د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سې‌شنبې پر سهار ( د غبرګړلي اووه‌ویشتم) ویلي، چې هغه د ایران د اټومي پروګرام رښتینی پای غواړي او زیاتوي، چې په منځني ختیځ کې بدلونه به د ورځې په وروستیو کې له سپینې ماڼۍ وڅاري.

ټرمپ د کاناډا پرکوربتوب د جي -۷  له سرمشریزې څخه د بېرته راستنېدا پر مهال په الوتکه کې خبریالانو سره په خبرو کې د ایران او اسرائیل په جګړه کې د اوربند د غوښتنې کولو امکان رد کړ.

“ما ندي ویلي، چې د اوربند په لټه کې یم. “

د CBS نیوز د خبریال جنیفر جاکوبز د څرګندونو له مخې، هغه په ایکس پاڼه کې لیکلي: ” ټرمپ د هغې پرځای د ایران د اټومي فعالیتونو بشپړ پای ته رسېدو پر اړتیا ټینګار وکړ.

هغه زیاته کړې، چې د هغه هدف یو “ارښتینی پای” دی؛ پدې معنا، چې ایران باید “په بشپړه توګه اټومي وسلې پریږدي.”

د اسرائیلو د پرله‌پسې بریدونو په اړه ټرمپ وویل: “اسرائیلیانو پر ایران بریدونه کم کړي ندي. ” په راتلونکو دوه ورځو کې به پوه شئ. هیچا تر اوسه په بریدونو کې کمی نه دی راوستی.”

د اسرائیلو د روانو پوځي بریدونو په اړه ټرمپ وویل: “اسرائیليان پر ایران خپل بریدونه نه‌کوي. تاسې به په راتلونکو دوه ورځو کې وپوهیږئ. تاسو به پوه شئ. تر اوسه پورې هیچا خپله چټکتیا نده کمه کړې.”

ټرمپ د امریکا ګټو ته د هر راز شوني ګواښ په اړه، وویل؛ ایران پوهیږي، چې د امریکا سرتېرو ته به زیان نه رسوي. هغه خبرداری یې ورکړ؛ که زمونږ خلکو ته څه زیان ورسیږي، نو له سخت غبرګون سره به مخ شي.”

له ایراني چارواکو سره د لیدو لپاره د سټیوویټکوف یا مرستیال ولسمشر جي ډي وینس په څیر د امریکایي استازو د لېږلو په اړه وپوښتل شول؛ ټرمپ بې ژمنې پاتې شو. هغه وویل “زه کولی شم” او زیاته یې کړه؛ د هغه پرېکړه “په دې پورې اړه لري، چې کله بېرته ستون شم؛ نو څه به پېښیږي.”

د ایران له پلازمېنې تهران څخه د وتلو د غوښتنې په اړه وپوښتل شو؛ ټرمپ وویل، چې هغه غواړي “خلک خوندي وي.”

 کله، چې وپوښتل شو؛ آیا د ګډو ځواکونو لوی درستیز او د امریکا دفاع وزیر هغه ته د پوځي پلان جوړونې اختیارونه چمتو کړي دي. که ایران په منځني ختیځ کې پر امریکایي اډو برید وکړي؛ ټرمپ د تبصرې کولو څخه ډډه وکړه او ویې ویل: “زه تاسې ته دا نشم ویلی.”

ټرمپ پدې اړه هم تبصره وکړه؛ آیا د اتو ډلو ډلې – د امریکا د کانګرس د مشرانو یوه ډله، چې حساسو استخباراتو ته لاسرسی لري – د وضعیت په اړه معلومات ورکړل شوي دي، هغه وویل؛ دوی به یې وکړي، مګر “دا په دې پړاو کې اړینه نده”.

اسرائیلي چارواکو راپور ورکړی، چې د ایران د توغندیو بریدونو لږ تر لږه ۲۴ کسان وژلي او سلګونه نور یې ټپیان کړي دي.

