تازه خبرونه
کووید -۱۹ د افغانستان د خلکو اقتصادي وده زیانمنه کړی – نړیوال بانک

د نړیوال بانک د تازه اقتصادي راپور د موندنو له مخې؛ د کوويډ ۱۹ وایرس د خپرېدو له کبله په ۲۰۲۰ زېږدیز کال کې د افغانستان اقتصادي وده له ۵.۵ څخه تر ۷.۴ سلنه پورې کمېږي او دا وضعیت به له یوې خوا بېوزلي او نیستي ډېره او له بلې خوا به د دولت د عوایدو کچه به په پراخه کچه راټیټه کړي.
دې راپور، چې د توپان پر وړاندې درېدل تر سرلیک لاندې خپور شوی؛ د افغانستان پر اقتصادي ودې د کوویډ- ۱۹ ویروس د خپرېدو اغېزې، د امنیتي وضعیت پېچلتیا، د نړیوالې ټولنې د مالي مرستو پر کچه شکونه او له طالبانو سره د احتمالي سیاسي هوکړې پایلې په کې څېړل شوې دي.
دغه راپور دا ګواښ هم په ډاګه کړی، چې د عوايدو کچې د ټېټېدو او د خوراکي موادو او د کورنيو د نورو لومړنيو اړتیاوو د قیمتونو د لوړېدو له کبله ښايي د هغو افغانانو شمېر، چې د بېوزلۍ تر کرښې لاندې ژوند کوي؛ په ۲۰۲۰ کال کې د تېرو درې کلونو په پرتله، چې ۵۵ سلنه و، ۷۲ سلنې ته لوړ شي.
په افغانستان کې د نړیوال بانک د دفتر مشر هینري کرالي وايي: د کرونا ویروس د خپرېدلو له کبله رامنځته شوي ناورین د افغانانو د ژوند پر حالاتو پوره اغېز کړی دی. له بلې خوا د حکومت د عوايدو د کچې ټېټېدل د دې لامل شوي، چې اړوندې ادارې ونښي کولی د خلکو د روغتيا ساتنې لپاره مالي سرچينې، د ټولنې بېوزله خلکو ته د معیشت د ترلاسه کولو پروګرامونه او په ټوله کې د هېواد د چټکې اقتصادي ودې لپاره پروګرامونه جوړ کړي.
د دې راپور موندنې ښيي، چې د ۲۰۲۰ زېږدیز کال په لومړيو شپږ مياشتو کې د ښارونو د قرنطین او د کوويډ -۱۹ ویروس د ډېر خپراوي د مخنيوي په موخه د وقايوي تدابیرو له کبله د اقتصادي فعالیتونو کچه کمه شوې او دې کار د صنایعو او خدماتو سکتورونو پر فعالیتونو پوره منفي اغېز کړی دی. سربېره پر دې، چې د کښت او د کرنیزو محصولاتو د تولید په کچه کې د ۲۰۱۸ زېږدیز کال له وچکالۍ وروسته زیاتوالی راغلی؛ خو د صنعتي تولیداتو کموالی او له یوې خوا خدماتو ته د تقاضا کموالی او له بلې خوا د سوداګرۍ د کسر له کبله د عوايدو کمېدل او د مالياتو د ټولولو کمېدل، د افغانستان پر مالي نظام فشار له حد زیات ډېر کړی دی.
د رامنځته شوي ناورین د ناوړه اغېزو د له منځه وړلو په موخه د نړیوال بانک دغه راپور د دولتي لګښتونو پر محتاطانه ډلبندۍ ټینګار کوي او موخه يې له ټولو زیانمنونکیو برخو څخه ملاتړ او په اوږدمهال کې د اقتصادي زینونو محدودول بلل کېږي.
دغه راپور همدارنګه د نړیوالې ټولنې لخوا د دوامدارو مالي مرستو پر اړتیا ټینګار کړی، چې د نړیوالو مرستو د برابرولو له لارې د دې هېواد په کورنيو عوايدو کې رامنځته شوی کموالی پوره او کافي اندازه مالي سرچینو ته لاسرسی رامنځته او د ټولنیز او اقتصادي وضعیت د ښه کېدو په موخه ولګول شي.
د افغانستان لپاره د نړیوال بانک ګروپ د دفتر مشر، هینري کرالي په دې اړه وايي: د ناورین په اوسني وخت کې له زیانمن شویو کورنيو څخه د ملاتړ په موخه اړتیا ده، چې چټګ او لنډمهاله ګامونه پورته شي. له بلې خوا، د تجارتي قوانینو او مقرراتو په تنظیم کې آسانتیاوې رامنځته کول او له عامه خدماتو څخه دوامداره او ثابت ملاتړ په اوږدمهال کې د وضعیت په ښه کېدو کې مهمه ونډه درلودی شي.
