روغتيا
په چین کې پر لانګیا نومي نوي ویروس ۳۵ کسان اخته شوي

د چین، سنګاپور او آسټرالیا ساینس پوهانو د یوې ګډې څېړنې له مخې؛ په شیډونګ او هاینان ولایتونو کې لانګیا نومی نوی ویروس پېژندل شوی، چې له حیواناتو څخه انسانانو ته لېږدي او تر دې دمه پرې ۳۵ کسان اخته شوي دي.
تر دې دمه یې له انسان څخه انسان ته د لېږدېدو څرک لیدل شوی ندی.
ګاردین په ډاګه کړې، Henipavirus (د لانګیا هینیپا ویروس یا LayV په نوم هم یادیږي) چې د لومړي ځل لپاره د ۲۰۱۸ زېږدیز کال په وروستیو کې کشف شوی؛ خو تېره اوونۍ د ساینس پوهانو لخوا پر رسميت وپېژندل شو.
د بلومبرګ د څرګندونو له مخې؛ دا ویروس د هغو تبه لرونکيو خلکو د تبې معلومولو له سیستمه کشف شوی، چې له څارویو سره یې نږدې اړیکې لرلې.
دغه ویروس هغه وخت وموندل شو، چې د ناروغ له ستوني یوه بېلکه د کتنې لپاره واخیستل شوه، چې ډېري یې کروندګر او بزګران ول.
دغه ویروس په بشپړ ډول نوی دی. یعنې پدې معنا، چې مخکې له دې پرې انسانان اخته شوي ندي.
دې ته د ورته کورنۍ دوه ویروسونه؛ Hendra ویروس او Nipah ویروس دمخه پېژندل شوي. دواړه کولی شي، چې د وژونکیو ناروغیو لامل شي.
د سان راپور ورکړی، چې دې ناروغۍ ته هیڅ واکسین یا درملنه نشته.
په سینګاپور کې د Duke-NUS د طبي پوهنځي د نویو رامنځته کیدونکیو ساري ناروغیو د پروګرام پروفیسور وانګ لینفا ویلي؛ تر دې دمه د وژونکې پېښې د وېرې اړتیا نشته؛ ځکه ، نو وېرې او وحشت ته ترې اړتیا هم نشته دی.
هغه زیاته کړې، چې تل له ویروسه د خطر ګواښ احساسیږي؛ ځکه ډېري ویروسونه، چې په طبیعت کې شته داسې پایلې لري، چې د اخته کېدنې شک پرې ناشونی دی.
روغتيا
په افغانستان کې ۵.۳ میلیون ماشومان ته د ګوزڼ واکسین کیږي

د عامې روغتیا وزارت د افغانستان په ۱۶ ولایتونو کې د ۲۰۲۳ کال د ګوزڼ واکسین له پيلېدو خبر ورکړ.
د روغتیا وزارت ویاند شرافت زمان امر د دوشنبې پر ورځ د سلواغې درېیمه) رسنیو ته ویلي، چې په دې کمپاین کې به د کابل په ګډون د افغانستان د ۱۶ ولایتونو په ۱۷۸ ولسوالۍ کې له پېنځه کلونو ټیټ عمره ۵.۳ میلیون ماشومانو ته واکسین پلی شي.
د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ دا کمپاین به تر راتلوونکې پنجشنبې پورې د څلورو ورځو په بهیر کې پای ته ورسیږي.
د عامې روغتیا وزیر قلندر عباد د پولیو یا ګوزڼ واکسین د کمپاین پیلېدو پر مهال له کورنیو څخه غوښتي، چې د خپلو ماشومانو په واکسینولو کې د پولیو له روغتیايي ډلو سره مرسته وکړي.
قلندرعباد زیاته کړې، چې افغانستان د پولیو ناروغۍ له منځه وړلو ته تر بل هر وخت ډېر نږدې شوی دی.
هغه څرګنده کړې؛ مونږ هیله من یوو، چې د ۲۰۲۳ ز. کال ترپایه خپلې موخې ته ورسیږو او د پولیو د پېښو د صفر کیدو لیدونکي شوو.
روغتیا وزارت زیاتوي؛ په ۲۰۲۲ ز. کال کې مو د پولیو واکسین ۹ پړاوه پر بریالیتوب سره ترسره کړي دي.
دې وزارت دا هم ویلي، چې په افغانستان کې تېر کال د پولیو یوازې دوه مثبتې پېښې ثبت شوي، چې یوه یې په پکتیکا او بله یې په کونړ ولایت کې وه.
د نړیوالې اړوند ټولنو د څرګندونو له مخې؛ تر هغې، چې ګوزڼ یا پولیو په یو ځای کې وي؛ دا ناروغي به ټولو سیمو ته یو ګواښ وي.
روغتيا
جاپان د هلمند د روغتيايي چارو د پیاوړي کولو لپاره ( ۱ ) میلیون و ۳۰۰ زره دالر مرسته کوي