ایران ویلي، چې د اسرائیلو په بریدونو کې لږ تر لږه ۲۲۴ کسان وژل شوي او له ۱۰۰۰ څخه ډېر یې ټپیان دي.

بریټانیا د لومړي ځل لپاره د دې هېواد د بهرنیو استخباراتو (MI6) مشره ښځه وټاکله.

۴۷ کلنه بلیز مټروولي د بریټانیا د استخباراتو مسلکي افسره ده.

د بریټانیا حکومت د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې میرمن مټروولي اوس د MI6 د ټکنالوژۍ د څانګې مشري پر غاړه لري او په استخباراتي کړۍ کې د “Q” پر نوم پېژندل کیږي.

بلیز مټروولي په ۱۹۹۹ کال کې د دې هېواد له استخباراتو سره یوځای شوه او د خپل مسلک ډېره برخه یې د منځني ختیځ او اروپا  په عملیاتي ماموریتونو کې تېره کړې ده.

میرمن مټروولي ویلي: “زه ویاړم، چې د دې بنسټ د مشرۍ لپاره غوره شوې یم.”

رویټرز راپور ورکړی، چې د MI6 اوسنی مشر ریچارډ مور به سږ کال په مني کې له دندې ګوښه شي او میرمن مټرولي به د مور له ګوښه کېدا وروسته د دې ځواکمنې ادارې مشري پر غاړه واخلي.

میرمن مټروولي به نوره د “C” پر نوم پېژندل کیږي.

د بریټانیا د استخباراتي اداره، چې د MI6 پر نوم پېژندل کیږي؛ د نړۍ یو له خورا پیاوړو جاسوسي ادارو څخه دی، چې څه باندې یوه پېړۍ مخکې په ۱۹۰۹ زېږدیز کال کې جوړه شوې ده.

دې بنسټ ويلي؛ “زمونږ ماموریت د بهرنيو اطلاعاتو راټولول دي، چې د انګلستان ملي امنیت او اقتصادي هوساینې ساتنه او د جدي جرمونو مخه ونیول شي. مونږ حکومت ته ځواب ویونکي یوو او د هرنیو چارو وزیر تر څارنې لاندې کارکوو.”

ښځو پخوا د کورنیو استخباراتي ادارو (MI5) او د انګلستان د حکومت د مخابراتو مرکزي دفتر (GCHQ) د مشرانو په توګه دنده ترسره کړې؛ خو دا لومړی ځل دی، چې یوه ښځه د MI6 د مشرې لپاره ټاکل شوې ده.

د بریټانیا لومړي وزیر کی‌ر سټارمر، چې دا مهال د ۷ – ډلې د سرمشریزې لپاره په کاناډا کې دی وویل: “د مټروولي ټاکنه په داسې وخت کې ترسره کیږي، چې انګلستان په بې‌ساري توګه له ګواښونو سره مخ دی.”

سټارمر د دې ګواښونو په اړه جزئیات ورنکړل؛ خو داسې ښکاري، چې روسیه، چین او ایران اوسمهال د دې هېواد لپاره جدي بهرني ګواښونه ګڼل کیږي.

اسرائیلي ځواکونو غزې ته د فعالانو د لېږدونکې کښتۍ سپارښتنه تر لاسه کړه او څرګندوي، چې کښتۍ او د هغې ۱۲ مسافر د اسرائیلو بندر ته لېږدول کیږي.

د بریټانیا بیرغ لرونکې کښتۍ، چې د فریډم فلوټیلا ائتلاف ملکیت دی او فلسطیني ملاتړي یې لېږدول؛ د جمعې پر ورځ له سیسلي څخه ووتله او ټاکل شوې وه، چې د دوشنبې پر ماښام د غزې تړانګې ته د مرستې پررسولو روانه محاصره ماته کړي.

د فریډم فلوټیلا ائتلاف ټیلیګرام د د دوشنبې پر سهار( د غبرګولي نولسمه) کښتۍ ته د شپې لخوا د یوشمېر کسانو له پورته کېدو راپور ورکړ، چې بیا وروسته د اسرائیلو بهرنیو چارو وزارت د دې کښتۍ نیول او تر کنترول لاندې راوستل تائید کړل.

