افغانستان: بحران بشری با زلزله مرگبار و خشکسالی شدید تشدید می‌شود

افغانستان در مواجهه با یکی از شدیدترین بحران‌های بشری در سال‌های اخیر قرار دارد، زیرا یک زلزله مرگبار و خشکسالی گسترده، جوامعی را که پیش از این با فقر، بی‌جاشدگی و کاهش کمک‌های بین‌المللی دست و پنجه نرم می‌کردند، فلج کرده است.

زلزله‌ای قدرتمند در شب ۳۱ اسد ۱۴۰۴ در ولایت کنر در شرق کشور، نزدیک پاکستان، رخ داد که تقریباً جان ۲هزار نفر را گرفت و بیش از ۳۶۰۰ نفر دیگر را زخمی کرد. این زلزله ۶.۰ ریشتری، بیش از ۸۵۰۰ خانه را تخریب یا آسیب‌دیده کرده و حدود ۶۰ هزار نفر را در مناطق کوهستانی تحت تأثیر قرار داده است.

جاده‌ها، شبکه‌های ارتباطی و مراکز صحی به شدت آسیب دیده‌اند و بسیاری از مناطق از دسترسی به کمک‌ها محروم مانده‌اند.

در پی این فاجعه، امارت اسلامی افغانستان و شرکای بشردوستانه عملیات اضطراری شامل جستجو و نجات، بازگشایی جاده‌ها و انتقال بیماران را آغاز کردند. سازمان‌های کمکی به سرعت مواد غذایی، آب و سرپناه موقت را به خانواده‌های آسیب‌دیده رساندند، در حالی که ۲۵ تیم ارزیابی فوری نیازها را در کنر و ولایات همجوار انجام دادند.

برای ادامه پاسخ‌دهی اضطراری، صندوق واکنش اضطراری مرکزی (CERF) و صندوق بشردوستانه افغانستان (AHF) در ۱ سپتامبر مبلغ ۱۰ میلیون دالر اختصاص دادند تا سازمان‌های کمکی حمایت‌های حیاتی خود را گسترش دهند. با وجود پس‌لرزه‌ها و راه‌های مسدود، هماهنگی پس از سرگیری پروازهای هلیکوپترهای خدمات هوایی بشردوستانه سازمان ملل متحد در اواسط سپتمبر بهبود یافت.

ایندریکا راتوات، هماهنگ‌کننده بشردوستانه سازمان ملل در افغانستان، در ۹ سپتمبر یک طرح واکنش اضطراری ۱۳۹.۶ میلیون دالری را برای کمک به نزدیک به نیم میلیون نفر تا پایان سال ۲۰۲۵ اعلام کرد. او گفت: «ما در یک مسابقه با زمان هستیم تا کمک‌های زمستانی را قبل از فرا رسیدن سرما برسانیم» و خواستار همبستگی مجدد جامعه جهانی با مردم افغانستان شد.

این زلزله در حالی رخ داد که افغانستان با بحران‌های همزمان دیگری نیز مواجه است. خشکسالی شدیدی که اکنون یکی از بدترین‌ها در ۵۰ سال اخیر به شمار می‌رود، زمین‌های زراعی آبی و زمین‌های للمی در شمال و مناطق مرکزی را نابود کرده است. بر اساس گزارش سازمان غذا و زراعت ملل متحد، تا ۵۰٪ زمین‌های آبی آسیب دیده و محصولات گندم زمین‌های للمی تقریباً کاملاً از بین رفته است.

در ولایت فاریاب، دهاقین می‌گویند تاکنون چنین خشکسالی را ندیده‌اند. کوهستانی، دهقان ۷۵ ساله در ولسوالی کوهستان، جایی که چاه‌ها خشک شده و خانواده‌ها روستاهای خود را ترک می‌کنند می‌گوید که: «در طول زندگی‌ام چنین خشکسالی ندیده بودم. همه امید ما را از دست داده‌ایم».

با وجود دشواری‌ها، جوامع محلی در حال یافتن راه‌های تطبیق با شرایط هستند. سیستم‌های کوچک آبیاری، سردخانه‌های محصولات زراعتی و آموزش حرفه‌ای در رشته‌هایی مانند نجاری و مکانیک برای افزایش تاب‌آوری اقلیمی و ایجاد درآمدهای جایگزین معرفی شده‌اند.

این بحران در زمانی رخ می‌دهد که کمک‌های بشردوستانه جهانی در پایین‌ترین سطح خود در سال‌ها قرار دارد. نزدیک به نیمی از جمعیت افغانستان هنوز به کمک برای بقا وابسته‌اند، در حالی که بیش از ۱.۴ میلیون پناهجوی افغان در پاکستان با وضعیت نامطمئن مواجه هستند، پس از پایان اعتبار کارت‌های ثبت‌نام و فشار برای بازگشت به کشور خود.