د پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو د ګډې خونې مرستیال ضیاالحق سرحدي د پاکستان او افغانستان ترمنځ د سوداګرۍ د کچې د ټېټېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.

د پاکستان رسنیو راپور ورکړی، چې د چارشنبې پر ورځ په یوه مطبوعاتي څرګندونه کې سرحدي د خېبر پښتونخوا ایالتي حکومت لخوا افغانستان او د منځنۍ اسیا هېوادونو ته د صادراتي بار وړلو لپاره د بېخبنا پر پراختیا د دوه سلنې مالیې پلي کول د سوداګرۍ د کچې د کمېدو یو لامل وباله.

هغه د دې يادونه هم وکړه، چې پخوا د پاکستان او افغانستان تر منځ د دوه اړخيزې سوداګرۍ کچه شاوخوا ۲ اعشاریه ۵ ميليارډ ډالره وه؛ خو اوس ٧٠٠ ميليون ډالرو ته راټيټه شوې ده.

ضیاالحق سرحدي همداراز د تورخم د لارې پرله‌‌پسې تړل کېدا، د بار وړونکیو موټرو د تګ راتګ لپاره د لنډمهالي سند د صادرولو د پلان نه عملي کېدل او د کراچۍ په بندر کې محدودیتونه پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ د کچې د راټیټېدو نور لاملونه وبلل.

د اسلامي امارت ویاند وايي، چې په افغانستان کې د ټاپي پروژې کار عملاً پیل شوی دی.

ذبیح الله مجاهد نن دوشنبه (د لیندۍ دولسمه) آریانا نیوز ته ویلي، چې د دغې پروژې له پرانستلو وروسته تر اوسه پورې د پروژې د پلي کولو لپاره اړین تخنیکي وسایل او تجهیزات(د افغانستان او ترکمنستان ترمنځ د صفري نقطې) ته ولېږدول شول او له لېږد وروسته اوس عملي کار پیل شوی دی.

ذبیح الله مجاهد زیاته کړې، چې د دې پروژې په بېلابېلو برخو کې ګڼ شمېر خلک پر کار بوخت دي او لومړی پړاو به یې په راتلونکیو دوه کلونو کې بشپړ شي.

د مجاهد د څرګندونو له مخې؛ د کاسا - ۱۰۰۰ پروژې عملي کار به ډېر ژر پیل شي او د پلان شویو پروژو چارې به هم پیل شي.

د اسلامي امارت ویاند زیاته کړې؛ افغانستان به ورو ورو په پښو ودریږي او د هېوادوالو لپاره به ښه کاري فرصتونه برابر شي.

د اقتصادي چارو کارپوهان هم په دې باور دي، چې دغه پروژه د سیمې د اقتصاد په وده کې مهم رول لوبوي.

د ټاپي پروژې مسوولینو ويلي، د دې پروژې له بشپړېدو سره به په افغانستان کې ۱۲ زره کسانو ته د کار زمینه برابره شي او له دې پروژې څخه به د افغانستان کلنی عاید نږدې یو میلیارد ډالرو ته ورسېږي.

ویل کیږي، چې ټاپي د ۱۸۰۰ کیلومټرو پر اوږدوالي له ترکمنستان څخه د افغانستان او پاکستان له لارې هند ته د طبیعي ګاز د پايپ لېږدولو پروژه ده. افغانستان به له ټاپي پروژې څخه په لومړیو ۱۰ کلونو کې د شاوخوا ۵۰۰ میلیون مټر مکعب ګاز او په راتلونکیو ۲۰ کلونو کې د یو میلیارډ مټر مکعب ګازو په ترلاسه کولو سربېره هر کال د ګاز له لېږد څخه شاوخوا ۴۵۰ میلیون ډالر عواید ترلاسه کړي.

د رویټرز خبري سرچینې څرګنده کړې؛ د امریکا ټاکل شوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ د شنبې پر ورځ( د لیندۍ لسمه) د بریکس له غړیو هېوادونو وغوښتل؛ که د ډالرو د بې ارزښته کولو لپاره د بریکس اسعارو د رامنځته کولو هڅه وکړي؛ نو پر وارداتي توکو به یې ۱۰۰ سلنه تعرفه ولګول شي.

د امریکا ټاکل شوي ولسمشر ډونلډ ټرمپ ګواښ کړی، چې که د بریکس هېوادونه  د ډالرو د کمزوري کولو لپاره د بریکس اسعارو د جوړولو هڅه وکړي؛ نو پر وارداتي توکو به یې ۱۰۰ سلنه تعرفه ولګوي.

هغه په ​​یوه پیغام کې لیکلي: هغه نظریه، چې د بریکس هېوادونه هڅه کوي ډالر پرشاوتمبوي او مونږ یې ننداره وکړو؛ پای ته رسېدلې ده.

ټرمپ زیاته کړې: مونږ له دې هېوادونو څخه داسې ژمنې ته اړتیا لرو، چې دوی به نه د بریکس نوی اسعار رامنځته کوي او نه به د نورو هغو پیسو ملاتړ کوي، چې د ډالر ځای ونیسي.

د بریکس هېوادونه، چې اوس مصر، ایران او متحده امارات هم په کې ګډ دي؛ د روان کال د اوکټوبر په میاشت کې د روسیې د کازان پر کوربتوب سرمشریزه جوړه کړه او پر غیر ډالري لیږد او د سیمه‌ییزو اسعارو پر پیاوړتیا یې بحث وکړ.

په دې سرمشریزه کې د اړوند بانکي شبکو د پیاوړتیا او پر سیمه‌ییزو اسعارو د بریکس له هېوادونو سره د تادیاتو نوښت ډاډمن شو.

د یادونې ده، چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د سرمشریزې په پای کې ویلي، چې د بلجیم له سویفټ مالي سیسټم سره د سیالۍ لپاره تر اوسه کوم بدیل ندی رامنځته شوی.