وسله‌والو د یکشنبې پر ورځ د نایجیریا د سهیل لویدیځ زمفارا ایالت په دوه اړوند سیمو کې اته کسان ووژل او لږ تر لږه ۶۰ نور یې وتښتول.

د دغه هېواد د اړوند سیمو اوسېدونکیو او یوه سیمه ییز مشر ویلي؛ له دې پېښې دوه ورځې وروسته  وسله‌والو کسانو د دغه ایالت له یوه پوهنتون څخه هم لسګونه کسان وتښتول.

دغه راز د رویترز د پولیسو د یوې سرچینې او یو موټر چلوونکي د راپور له مخې، چې د برید شاهد و څرګنده کړې؛ د هېواد د په سهیل ختیځو سیمو کې شکمنو اسلامپالو اورپکو د اردو تر څارنې لاندې د موټرو پر کاروان برید وکړ، دوه سرتېري او څلور ملکي وګړي یې ووژل.

عیني شاهدانو ویلي، برید کوونکیو پېنځه موټرو ته اور واچاوه او له یوې لارۍ سره وتښتېدل.

د نایجریا ولسمشر بولا تینوبو لا تر اوسه روښانه کړې نه‌ده، چې له دې پراخې ناامنۍ سره به څنګه مبارزه وکړي. د هغه د اقتصادي اصلاحاتو په ګډون د تېلو د قیمتي سبسایدي لیرې کول او د نایرا اسعارو آزادول، د وتلو لګښت ډېر کړی، چې د خلکو غصه یې راپارولې هم ده.

د اړوند سیمې اوسیدونکیو ویلي، چې وسله‌والو د یکشنبې پر سهار هڅه کړې، چې د زمفارا په مګامي کلي کې د اردو پر ځواکمنې اډې برید وکړ؛ خو په شا وتمبول شول. زمفارا یو له هغو ایالتونو څخه دی، چې د وسله‌والو له لوري، چې په سیمه کې د غلو پر نوم پېژندل شوي؛ ډېره اغېزمنه شوې ده.

راپور د سیمې د یوه مشر د څرګندونو له مخې، چې د امنیتي دلایلو له کبله یې د نوم له اخیستو ډډه کړې ویلي؛ درې وسله‌والو ډلو د اردو پر اډه او د ماګامي او کباسا پر سیمو برید وکړ.

هغه ويلي، چې ٦٠ کسان، چې زياتره يې ښځې او ماشومان دي تښتول شوي دي.

د مګامي یوه اوسیدونکي شعیبو هارونا رویترز ته د تیلیفون پر کرښه څرګنده کړې: وسلوال غله، چې پر ګڼ‌شمېر موټرسایکلونو سپاره ول؛ پرله‌پسې ډزې کولې.

هارونا، چې د دوی په جنازه کې ګډون درلود، وویل، په برید کې څلور کسان وژل شوي دي.

د کاباسا د سیمې عیسی محمد وویل، چې څلور کسان وژل شوي او لسګونه نور وتښتول شول.

رویترز راپور ورکړی، چې پولیسو او اردو تبصرو او غوښتنو ته ځواب نه‌دی ویلی.

د نیجریا سهیل لویدیځه برخه تل د پراخو ناامنیو سره مخ ده. اسلامپالي جنګیالي اوس هم په سهیل ختیځ کې پر امنیتي ځواکونو او حکومتي ودانیو مرګوني بریدونه کوي، چې کروندګر او مالداران زیانمنوي.

د اوکراین د ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي له څرګندونو وروسته، چې ګاونډ هېوادونو ته د غلو دانو د صادرولو لپاره هڅې کوي؛ د پولنډ لومړي وزیر د جمعې پر ورځ زیلینسکي ته څرګنده کړه، چې پولندیانو ته دې سپکاوی نه‌کوي.

رویترز راپور ورکړی؛ پولند تېره اوونۍ پرېکړه وکړه، چې د اوکراین د غلو پر وارداتو بندیز وغزوي. دې پرېکړې له کیف سره اړیکې، چې د تېر کال په فبرورۍ کې د روسیې له یرغل راپدیخوا د متحد او ګاونډي په توګه ټینګې وې؛ کړکیچنې کړې.

