تفاهم میان پاکستان و افغانستان برای بازگشایی گذرگاه انگور اده به‌منظور تقویت تجارت

مقام‌های افغانستان و پاکستان توافق کرده‌اند تا گذرگاه انگور اده را برای افزایش تجارت دوجانبه بازگشایی کنند. با این حال، دولت پاکستان آغاز به‌کار این گذرگاه را مشروط به فعال‌سازی ترمینال مرزی از سوی شرکت ملی لوژستیک (National Logistics Corporation) کرده است.

براساس اطلاعات رسمی که روزنامه “دی نیشن” به نقل از منابع آگاه منتشر کرده، پاکستان به طرف افغان اطلاع داده است که تکمیل زیربنا‌های اساسی برای آغاز تجارت در گذرگاه انگور اده نیاز به زمان دارد، اما تلاش خواهد شد تا این گذرگاه تا چهاردهم آگست ۲۰۲۵ بازگشایی گردد؛ در غیر آن، تاریخ ۳۱ آگست ۲۰۲۵ به‌عنوان آخرین مهلت تعیین شده، مشروط به عملیاتی‌شدن ترمینال مرزی یادشده.

این موضوع در جریان سفر هیأت افغان به رهبری احمدالله زاهد، معین وزارت صنعت و تجارت افغانستان، که از ۲۱ تا ۲۳ سرطان ۱۴۰۴ به اسلام‌آباد انجام شد، مورد بحث قرار گرفت. هیأت افغان و پاکستانی در این سفر روی مسائل مهم مرتبط به تجارت و ترانزیت دوجانبه گفتگو کردند.

گذرگاه انگور اده که در منطقه وزیرستان جنوبی پاکستان موقعیت دارد، یکی از گذرگاه‌های مهم برای تجارت و رفت‌وآمد میان دو کشور به شمار می‌رود؛ اما این گذرگاه نزدیک به دو سال است که به‌روی تجارت بسته بوده است.

در این دیدار، هیأت افغان همچنین خواستار اجازه مجدد برای صادرات کالاهای افغانستان از مسیر پاکستان به هند شد. به گفته نمایندگان افغانستان، بر اساس موافقت‌نامه ترانزیتی افغانستان-پاکستان (APTTA) که در سال ۲۰۱۰ به امضا رسید، صادرات افغانستان از طریق گذرگاه واگه به هند مجاز بود، اما از ماه می ۲۰۲۵ به این‌سو، محموله‌های صادراتی اجازه عبور نیافته‌اند.

در پاسخ، طرف پاکستانی اظهار داشت که به‌دنبال افزایش تنش‌ها با هند، دولت پاکستان تجارت با کشورهای ثالث از طریق قلمرو خود به هند را ممنوع کرده است.

هر دو طرف همچنین توافق کردند که در مدت ۱۵ روز، اشخاص مشخصی را به‌عنوان افراد مسئول (فوکال‌پوینت) تعیین نمایند تا در مورد زمان و مکان برگزاری نمایشگاه‌های مشترک در پاکستان و افغانستان تصمیم‌گیری کنند.

نکته قابل توجه این است که در جریان این سفر، پاکستان و افغانستان روی کاهش مالیات تا سقف ۳۵ درصد برای هشت قلم محصول زراعتی در قالب «برنامه برداشت زودهنگام» (Early Harvest Programme) توافق کردند. این برنامه به‌منظور آغاز مذاکرات برای امضای موافقت‌نامه ترجیحی تجارت (PTA) میان دو کشور به‌طور تدریجی گسترش خواهد یافت.

در مرحله نخست، هر دو کشور توافق کرده‌اند که برای یک دوره یک‌ساله، تخفیف‌های تعرفه‌ای بر هشت قلم محصول زراعتی تطبیق شود. بر اساس توافق، پاکستان موافقت کرده است تا تعرفه‌های گمرکی و مالیات اضافی بر واردات محصولات زراعتی افغانستان مانند بادنجان رومی، انگور، سیب و انار را از ۵ درصد به ۲۶ درصد کاهش دهد.

در مقابل، افغانستان نیز تخفیف‌هایی بر تعرفه واردات محصولات پاکستانی از جمله کچالو، کینو، آم و کیله از ۲۰ تا ۳۵ درصد ارائه خواهد کرد. به طور مشخص، پاکستان مالیات ۳ درصدی گمرک و ۲ درصدی اضافی بر واردات بادنجان رومی افغانستان را حذف خواهد کرد که در نتیجه تعرفه کلی این محصول از ۲۷ درصد به ۲۲ درصد کاهش می‌یابد.

مقام‌های دو کشور ابراز امیدواری کرده‌اند که در صورت رضایت متقابل از نتایج برنامه برداشت زودهنگام، موافقت‌نامه رسمی تجارت ترجیحی میان افغانستان و پاکستان در مدت یک‌سال آینده نهایی و امضا گردد.