نړۍ
زیلینسکي په سعودي عربستان کې د امریکا او اوکراین د سولې له خبرو مخکې له ولیعهد سره وکتل
د سعودي عربستان دولتي خبري سرچینې SPA د سېشنبې پر ورځ سهار راپور ورکړ، چې د سعودي ولیعهد په جده کې د غونډې پرمهال د اوکراین د کړکېچ د حل او سولې ته د رسېدو لپاره د نړیوالو هڅو لپاره د پاچایۍ پر ملاتړ ټینګار وکړ.
تسنیم خبري سرچینې د نړیوالې ډلې د راپور او د رویټرز د څرګندونو له مخې څرګنده کړې، چې د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي د اوکرایني او امریکایي چارواکو ترمنځ له خبرو اترو مخکې د سعودي ولیعهد محمد بن سلمان سره ولیدل. په داسې حال کې، چې واشنګټن له اوکراین سره د روسیې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د پام وړ پرمختګ ته هیله من دی.
د سعودي عربستان دولتي خبري سرچینې SPA د سېشنبې پر ورځ سهار راپور ورکړ، چې د سعودي ولیعهد په جده کې د غونډې پرمهال د اوکراین د کړکېچ د حل او سولې ته د رسېدو لپاره د نړیوالو هڅو لپاره د پاچایۍ پر ملاتړ ټینګار وکړ.
امریکا، چې یو وخت د اوکراین اصلي متحد و؛ د جګړې د ژر پای ته رسولو په اعلان کې یې د شخړې په اړه خپله پالیسي بدله کړې، له مسکو سره یې نېغې اړیکې نیولی دی. په داسې حال کې، چې د اوکراین لپاره یې پوځي مرستې او د استخباراتو شریکول هم بند کړي دي.
اوکراین، چې په سپینه ماڼۍ کې له یوې نوې تګلارې سره مخ شوی او د زیلینسکي او د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ترمنځ له ویجاړونکو ناندرو وروسته د “عملي” اړیکو لپاره پرې فشار راوړی دی.
سعودي عربستان په ۲۰۲۲ کې پر اوکراین د روسیې له برید راپدېخوا د منځګړي رول لوبولی دی؛ د بندیانو د تبادلې په ګډون یې تېره میاشت د مسکو او واشنګټن ترمنځ د خبرو اترو کوربه توب هم کړی دی.
د سېشنبې ورځې خبرې اترې د امریکا او اوکراین د چارواکو ترمنځ په سپینه ماڼۍ د زیلینسکي له ناکامې ناستې وروسته لومړۍ رسمي غونډه ده. د منځني ختیځ لپاره د ټرمپ استازي سټیو ویټکوف ویلي، چې هغه پوره هیلې لري.
هغه له فاکس نیوز سره په یوه مرکه کې ویلي: “زه فکر کوم، چې زمونږ تګ هلته د پام وړ پرمختګ لپاره دی.”
له ویټکوف وپوښتل شول، چې آیا زیلینسکي به په روانه اوونۍ کې د کانونو د تړون لاسلیک کولو لپاره امریکا ته راستون شي؟ ویلي: “زه هیله من یم، چې ټولې نښې مثبتې دي.”
د امریکا بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو ډېر محتاط چلند غوره کړی او وایي، چې د کانونو د معاملې په اړه جزئیات اوس هم کار ته اړتیا لري.
هغه زیاته کړې، چې خبرې اترې د تړون له لاسلیک کولو پرته هم بریالۍ کیدی شي او ټینګار یې وکړ، چې د سولې د ترلاسه کولو او د امتیازاتو ورکولو لپاره باید د کیف د چمتووالی کچه معلومه شي.
د ټرمپ تر سخت فشار لاندې، زیلینسکي هڅه کړې چې وښيي چې کیف ژمن دی چې ژر تر ژره جګړه پای ته ورسوي؛ سره له دې، چې د امریکا د امنیتي تضمینونو په ترلاسه کولو کې پاتې راغلی[ ځکه، چې کیف یې د سولې د هرې معاملې لپاره اړین ګڼي.