د نړيوالې ټولنې او پراختيايي شریکانو دوامدار ملاتړ د افغانستان د حکومتي ادارو د فعالیتونو د پرمختګ او پراختيا لامل کېږي او په پایله کې د خصوصي سکتور د باور د بېرته ترلاسه کولی لامل کېدای شي. نړیوال بانک د لنډمهاله پروګرامونو د پلي کولو او په اوږمهال کې د ټولنیز او اقتصادي وضعیت د ښه کېدو لپاره د بستر جوړولو په برخه کې به د افغانستان له دولت سره نږدې همکاري وکړي.
تازه خبرونه
اسلامي امارت له قزاقستان څخه د رسمیت پېژندنې غوښتنه وکړه
په قزاقستان کې د افغانستان سفارت وایي، دواړو لورو د کابل او آستانې ترمنځ د سیاسي، اقتصادي او کلتوري اړیکو پر پیاوړتیا ټینګار وکړ.

په قزاقستان کې د اسلامي امارت د سفارت چارسمبالي محمدالرحمن د افغانستان لپاره د قزاقستان له ځانګړي استازي یرکین توکوموف سره په لیدنه کې د روسیې لهخوا د اسلامي امارت د رسمیت پېژندلو له وروستۍ هڅې هرکلی وکړ او هیله یې څرګنده کړه، چې قزاقستان هم پدې برخه کې خپل ګامونه پورته کړي.
په قزاقستان کې د افغانستان سفارت وایي، دواړو لورو د کابل او آستانې ترمنځ د سیاسي، اقتصادي او کلتوري اړیکو پر پیاوړتیا ټینګار وکړ.
قزاقي دیپلومات د دوه اړخیزو اړیکو پر پراختیا د ټینګار ترڅنګ په سیاسي، اقتصادي او کلتوري برخو کې د همکارۍ ډاډ ورکړ.
د اسلامي امارت ډیپلومات هیله څرګنده کړه، چې قزاقستان به د روسیې په څیر د افغانستان سرپرست حکومت پر رسمیت وپېژني.
په قزاقستان کې د افغانستان سفارت د خبرپاڼې په یوه برخه کې راغلي: “په دې لیدنه کې محمدالرحمن د اسلامي امارت د بهرني سیاست، په افغانستان کې د پانګونې فرصتونو، د کډوالو د وضعیت، وروستیو سیلابونو او د کارموندنې د ستونزو په اړه معلومات ورکړل. “
” نوموړي د روسیې لهخوا د اسلامي امارت له رسمیت پېژندلو هرکلی وکړ او د قزاقستان لهخوا یې د ورته اقدام هیله څرګنده کړه.”
بل لور ته، د قزاقستان ځانګړي استازي د دوه اړخیزو همکاریو پر پراختیا ټینګار وکړ.
نوموړي ډاډ ورکړ، چې هېواد به یې له افغانستان سره په سیاسي، اقتصادي او کلتوري برخو کې همکاري وکړي.
د اسلامي امارت چارواکي هڅه کوي، چې د سیمې له هېوادونو سره د اړیکو پراخولو او د اقتصادي فرصتونو پر برابرولو د افغانستان لپاره لا ډېر ډیپلوماټیک ملاتړ راجلب کړي.
د ویلو ده، چې قزاقستان له افغانستان سره په بېلابېلو او په ځانګړي توګه اقتصادي برخه کې همکاري کړې او ښې اړیکې یې پاللې دي.
تازه خبرونه
مولوي عبدالکبیر په کابل کې له ایراني پلاوي سره وکتل
مولوي عبدالکبیر له اسرائیلو سره په جګړه کې د ایراني چارواکو د شهادت د تسلیت وړاندې کولو تر څنګ ویلي؛ په تېرو څو لسیزو کې ایران د میلیونونو افغانانو کوربتوب کړی او نه باید، چې د کډوالو موضوع د دواړو ملتونو تر منځ د اړیکو د خرابېدو سبب شي.

د مهاجرینو او راستنېدونکو چارو وزارت چارسمبالي مولوي عبدالکبیر له یوه ایراني پلاوي سره، چې په کابل کې د ایران سفارت چارسمبالي علیرضا بیګدلي یې ملتیا کوله د افغانانو پر وضعیت او له هغه هېواد څخه د راستنېدونکو افغانانو د جبري ایستنې د پیل شوې څپې په اړه بحث او خبرې کړې دي.
د دې وزارت د خپرې شوې خبرپاڼې له مخې؛ په دې ناسته کې د ایران سفیر بیګدلي له اسرائیلو سره په جګړه کې د اسلامي امارت او افغان ولس له دريځ مننه وکړه او هغه یې د دوه ملتونو د یووالي څرګنده بېلګه یاده کړه.
