د ګالوپ څېړنیز انسټیټیوټ راپور ښيي، چې په تېر کال کې له ۷۰ سلنه ډېر افغانان له روحي پلوه نا ارامه او د نورو هېوادونو د خلکو پر پرتله تر ټولو لږ مثبت عواطف او احساسات یې تجربه کړي دي.

اسلامي امارت دا راپور ردوي او وايي، چې د اسلامي امارت له واکمنۍ وروسته ولس تر بل هر وخت زیات د آرامتیا احساس کړی دی.

د ګالوپ څېړنیز انسټیټیوټ ذهني ارزونې پایلې ښيي، چې په ۲۰۲۱ کال او د دې کال په لومړیو کې ۷۴ سلنه افغانان له منفي عواطفو او احساساتو سره مخ شوي دي. دا څېړنه ښيي، چې افغانان د نړۍ په کچه د هغو کسانو په سر کې دي، چې له رواني پلوه ډېر کړیږي.

د ګالوپ په راپور کې راغلي: افغان ولس په کابل کې د اسلامي امارت له بیا واک ته رسېدو مخکې هم له کړکېچ سره مخ ول؛ ځکه، چې ډېري افغانانو خواړه او سرپناه نلرله.  یوازې لږ شمېر افغانانو د خوندیتوب احساس کاوه او د هر کال پر تېرېدو وضعیت د خرابېدو پر لوري روان و.

افغانان پدې باور دي، چې یوازې سیاسي بدلون نه، بلکې پراخې بې وزلۍ، طبیعي آفتونو، پرلپسې وچکالۍ، بېکارۍ او د نجونو د ښوونځیو تړل کیدو خلک له مثبتو او ښو عواطفو او احساساتو بې برخې کړي دي.

د کابل ښار اوسیدونکی نجیب الله وایي: زمونږ راتلونکی ناڅرګند دی، د هېواد ځوانان بې  برخلیکه دي. د هېواد کدرونه کار نلري او اوس پر سړکونو پېر و پلور لري.

د کابل ولایت اوسیدونکی احمد سیر وایي: د اندېښنې او منفي افکارو ستر علت بېکاري او د زدکړو د زمینې نشتوالی دی.

نقیب الله نومي زدکړیال ویلي ویلي: ارواح پېژندونکي وایي؛ خلک باید امنیتي اقتصادي هوساینه ولري، چې منفي احساسات تجربه نکړي.

اسلامي امارت دغه راپور ردوي او وايي، چې د اسلامي امارت له واکمنۍ او په هېواد کې د جګړې له پای ته رسېدو وروسته خلکو د لومړي ځل لپاره له جګړې پرته ژوند تجربه کړ او په سوله کې د ژوند کولو پر لوري روان دي.

ملګرو ملتونو د دوشنبې پر ورځ د افغانستان په پکتیکا او خوست ولایتونو کې له ۳۶۰ زرو څخه د ډېرو زلزله ځپليو د ژوند ژغورنې لپاره د ۱۱۰ میلیون ډالرو بېړنۍ مرستې غوښتنه وکړه.

دغه مرسته په راتلونکیو درې میاشتو کې د اړتیا وړ ده.

د بشردوستانه چارو د همغږۍ په چارو کې د ملګرو ملتونو دفتر (UNOCHA) ویلي، چې نوې غوښتنه د سږکال د بشري غبرګون د طرحې یوه برخه ده، چې ۴ اعشاریه ۴ میلیارد ډالرو ته اړتیا لري؛ خو په لویه کچه یوازې یو پر درېیمه برخه کمه شوې ده.

دغه بنسټ په ډاګه کړې: مونږ او زمونږ ونډوال له نورو بشري پروګرامونو څخه اکمالات، پرسونل او سرچینې په پور اخلو.

په پکتیکا او خوست ولایتونو کې د چارشنبې د ورځې زلزلې له ۱۰۰۰ ډېر کسان مړه کړل او سلګونه کورونه یې ویجاړ او یا زیانمن کړي دي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستو همغږي کوونکي رامز الاکبروف د پکتیکا ولایت له زلزلې څپلې  سیمې څخه د لیدنې پر مهال په یوه ویډیويي پیغام کې ویلي؛ مونږ له نړۍ غوښتنه کوو، چې د مهرباني له مخې مرسته وکړئ او مونږ د دې غمیزې د حل لپاره بشپړ ملاتړ ته اړتیا لرو.

د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي د دوشنبې پر ورځ له خپل افغان سیال مولوي امیر خان متقي سره په ټیلیفوني خبرو کې د تېرې اوونۍ د زلزلې له قربانیانو ملاتړ څرګند کړ.

د چين د بهرنيو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ وانګ يي پر دغه طبیعي ناورین خواشيني څرګنده کړه او وایي؛ چين چمتو دی، چې له افغانستان سره د اړتياوو پر بنسټ پخپل وخت مرستې.

هغه زیاته کړې، د چين له مرکزي او ځايي حکومتونو نيولې تر ټولنيزو بنسټونو او تصديو پورې د چين بېلا بېلو ځواکونو افغانستان ته د بېړنيو بشري مرستو د رسولو او له افغانانو سره د مرستې لپاره وخت پر وخت کار کړی دی.

د وانګ د څرګندونو له مخې؛ د خېمو، کمبلو او نورو توکو لومړۍ ټولګه د چارټر الوتکو له لارې لېږدول شوې او ژر تر ژره به نغدي او نور مرستندويه توکي هم ولېږدول شي.

د افغانستان بهرنیو چارو وزارت هم په ډاګه کړې، چې د دې وزارت چارسمبالي مولوي متقي ترې مننه کړې او وایي، چې د افغانستان اسلامي امارت زلزله ځپلیو ته پخپل وخت خوراکي او طبي مرستې رسولي دي.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ زلزله ځپلي دمګړۍ سرپناه ته بېړنۍ اړتیا لري.

د بهرنیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې دواړو لوریو پر سیاسي اړیکو هم خبرې وکړې.

وانګ يي ويلي، چې پر افغانستان د بنديزونو مخالف دى او زياتوي، چې په بيجينګ کې د افغانستان سفارت ښه فعاليت کوي او په دوه اړخيزو اړيکو کې ښه رول لوبوي.

وانګ يي څرګنده کړې؛ چين به ډېر ژر افغان سوداګرو ته د ويزو ورکولو لړۍ هم پيل کړي او چين ته به د افغان محصلينو د راستنېدو په برخه کې آسانتياوې رامنځته کړي.

هغه دا هم ویلي، چې د افغانستان او چین تر منځ به هوايي دهلېز ژر عملي بڼه خپله کړي.

مولوي متقي د افغانستان په اړه د چین له رغنده پالیسۍ هرکلی وکړ او هیله یې څرګنده کړه، چې له دې سره به د دواړو هېوادونو ترمنځ په ځانګړې توګه د وچو میوو سوداګري پراخه شي.

د تېرې چارشنبې پر ورځ د افغانستان په پکتیکا او خوست ولایتونو کې د ریښتر پر کچه ۶،۱ درجې زلزلې له ۱۰۰۰ ډېر کسان مړه او له ۳۰۰۰ ډېر کورونه ویجاړ کړل.

د چین حکومت پرېکړه کړې، چې د دغې زلزلې له قربانیانو سره به د شاوخوا اووه نیم میلیون ډالرو پر ارزښت بشري مرستې چمتو کړي.