نړۍ
په اوکراین کې د سولې لپاره استعفا ته چمتو یم
له نوموړي د یوې خبري ناستې په بهیر کې وپوښتل شول؛ آیا چمتو دی، چې خپله دنده پریږدي که دا د سولې د خوندي کولو پر معنا وي؟

رویټرز څرګنده کړې: د اوکراین ولسمشر ولادمیر زیلینسکي د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې که دا په اوکراین کې د سولې معنا ولري؛ نو هغه چمتو دی، چې ګوښه شي او دا تشه د ناټو په پوځي ائتلاف کې د خپل هېواد پر غړیتوب ډکه کړي.
له نوموړي د یوې خبري ناستې په بهیر کې وپوښتل شول؛ آیا چمتو دی، چې خپله دنده پریږدي که دا د سولې د خوندي کولو پر معنا وي؟
له غصې ډک زیلینسکي داسې ځواب ورکړ: “که دا د اوکراین لپاره د سولې معنا ولري او تاسې ورته واقعاً اړتیا ولرئ؛ زه خپله دنده پریږدم او ورته چمتو یم.”
ولسمشر زیلینسکې زیاته کړې: “زه کولی شم دا د ناټو له غړیتوب سره تبادله کړم. که دا شرط وي، سمدلاسه.”
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلو خبرو کې زیلینسکي “دیکتاتور” یاد کړ او په اوکراین کې یې د ټاکنو پر ترسره کولو هغه تر فشار لاندې نیولی دی.
د اوکراین قانون د پوځي حکومت په بهیر کې د ټاکنو ترسره کول منع کوي؛ زیلینسکي دا حکومت پر اوکراین د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې د روسیې د یرغل پر ورځ اعلان کړ.
ټرمپ دا هم دروغ وګڼل، چې زیلینسکي څلور سلنه محبوبیت لري.
زیلینسکي د یکشنبې پر ورځ د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین ته په نغوته (اشاره) کې وویل: “زه به د څو لسیزو لپاره په واک کې نهیم؛ خو مونږ به پوتین ته اجازه ورنکړو، چې د اوکراین په خاوره کې واک او ځواک ولري.”
په روانه اوونۍ کې خپره شوې یوه نظرپوښتنه ښیي، چې د زیلینسکي د تائید درجه ۶۳ سلنه ده او هغه د یکشنبې پر ورځ د ټرمپ د ادعاوو په اړه د بحث پر مهال دې ته نغوته وکړه او د هغه ناسمې څرګندونې یې “خطرناکه” یادې کړې.
زیلینسکي ویلي: “زه باور لرم، چې دا تېروتنه نده، بلکې ناسم معلومات دي، چې اغېز لري.”
د ټرمپ لخوا د زیلینسکي په اړه نیوکه په داسې حال کې رامنځته شوې، چې د دواړو مشرانو ترمنځ اړیکې په وروستیو اوونیو کې خرابې شوې دي.
زیلینسکي د بشپړې جګړې په بهیر کې د ټاکنو له ترسره کولو سره مخالف دی. له دې دریځه د هغه کورني سیاسي مخالفان هم ملاتړ کوي.
د اوکراین ولسمشر دا هم ویلي، چې هغه غواړي ټرمپ د اوکراین لپاره د یوه ملګري په توګه او د کیف او مسکو ترمنځ د یوه ساده منځګړي په توګه وګوري.
ټرمپ ویلي؛ اوکراین باید د هغو مرستو په بدل کې، چې کیف د جو بایډن له پخوانۍ ادارې ترلاسه کړي؛ امریکا ته ۵۰۰ میلیارډ ډالر اړین اومه کاني توکي ورکړي.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ زیلینسکي تېره اوونۍ د امریکا د هغه هراړخیز وړاندیز له لاسلیک کولو څخه ډډه وکړه، چې له مخې به یې واشنګټن د اوکراین د اړینو منرالونو په ګډون۵۰ سلنه ګریفایټ، یورانیم، ټایټانیوم او لیتیم ترلاسه کړي.
هغه ویلي، چې غواړي یوه معامله وکړي؛ خو په بدل کې باید د اوکراین لپاره امنیتي تضمینونه چمتو کړي.
هغه د جمعې پر ورځ ویلي، چې د امریکا او اوکراین کاري ډلې پر یوه تړون کار کوي؛ ټرمپ ویلي، چې تمه ده، چې دا تړون به ډېر ژر لاسلیک شي.
