تغییر مسیر نفت ایران؛ انتقال پنهانی به چین از راه اندونیزیا

ایران به‌گونه فزاینده از آب‌های اندونیزیا برای انتقال نفت خام به چین استفاده می‌کند؛ اقدامی که به باور کارشناسان بخشی از تلاش تهران برای دور زدن تحریم‌های امریکا بر صادرات انرژی این کشور است.

براساس گزارش خبرگزاری رویترز، خریداران چینی اکنون بیشتر محموله‌هایی را ترجیح می‌دهند که در نزدیکی اندونیزیا انتقال می‌یابند؛ روندی که جایگزین مسیر قبلی از مالیزیا شده است؛ جایی که معمولاً نفت ایران با هویت جدید وارد بازار می‌شد.

آمار گمرک چین نشان می‌دهد واردات نفت از اندونیزیا در سال ۲۰۲۴ از کمتر از ۱۰۰ هزار تُن به ۹.۸۱ میلیون تُن رسیده است؛ معادل حدود ۲۳۵ هزار بشکه در روز تا ماه اکتوبر. در همین مدت، واردات چین از مالیزیا تقریباً نصف شده و پس از اوج‌گیری ۸.۵ میلیون تُن در مارچ، به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.

رویترز همچنان تأکید می‌کند که بخش بزرگی از نفت وارداتی چین از کشورهای جنوب آسیا، در واقع نفت ایران است که با هویت جعلی عرضه می‌شود. تغییر مسیر از مالیزیا به اندونیزیا نتیجه سخت‌گیری بیشتر بانک‌ها در برابر محموله‌هایی با لیبل «مالیزیا» عنوان شده است.

اگرچه تهران اتهام استفاده از انتقال کشتی‌به‌کشتی یا پنهان‌سازی منشأ نفت را رد کرده، اما آمارها نشان می‌دهد صادرات ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است. کارشناسان انرژی باور دارند که بخش قابل توجهی از این نفت به پالایشگاه‌های خصوصی چین سرازیر می‌شود؛ در حالی که چین به‌طور رسمی از سال ۲۰۲۲ واردات نفت از ایران را گزارش نکرده است.

بر بنیاد اطلاعات شرکت تحلیلی کی‌پی‌ال‌ای‌آر، چین در ده ماه نخست سال روان میلادی به‌طور متوسط روزانه ۱.۳۷ میلیون بشکه نفت ایران را وارد کرده است.

این تغییر مسیر نشان‌دهنده رقابت ژیوپولیتیک، فشارهای تحریمی و افزایش پیچیدگی زنجیره‌های انتقال نفت در منطقه است.