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د وګړیو صندوق په هلمند کې د روغتيايي خدمتونو د پیاوړي کولو لپاره د يو ميليون و درې سوه زره امریکایي دالرو مرسته اعلان کړه.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د وګړیو صندوق دفتر د دوشنبې پر ورځ (د مرغومي ۲۶) څرګنده کړې، چې جاپان به د ملګرو ملتونو د وګړیو له صندوق سره یو میلیون و درې سوه زره امریکایي دالر مرسته وکړي، چې ننګونو ته ځواب ووايي او روغتیایي باور پرې پیاوړی کړي.
په اعلامیه کې راغلي، چې د جاپان دغه مرسته به په هلمند کې د ۲۹ روغتیايي مرکزونو د روغتیايي خدمتونو د پیاوړي کولو لپاره ولګول شي.
روغتيا
په دولتي روغتونونو کې د اصلاحاتو رامنځته کولو طرحه وارزول شوه

د افغانستان اسلامي امارت د ریاست الوزراء اداري مرستیال مولوي عبدالسلام حنفي په مشرۍ ناسته کې د هېواد د روغتیایي وضعیت د ښه والي او د دولتي روغتونونو د اصلاحاتو طرحه وارزول شوه.
د عامې روغتیا وزیر داکتر قلندر عباد په روغتونونو کې د اصلاحاتو راوستلو د اړتیا او د هېواد په کچه د روغتیايي وضعیت د ښه والي، د تجربه لرونکیو مختصصینو د استخدام، په متوازن ډول د هېواد ټولو سیمو ته د روغتیایي خدمتونو وړاندې کولو او د روغتیایي خدمتونو پر وړاندې د موجوده ستونزو په اړه هراړخیر معلومات وړاندې کړل.
دغه راز په دې ناسته کې د روغتیایي مرکزونو د اصلاحاتو، د جمهوریت روغتون د ریفورم، د زرقي محلولونو او ابن سینا د درملو تولیدي شرکت د فعالولو طرحې وارزول شوې او د کورنیو تولیداتو پر ملاتړ، د زرقي محلولونو له اړخه د هېواد پر ځان بسیا کولو، درملو ته د خلکو د لاسرسي ډاډ او د روغتیایي پرسونل پر ظرفیت لوړولو ټینګار وشو.
د ریاست الوزراء اداري مرستیال مولوي عبدالسلام حنفي په روغتیایي مرکزونو کې د متخصصینو د جذب، د ابن سینا د درملو تولیدي شرکت د فعالولو، د مسوولو ډلو د رامنځته کولو او د جمهوریت دولتي روغتون معیاري کولو د طرحې برابرولو په اړه ډاډمنې پرېکړې وکړې.
-
تازه خبرونه5 days ago
امریکا د اسلامي امارت ځینو چارواکو ته د ویزو پر ورکولو بندیز ولګاوه
-
سوداگري5 days ago
د حیرتان – مزارشریف د اوسپنې پټلۍ له لارې ترانسپورتي لېږد رالېږد وځنډول شو
-
تازه خبرونه3 days ago
هالندي ځواکونه په افغانستان کې له یوه بریده ژوندي پاتې کسانو ته تاوان ورکوي
-
نړۍ3 days ago
په لاتينه امريکا کې د چين د څارنې یو بل شکمن بالون ولیدل شو- امريکا
-
تازه خبرونه3 days ago
اسلامي امارت دې د رسمیت پېژندلو لپاره خپلې ژمنې پوره کړي
-
سوداگري3 days ago
افغانستان او پاکستان د دوه ګونه مالیاتو د مخنیوي د کنوانسیون مسوده لاسلیک کړه
-
تازه خبرونه20 hours ago
روسیه په افغانستان کې د خپل سفارت د تړلو کوم پلان نلري – کابلوف
-
لوبی1 day ago
د ۲۰ آووریز کرکت نړیوال لیګ ډالۍ اعلان شوې