د یکشنبې پر ورځ زیلینسکي په یوه خبري کنفرانس کې ویلي؛ هغه دا نظر ردوي، چې اوکراین د امریکا ۵۰۰ میلیارډ ډالر پوروړی دی.
زیاینسکي ویلي:”داسې هیڅ بڼه نشي رامنځته کېدی، چې مونږ له پخوانیو مرستو پوروړي کړي.”
زیلینسکي د روانې اوونۍ په پیل کې ویلي، چې واشنګټن له روسیې سره د خپلې نږدې درې کلنې جګړې په بهیر کې اوکراین ته ۶۷ میلیارډ ډالر وسلې او ۳۱.۵ ميلیارډ ډالر د ملاتړ لپاره له بودجې ورکړي دي.
زیلینسکي د کانونو د قرارداد په اړه څرګنده کړې: “زه به هغه څه لاسلیک نهکړم، چې د اوکراین ۱۰ نسلونه به یې پوروړي پاتې وي.”
د اوکراین د اقتصاد وزیرې یولیا سویرینکو د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې د روسیې لخوا نیول شوی اوکراین ۱۸ سلنه شاوخوا ۳۵۰ میلیارډ ډالرو پر ارزښت اړین اومه توکي لري.
هغې زیاته کړې، چې اوکراین د لسیزو زړو معلوماتو تازه کولو لپاره د ځمکپوهنې د نورو څېړنو د ترسره کولو په حال کې دی.
د اوکراین د ولسمشرۍ د دفتر مشر اندري یرماک د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې هغه د اوکراین د کانونو د پراختیا لپاره د یوې هوکړې په اړه له لوړ پوړو امریکایي چارواکو سره نوې رغنده خبرې اترې کړې دي.
یرماک په ټیلیګرام کې لیکلي: “مونږ له خپل کار سره مخ پر وړاندې ځو. دا یو رغنده بحث و”.
نړۍ
په ټوله امریکا کې زرګونو لاریون کوونکو د ټرمپ پر ضد لاریون وکړ
د رویټرز رسنیز انځورونه شيي، چې له سپینې ماڼۍ بهر لاریون کوونکيو داسې شعارونه لېږدول، چې لیکلي یې ول: “پادشاهي نه!”، “اسرائیل ته د وسلو لېږدول ودروئ” او “عادلانه قانون غواړو”.

په زرګونو لاریون کوونکو د شنبې پر ورځ په واشنګټن او د امریکا په نورو ښارونو کې لاریونونه پیل کړي، چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د مهاجرینو د جبري دیستلو، حکومتي کارمندانو د ایستلو او په غزه او اوکراین کې د جګړو په اړه د نوموړي له پالیسیو سره خپل مخالفت څرګند کړي.
د رویټرز رسنیز انځورونه شيي، چې له سپینې ماڼۍ بهر لاریون کوونکيو داسې شعارونه لېږدول، چې لیکلي یې ول: “پادشاهي نه!”، “اسرائیل ته د وسلو لېږدول ودروئ” او “عادلانه قانون غواړو”.
ځینو لاریون کوونکو د هغو کډوالو پر ملاتړ غږ پورته کړ، چې د ټرمپ ادارې شړلي یا یې د شړلو هڅه کوي.
دغه راز هغو د فډرالي حکومت لخوا د کارکوونکو د ایستلو او هغو پوهنتونونو، چې بودیجه یې د ټرمپ د ګواښونو له کبله له خطر سره مخ شوي هم د پیوستون اعلان وکړ.
سپینې ماڼۍ ته نږدې لاریون کوونکيو په داسې حال کې، چې حجابونه یې اغوستي وه؛ د فلسطین بیرق یې په لاسونو او پر غاړو یې فلسطیني دستمالونه ول؛ د ازاد فلسطین شعارونه پورته کړل او له هغو فلسطینیانو سره یې خپل پیوستون اعلان کړ ، چې په غزه کې د اسرتائیلو پر بریدونو وژل کیږي.
ځینو لاریون کوونکو داسې نښې لېږدولې، چې د اوکراین ملاتړ یې کاوه او له واشنګټن څخه یې وغوښتل، چې په اوکراین کې د روسیې د ولسمشر ولادیمیر پوتین د جګړې په مخالفت کې ډېر قاطع عمل وکړي.
