پیسو ته لاس رسي پیدا کړي.

بیګدلي دا هم ویلي، چې لویه برخه افغانان په داوطلب ډول له ایران څخه راستانه شوي دي.

مولوي عبدالکبیر له اسرائیلو سره په جګړه کې د ایراني چارواکو د شهادت د تسلیت وړاندې کولو تر څنګ ویلي؛ په تېرو څو لسیزو کې ایران د میلیونونو افغانانو کوربتوب کړی او نه باید، چې د کډوالو موضوع د دواړو ملتونو تر منځ د اړیکو د خرابېدو سبب شي.

نوموړي له ایران څخه د افغانانو پر دواطلب ډول راستنېدلو ټېنګار وکړ او څرګندوي؛ ایراني چارواکي دې د افغانانو ستونزو ته پخپل وخت رسېدنه وکړي.

ویل کیږي، چې افغان لوري له ایراني چارواکو سره د افغان کډوالو د راستنولو په اړه پر یوه طرحه هوکړه کړې وه؛ خو په ایران کې د وروستیو حالاتو له کبله نیمګړې پاتې شوه.