د اسرائیلو بهرنیو چارو وزارت کښتۍ ته “سلفي کښتۍ” وویل او په ټولنیزو رسنیو او ایکس کې یې ولیکل، چې “ټول مسافر خوندي او زیان یې ندی لیدلی” هغو ته “سانډویچ او اوبه ورکړ شوې. ننداره پای ته ورسیده.”

د سویډن بشري حقونو او چاپېریال ساتنې فعاله ګرټا ټونبرګ او د اروپایی پارلمان فرانسوۍ غړې ریما حسن د ۱۲ کسانو په ډله کې دي، چې په کښتۍ کې سپاره ول.

ریما حسن د کښتۍ د مسافرو عکس خپور کړ، چې د ژوند ژغورونکي جاکټونه یې اغوستي او لاسونه یې پورته کړي وه، او لیکلي یې ول: “د آزادۍ کښتۍ مسافر د اسرائیلي پوځ لخوا د سهار په شاوخوا دوه بجو په نړیوالو اوبو کې ونیول شول.”

د اسرائیلو دفاع وزیر یسرائیل کاټز د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ؛ هغه پوځ ته امر کړی، چې کښتۍ ودروي.

د اسرائیلو دفاع وزیر په یوه خبرپاڼه کې لیکلي: “ګرټا ټونبرګ ته، چې د یهود ضد او د حماس تبلیغ کوونکې ده؛ وایم: غوره تاسې بېرته ولاړ شئ؛ ځکه، چې تاسې به غزې ته ونه‌رسیږئ.”

د اسرائیلو دفاع وزیر یسرائیل کاټز پوځ ته امر وکړ، چې د ګرټا ټونبرګ په ګډون د فعالیانو ډله، چې د غزې د محاصرې د ماتولو هڅه کوي؛ د کښتۍ مخه ونیسي.

اسرائیل د حماس پر وړاندې جګړه د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په اوومه په غزه کې پیل کړه د اروپايي ټولنې او امریکا د ترهګریزې ډلې په نوملړ ونیوله.

د اسرائیلو ویلي، چې د حماس په برید کې له ۱۲۰۰ څخه ډېر کسان ووژل شول او ۲۵۱ یې یرغمل کړل.

د غزې روغتیایي چارواکو د څرګندونو له مخې؛ تر اوسه پورې د اسرائیلو په بریدونو کې له ۵۴ زره څخه ډېر فلسطینیان وژل شوي او د سیمې ډېره برخه پر کنډوالو بدله شوې ده.

ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی، چې د غزې د ۲.۳ میلیون خلکو ډېری برخه د قحطۍ له خطر سره مخ ده.

یسرائیل کاټز ویلي، چې د غزې محاصره د اسرائیلو د ملي امنیت لپاره اړینه وه، ځکه، چې هېواد یې د حماس د له منځه وړلو هڅه کوي.

هغه زیاته کړې: “د اسرائیلو حکومت به هیچا ته اجازه ورنکړي، چې د غزې سمندري محاصره ماته کړي، چې اصلي هدف یې حماس ته د وسلو لېږد مخنیوی دی.”

د ماډلین کښتۍ بشري مرستې د وريجو او وچې شیدې ماشومانو ته لېدوي او د فریډم فلوټیلا ائتلاف ویاند د یکشنبې پر ورځ وویل، چې کښتۍ اوسمهال د غزې له تړانګې څخه ۲۹۶ کیلومتره لرې ده.

هغه وایي: “مونږ د احتمالي نیولو لپاره چمتووالی نیسو.”

د اسرائیلو رسنیو د یکشنبې پر ورځ راپور ورکړ؛ د هېواد پوځ پلان درلود، چې د غزې تړانګې ته د رسېدو مخکې کښتۍ ودروي او د اسرائیلو اشکلون بندر ته یې واړوي او وروسته به په کې سپاره کسان بېرته خپل هېواد ته راستانه شي.