ټرمپ او د هغه میلیارډر ملګري، ایلان ماسک، د جنوري په میاشت کې د واک له ترلاسه کولو راپدېخوا فدرالي حکومت ړنګ کړ؛ له ۲۰۰ زره څخه ډېر کارګران یې له دندو ګوښه او د مختلفو ادارو د ړنګولو هڅه یې کړې ده.
حکومت په لویه کچه بهرني زدهکونکي هم توقیف کړي او ګواښ یې کړی، چې د تنوع، مساوات او شمولیت پروګرامونو، د اقلیم نوښتونو او د فلسطین پلوه لاریونونو له کبله به پوهنتونونو ته فدرالي تمویل بند کړي. د بشري حقونو ډلو دا پالیسۍ غندلې دي.
د واشنګټن یادګار ته نږدې، لاریون کوونکو بینرونه نیولي وو چې پرې لیکل شوي وو: “کرکه هیڅکله کوم ملت لوی نه کړ” او “د ټولو لپاره مساوي حقونه ستاسو لپاره د کمو حقونو معنی نلري.”
مظاهرې په نیویارک ښار او شیکاګو او لسګونو نورو ځایونو کې هم ترسره شوې.
نړۍ
که ایران د اټومي وسلو د لرلو له خوب تېر نشي له سخت غبرګون سره به مخ شي – ډونالډ ټرمپ
ټرمپ له یوه لوړ پوړي ایراني چارواکي سره په عمان کې د امریکا د ځانګړي استازي سټیو ویټکوف له لیدنې وروسته خبریالانو ته ویلي: “زه فکر کوم، چې دوی مونږ غولوي”.

د رویټرز د راپور له مخې: د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د دوشنبې پر ورځ ویلي، ایران له امریکا سره د اټومي تړون ځنډول غواړي او که د اټومي وسلو له لرلو دډه ونکړي؛ د تهران اټومي تاسیسات به له احتمالي پوځي برید سره مخ شي.
ټرمپ له یوه لوړ پوړي ایراني چارواکي سره په عمان کې د امریکا د ځانګړي استازي سټیو ویټکوف له لیدنې وروسته خبریالانو ته ویلي: “زه فکر کوم، چې دوی مونږ غولوي”.
ایران او امریکا دواړو د شنبې پر ورځ ویلي، چې دوی په عمان کې “مثبتې” او “رغنده” خبرې اترې ترسره کړې. ټاکل شوی، چې دوهیم پړاو د شنبې پر ورځ پیل شي. یوې سرچینې، چې د پلان په اړه معلومات ورکړي ویلي، چې غونډه شونې ده، چې په روم کې ترسره شي.
سرچینې، د نوم نه ښودلو پر شرط رویټرز سره په خبرو کې ویلي؛ بحثونه د بالقوې معاملې د یوه چوکاټ د ارزونې لپاره دي.
ټرمپ ویلي: “ایران باید د اټومي وسلو له مفهوم څخه ځان خلاص کړي. دوی نشي کولی اټومي وسلې ولري.”
نوموړي د دې پوښتنې په ځواب کې، چې آیا د تهران پر اټومي تاسیساتو برید د امریکا په غبرګون کې شته؛ ټرمپ وویل: “البته، چې شته.”
ټرمپ ویلي، چې ایرانیان باید له سخت غبرګون څخه د مخنیوي لپاره چټک حرکت وکړي؛ ځکه، چې “دوی د اټومي وسلو پراختیا ته نږدې دي”.
امریکا او ایران د پخواني ولسمشر جو بایډن په دوره کې غیر مستقیمې خبرې اترې وکړې؛ خو دوی لږ پرمختګ وکړ. د دواړو حکومتونو ترمنځ وروستي پېژندل شوي مستقیمې خبرې اترې د ولسمشر بارک اوباما په پېر کې وې؛ چا، چې د ۲۰۱۵ نړیوال اټومي تړون مشري وکړه، چې ټرمپ وروسته ترې دډه وکړه او ایران له بندیزونو سره مخ شو.
نړۍ
اروپايي ټولنه د فلسطین له ادارې سره مالي ملاتړ زیاتوي
د مډیټرانې لپاره اروپايي کمیشنرې ډوبراوکا سوئیکا ویلي، چې دا مالي ملاتړ د فلسطیني ادارې له اصلاحاتو سره مل دی؛ ځکه، چې د نیوکه کوونکو لخوا د فساد او کمزورې حکومتدارۍ تور پرې لګول شوی دی.