زیلینسکي په ​​​​نیویارک کې د ملګرو ملتونو عمومي غونډې ته د وینا پر مهال وویل: کله، چې کیف د خپلو غلو صادرولو لپاره د ځمکنیو لارو د کارولو هڅه وکړه؛ نو ګاونډیانو غصه څرګنده کړه، خو د غلو د وارداتو سیاسي تیاتر به یوازې له مسکو سره مرسته وکړي.

د پولنډ لومړي وزیر ماتئوش موراویسکي په یوه ټاکنیزه غونډه کې څرګنده کړه: غواړم ولسمشر زیلینسکي ته ووایم، چې نور دې هیڅکله د پولندیانو سپکاوی نه‌کوي؛ لکه څنګه یې، چې ​​​​د ملګرو ملتونو په ناسته کې د خپلې وینا پر مهال وکړ.

پولنډ د اکتوبر پر ۱۵ پارلماني انتخابات ترسره کوي او د موراویسکي د قانون او عدالت ملتپال ګوند د اوکراین پر وړاندې د نرم چلند له کبله د ښي اړخو لخوا تر نیوکې لاندې راغلی.

شنونکیو څرګنده کړې؛ د دې کار د اغېز له کبله شونې ده، چې د قانون او عدالت ګوند د یو لوی ګوند په توګه ډېرکی ترلاسه نه‌کړي او اړ دی، چې په ټاکنیزه مبارزه کې د کیف پر وړاندې ټینګ پاتې شي.

له دې مخکې د جمعې پر ورځ د پولند ولسمشر اندرې دودا، چې د قانون او عدالت ګوند متحد هم دی؛ ویلي، د پولند او اوکراین تر منځ د غلو پر وارداتو رامنځته شوې ناندرې به پر دوه اړخیزو اړیکو د پام وړ اغېز ونه‌لري او دا ښکاره هڅه د کړکیچ د کمولو لپاره ده.

نوموړي په یوه سوداګریز کنفرانس کې څرګنده کړې: له شک پرته د پولند بازار ته د اوکراین د غلو پر واردولو ناندرې به د پولنډ او اوکراین د ټولو اړیکو مطلقه برخه نه‌وي.

هغه زیاته کړې؛ باوري نه‌یم، چې دا موضوع دې پر هغو د پام وړ اغېز ولري، نو مونږ باید دا موضوع په خپلو کې حل کړو.

کانادا د دوشنبې پر ورځ ( د وږي ۲۷ ) ویلي؛ د اعتبار وړ داسې ادعاوې شته، چې د هند حکومت ښایي د کانادایي سیکهـ مشر  په ترور کې ښکېل وي.

د رویترز د څرګندونو له مخې؛ د کانادا لومړي وزیر جستین ترودو د ولسي جرګې په یوه بېړنۍ وینا کې ویلي، چې د کانادا د وګړو په وژنه کې د بهرني حکومت هر ډول ښکېلتیا زمونږ له حاکمیت څخه ښکاره سرغړونه ده.

۴۵ کلن هردیپ سینګهـ نیجار د جون پر ۱۸ د ونکوور د یوې څنډې په ساري کې د سیکهانو له یوه معبد څخه بهر پر ډزو ووژل شو. نیجار د خالستان د خپلواک دولت په بڼه کې له سکهـ هېواده ملاتړ وکړ او د ۲۰۲۲ په جولای کې هند ترهګر اعلان کړ.

ترودو وایي: د کانادا امنیتي ادارې پر خلاص مټ د هند د حکومت د مامورینو او د نیجار د مړینې تر منځ د احتمالي اړیکې په اړه د باور وړ تورونه څاري.