زیلینسکي ویلي، چې هغه به د سېشنبې پر ورځ له امریکایي چارواکو سره په خبرو اترو کې برخه وانخلي او د اوکراین په پلاوي کې به د هغه د کارمندانو مشر د هغه د بهرنیو چارو او دفاع وزیران او د ولسمشرۍ په اداره کې یو لوړ پوړی پوځي چارواکی ګډون ولري.
زیلینسکي د ایکس په یوه پوسټ کې څرګنده کړې: “زمونږ له اړخه؛ مونږ په بشپړ ډول رغنده خبرو اترو ته ژمن یوو او هیله لرو، چې د اړینو پرېکړو او ګامونو په اړه بحث او هوکړه وکړو.”
حقیقي وړاندیزونه پر میز دي. ” چټک او ګټور حرکت ته اړتیا ده.”
امریکايي چارواکو ویلي؛ دا غونډه د دې لپاره ده، چې کیف د جګړې د پای ته رسولو لپاره روسیې ته د مادي امتیازاتو ورکولو ته لیواله دی او که نه.
یوه امریکایي چارواکي ویلي: “مونږ غواړو وګورو، چې آیا اوکراینیان نه یوازې په سولې کې، بلکې حقیقي سولې ته هم لېوالتیا لري.”
ټرمپ د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې هغه له راتلونکو خبرو اترو څخه د ښو پایلو تمه لري او زیاته وي، چې واشنګټن “تقریبا” له کیف سره د استخباراتو شریکولو ځنډول پای ته رسولي دي.
روبیو ویلي، چې اوکراین له دې مخکې د امریکا ټول دفاعي معلومات ترلاسه کړي دي.
د خبرو اترو په درشل کې، روسیې د کیف او د اوکراین په نورو برخو هوايي بریدونه وکړل او د اوکراین هوايي ځواک اعلان وکړ، چې هېواد یې د توغندیو د برید له خطر سره مخ دی.
ویټکوف، چې خبرې اترې یې تنظیم کړي ویلي؛ نظر دا دی، چې “د سولې تړون او همدارنګه د لومړني اوربند لپاره چوکاټ ترلاسه شي.”
زیلینسکي په هوا او سمندر کې د اوربند او همدارنګه د بندیانو د تبادلې غوښتنه کړې، چې د هغه څرګندونو له مخې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د روسیې د ژمنې ازموینه کیدی شي.
د رویټرز ویلي، مسکو د لنډمهاله اوربند نظر رد کړې؛ ځکه، چې د انګلستان او فرانسې لخوا هم وړاندیز شوې و.
دغه راز څرګنده شوې، چې دا د کیف لپاره د وخت اخیستلو او د هغه د پوځي سقوط د مخنیوي لپاره یو اقدام دی.
د امریکا د ملاتړ په اړه د پوښتنې په ځواب کې زیلینسکي پخپلو اروپایي متحدینو غږ کړی، چې خپل ملاتړ زیات کړي؛ ځکه، چې د کیف د جګړې د ډګر وضعیت خرابیږي او پر روسیې فشار زیاتیږي، چې له کرسک سیمې څخه ووځي.
په راپور کې ویل شوي، چې روسیې د اوکراین د خاورې شاوخوا پېنځمه برخه د کریمیا په ګډون کنتولوي، چې په ۲۰۱۴ کال کې یې له ځان سره یوځای کړه او ځواکونه یې هم په ختیځ دونیڅک سیمه کې تر فشار لاندې دي او د جګړې له ډګر څخه پر لرې پرتو ښارونو یې د ډرون او توغندیو بریدونه زیات کړي دي.
د زیلینسکي د څرګندونو له مخې؛ روسیې یوازې په تېره اوونۍ کې پر اوکراین ۱۲۰۰ هوايي لارښود بمونه، نږدې ۸۷۰ بریدګر ډرونونه او له ۸۰ څخه ډېر توغندي توغولي دي.