د منځني ختیځ لپاره اروپايي کمیشنرې رویټرز ته د مرکې پرمهال ویلي، چې اروپايي ټولنه به د فلسطین له ادارې سره خپل مالي ملاتړ د شاوخوا ۱.۶ میلیارډ یورو (۱.۸ میلیارډ ډالرو) پر ارزښت د درې کلونو لپاره زیات کړي.
د مډیټرانې لپاره اروپايي کمیشنرې ډوبراوکا سوئیکا ویلي، چې دا مالي ملاتړ د فلسطیني ادارې له اصلاحاتو سره مل دی؛ ځکه، چې د نیوکه کوونکو لخوا د فساد او کمزورې حکومتدارۍ تور پرې لګول شوی دی.
سوئیکا ویلي: “مونږ له دوی څخه غواړو، چې ځانونه اصلاح کړي؛ ځکه له اصلاحاتو پرته به دوی دومره پیاوړي او باوري نهوي، چې نه یوازې زمونږ ته، بلکې د اسرائیلو لپاره هم خبرې اترې وکړي.”
د کمشنرې دا څرګندونې د دوشنبې پر ورځ په لوګزامبورګ کې د اروپايي ټولنې بهرنیو چارو وزیرانو او د لومړي وزیر محمد مصطفی په ګډون د لوړ پوړیو فلسطیني چارواکو ترمنځ د لومړي “لوړ پوړي سیاسي ډیالوګ” څخه مخکې وشوې.
رویټرز راپور ورکړی؛ اروپايي ټولنه د فلسطینیانو لپاره ترټولو لویه مرسته کوونکې ده او د اروپايي ټولنې چارواکي هیله لري، چې د لویدیځې غاړې فلسطیني اداره ممکن یوه ورځ د اسرائیلو او حماس وسلوالو ترمنځ د جګړې له پای ته رسېدو وروسته د غزې مسوولیت پر غاړه واخلي.
د اسرائیلو د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو حکومت تر اوسه پورې د فلسطین حکومت ته د غزې د سپارلو مفکوره رد کړې او د اروپايي ټولنې د دوه دولتونو د حل لارې پراخ هدف څخه یې ډډه کړې، چې په کې د فلسطیني دولت جوړول هم شامل دي.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ سوئیکا ویلي، چې ۶۲۰ میلیون یورو به د مالي ملاتړ او د فلسطین د حکومت د اصلاحاتو لپاره، ۵۷۶ میلیون یورو به په لویدیځه غاړه او غزه کې د “مقاومت او بیا رغونې” لپاره او ۴۰۰ میلیون یورو له اروپا پانګونې بانک څخه په پورونو کې ورکړ شي، چې د بانک د اداري بورډ لخوا تصویب ځانګړي شي.
هغې ویلي، چې په تېرو ۱۲ کلونو کې د PA لپاره د اروپايي اتحادیې منځنی ملاتړ شاوخوا ۴۰۰ میلیون یورو دی.
سوئیکا وایي: “مونږ اوس په فلسطیني اداره کې په باوري ډول پانګونه کوو.”
زه فکر کوم، چې د امریکا پولاډ، چې د نړۍ یو له لویو شرکتونو څخه دی؛ باید زمونږ په هېواد کې پاتې شي.
-
تازه خبرونه4 days ago
اروپايي ټولنې د کډوالو د ایستلو لپاره د خوندي هېوادونو نوملړ اعلان کړ
-
سیمه ییز خبرونه4 days ago
ټرمپ د ایران پر اټومي تاسیساتو د اسرائیلو د پلان شوي برید مخه ونیوله
-
تازه خبرونه3 days ago
اسلامآباد له بل څه ناراضه دی خو له افغان کډوالو غچ اخلي – مولانا فضل الرحمن
-
تازه خبرونه4 days ago
د پاکستان ځانګړی استازی کابل ته راغی
-
سیمه ییز خبرونه5 days ago
د بل اړخ په اړه ډېر خوشبین نهیم – آیتالله خامنهیي
-
لوبی4 days ago
له ۱۹ کلنو ټیټ عمره ملي لوبډلې اماراتو ته ماتې ورکړه
-
تازه خبرونه3 days ago
د افغانستان او پاکستان استازو په اسلام آباد کې پر سوداګرۍ خبرې وکړې
-
تازه خبرونه4 days ago
پاکستان ممکن د داعش د نفوذ لپاره افغانستان ته د مهاجرو له شړلو کار واخلي – خلیلزاد