علیرضا بیګدلي هرات او نیمروز ته د خپل وروستی سفر او له ایراني لوړپوړو چارواکو سره د خپلو لیدنو جزئیات مولوي عبدالکبیر ته وړاندې کړل.
نوموړي ویلي، چې د اسلامي امارت له چارواکو سره د راستنېدونکو افغانانو د ستونزو د حل په اړه لیدنې مهمې وې؛ د افغانانو شکایتونو ته د رسېدنې پر موخه دوه اړخیزې کمیټې کار پیل کړی او تر دې مهاله د افغان راستنېدونکو ګڼې ستونزې اوارې شوې دي.
د ایران سفارت استازي زیاته کړې؛ ایران د راستنېدونکو افغانانو پر ویزو جریمه معاف او د وسایلو او توکو پر انتقال یې ګمرکي تعرفې هم لغوه کړې دي.
همدارنګه نوموړي ډاډ څرګند کړ، چې د یوې طرحې له مخې به د اسلامي امارت د سفارت او د ایراني لوري لخوا افغانان خپلو پیسو ته لاس رسي پیدا کړي.
بیګدلي دا هم ویلي، چې لویه برخه افغانان په داوطلب ډول له ایران څخه راستانه شوي دي.
مولوي عبدالکبیر له اسرائیلو سره په جګړه کې د ایراني چارواکو د شهادت د تسلیت وړاندې کولو تر څنګ ویلي؛ په تېرو څو لسیزو کې ایران د میلیونونو افغانانو کوربتوب کړی او نه باید، چې د کډوالو موضوع د دواړو ملتونو تر منځ د اړیکو د خرابېدو سبب شي.
نوموړي له ایران څخه د افغانانو پر دواطلب ډول راستنېدلو ټېنګار وکړ او څرګندوي؛ ایراني چارواکي دې د افغانانو ستونزو ته پخپل وخت رسېدنه وکړي.
ویل کیږي، چې افغان لوري له ایراني چارواکو سره د افغان کډوالو د راستنولو په اړه پر یوه طرحه هوکړه کړې وه؛ خو په ایران کې د وروستیو حالاتو له کبله نیمګړې پاتې شوه.
تازه خبرونه
جنوبي کوریا په افغانستان کې د ۱۰ میلیون ډالرو پر ارزښت یوه پروژه پلي کوي
دې بنسټ د چارشنبې پر ورځ (د چنګاښ اتمه) په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې له دې پروژې موخه د خلکو د ژوندانه بیارغونه، له اقلیمي بدلون سره مبارزه او د ښځو پرپښو درول دي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام ويلي؛ له سویلي کوریا سره به د همغږۍ له مخې یوه داسې پروژه پلې کړي، چې له ۳۵۰ زره خلکو سره مرسته وشي.
دې بنسټ د چارشنبې پر ورځ (د چنګاښ اتمه) په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې له دې پروژې موخه د خلکو د ژوندانه بیارغونه، له اقلیمي بدلون سره مبارزه او د ښځو پرپښو درول دي.
د دې بنسټ د څرګندونو له مخې: “افغانستان له ګڼو بحرانونو، اقتصادي ناورین، د خوړو ناامني، اقلیمي بدلون او پر ښځو محدودیتونو سره مخ دی.”
ملګرو ملتونو ویلي، چې دا ګډه همکاري به د افغانستان په شپږ ولایتونو کې پلي شي.
-
تازه خبرونه4 days ago
له افغانستان وتل مو د تاریخ له شرمه ډکه شېبه وه – ټرمپ
-
تازه خبرونه4 days ago
د محرم لسمه د امن په فضا کې ترسره شوه
-
تازه خبرونه4 days ago
په تېرو ۱۰۰ ورځو کې د دوغارون له لارې ۴۹۰ زره افغانان ستانه شول
-
تازه خبرونه3 days ago
په اسلام آباد کې د افغانانو په ګډون د ویزو د جعل کارۍ یوه ډله ونیول شوه
-
تازه خبرونه4 days ago
د کونړ ولایت په لرې پرتو ولسوالیو کې پر ۳۵ پرمختیایي پروژو کار پیل شو
-
تازه خبرونه3 days ago
په ټګزاس کې د سیلابونو له کبله د مړو شمېر ۷۸ کسانو ته ورسېد
-
تازه خبرونه3 days ago
د چین یو خصوصي شرکت په بېلابېلو ولایتونو کې ګډ بازارونه، لارې او صنعتي پارکونه جوړوي
-
تازه خبرونه1 day ago
د کال تر پایه ممکن یو میلیون نور افغانان هم له ایران څخه هېواد ته راستانه شي