هغه ویلي، چې تېره اوونۍ یې په نوي ډیلي کې د جي -۲۰ ډلې د سرمشریزې په څنډه کې د هند لومړي وزیر نریندرا مودي ته یې د دې وژنې موضوع وړاندې کړه او له کانادا سره په دې اړه د هند د ګډ کار غوښتنه وکړه، چې په اړه یې یوې پایلې ته ورسیږي.

د کانادا د بهرنیو چارو وزیرې ملانیی جولي پرته له دې، چې نور جزئیات ورکړي ویلي؛ کانادا هم د دوشنبې پر ورځ له دې هېواده د هند د استخباراتو یو مامور وشاړه.

د ترودو څرګندونو د کانادا او د نړۍ د ترټولو سترې دیموکراسۍ ترمنځ تاوتریخوالی ډېر کړی دی.

نوی دیلی په کانادا کې د سکهـ بېلتون غوښتونکیو له فعالیتونو ناخوښه دی.

مودي د جي – ۲۰ په سرمشریزه کې ترودو ته د کانادایي سیکانو لخوا د وروستيو لاریونونو په اړه خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړه، چې د خپلواک دولت غوښتنه کوي.

سوداګریزې اړیکې

دیپلوماتیک تاوتریخوالی اوس‌مهال سوداګریزې اړیکې ګواښوي او د وړاندیز شوې سوداګریزې هوکړې په اړه خبرې اوس پر ټپه ولاړې دي. کانادا د دغه حالت په اړه  لږ توضیحات وړاندې کړي. په داسې حال کې، چې هند ځینې سیاسي پرمختګونو ته نغوته کړې ده.

د کانادا د احصائیوي څرګندونو له مخې؛ په ۲۰۲۲ ز. کال کې دوه اړخیزه سوداګري د  ۱.۵۲ تریلیون کانادایی دالرو څخه یوازې ۱۳.۷ میلیارد کانادایی دالر (۱۰.۲ میلیارد امریکایي دالر) ول.

د ملي امنیت شورا ویاندې ادرین واتسن د دوشنبې پر شپه په یوه اعلامیه کې څرګنده کړې: مونږ د لومړي وزیر ترودو لخوا د وړاندې شویو تورونو په اړه ژوره اندېښنه لرو.

ترودو نیغ پر نیغه په دې وژنه کې پر هند د لاس لرلو تور نه‌دی لګولی او د بهرنیو چارو وزیرې جولي وروسته بیا یوه احتیاطي  څرګندونه وړاندې کړه؛ که دا تورونه رښتیا ثابت شي، د منلو وړ به نه‌وي.

د بریتانیا د کولمبیا تحقیقاتي ډلې تېره میاشت ویلي، چې په دې پېښه کې درې شکمن کسان لاس لري؛ که څه هم څوک  نیول شوي نه‌دي.

کانادا د سیکانو تر ټولو لوی نفوس لري، چې په هند کې د خپل کور پنجاب ایالت څخه بهر د دوی د لاریونونو شاهد دی، چې هند پرې غصه څرګنده کړې ده.

کانادا هم د هندي نژاد ترټولو د لویې سیکهـ ټولنې کور دی، چې د کانادا د ۴۰ میلیون نفوسو شاوخوا ۱.۴ میلیون جوړوي. د ۲۰۲۱ ز. کال په سرشمېرنه کې، شاوخوا ۷۷۰ زره خلکو سیکهـ مذهب د خپل مذهب په توګه منلی دی.

د ملي امنیت وزیر دومینیک لبلانک ویلي، چې د کانادا د حکومت څو لوړ پوړیو چارواکو په‌دې وروستیو کې د اوتاوا د اندېښنې څرګندولو لپاره هند ته سفر کړی دی.

د روان کال په اپریل کې هند له انګلستان څخه وغوښتل، چې په انګلستان کې میشت د سکهـ بیلتون غوښتونکيو غورځنګ له ملاتړو څارنه ګړندی کړي. نوي دیلی له هغې وروسته پر ​​غصه شو، چې لاریونکوونکیو د خالستان شعارونه لېږدول او په لندن کې یې د هند له دیپلوماتیکې استازولۍ بیرغ لرې کړ.