د افغانستان د ټولو ولایتونو یو شمېر علماوو د اسلامي نظام د دفاع او حريم د ساتنې په اړه د خپلې ناستې پرېکړه اعلان کړې ده.

د هغه پرېکړه لیک له مخې، چې آریانا نیوز ترلاسه کړی راغلي؛ تېره ورځ په کابل پوهنتون کې د هېواد له زر ډېرو عالمانو او مشایخو د افغانستان د حریم د نقض په غبرګون کې یو پرېکړه لیک وړاندې کړ، چې په کې راغلي؛ له خپلو حقونو، ارزښتونو او شرعي نظام دفاع فرض عین ده او د تېري پر وړاندې دفاع مقدس جهاد دی.

په دې پرېکړه لیک کې ټينګار شوي؛ هیچاته به اجازه ورنکړ شي، چې د افغانستان خاوره د نورو هېوادونو پر ضد وکارول شي او که څوک دغې پرېکړې ته پاملرنه نه‌کوي؛ اسلامي امارت حق لري، چې پر وړاندې یې تصمیم ونیسي.

د عالمانو په دې غونډه کې له اسلامي امارت غوښتنه وشوه، چې د اسلامي امارت د رهبر د سپارښتنې له مخې هیچاته اجازه ورنه‌کړ شي، چې نورو هېوادونو ته د پوځي هڅو د ترسره کولو لپاره ولاړ شي.

دا غونډه په داسې وخت کې ترسره کېږي، چې د امنیتي مسلو په اړه د افغانستان او پاکستان ترمنځ تاوتریخوالی بې‌ساري کچې ته لوړ شوی دی.

د کورنیو چارو وزیر خلیفه سراج الدین حقاني د ځانګړو پولیسو د روزنیز سیمینار په وروستۍ غونډه کې، چې د عملیاتي مهارتونو او اجرائیوي وړتیاوو د ښه‌والي لپاره ترسره شوه؛ ګډون وکړ او د پولیسو هڅې یې وستایلې.

په دې غونډه کې د ځانګړو ځواکونو قومندان امین جان د کورنیو چارو وزیر ته د ښه راغلاست تر څنګ د دغو ځواکونو لاسته راوړنې او د سیمینار جزئیات وړاندې کړل.

هغه ټینګار وکړ، چې هوښیار مشرتابه او د ځواکونو اطاعت د هېواد د امنیت په تامین کې د دې واحدونو د بریالیتوب عوامل دي.

د کورنیو چارو وزیر د خپلې وینا په یوه برخه کې د ملي امنیت او د هېواد د ثبات په تامین کې د ځانګړو ځواکونو له هڅو ستاینه وکړه او وایي، چې د دې ځواکونو بریالیتوبونه او وړتیاوې نه یوازې د ملګرو له‌خوا، بلکې د دښمنانو لخوا هم منل شوي دي.

دغه راز حقاني د ځانګړو ځواکونو چارواکو ته سپارښتنه وکړه، چې د خپلو دندو په ترسره کولو کې اخلاص، عاجزي او احتیاط رعایت کړي او د اسلامي نظام د ساتنې او د خلکو د خدمت لپاره خپلې فزیکي او معنوي وړتیاوې وکاروي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه پلاوي دفتر یا یوناما د بشري حقونو نړیواله ورځ د افغانانو د اساسي آزادیو او اساسي حقونو د ساتنې د اړتیا پر تکرارولو ونمانځله او څرګندوي، چې بشري حقونه د خلکو د وقار، فرصت او امنیت لپاره “ورځنۍ اړتیاوې” دي.

یوناما ټینګار کوي، چې بشري حقونه یوازې خلاصې مفکورې ندي، بلکې هغه شرایط دي، چې یو معنا لرونکی ژوند؛ ښوونه، روغتیا، کار، د بیان آزادي او په ټولنه کې د ګډون لپاره لاسرسی برابروي.

یوناما خبرداری ورکړی، چې ډېری افغانان اوس هم له دې اساسي حقونو څخه بې برخې دي. په ځانګړي توګه له شپږم ټولګي پورته نجونې او ښځې د زده‌کړې، کارموندنې او ټولنیزو فعالیتونو په برخه کې له سختو محدودیتونو سره مخ دي، چې سربېره پر دې د هېواد اوږدمهاله امکانات هم اغېزمن کوي.

په افغانستان کې د یوناما سرپرسته جورجټ ګانیون ویلي: “ښځې او نجونې د روغتیا، کار او په ټولنیز ژوند کې د ګډون په څېر ورته برخو کې له سختو بندیزونو سره مخ دي، چې د دوی اساسي حقونه او د هېواد راتلونکی کمزوری کوي. روغتیایي چوپړ ته کمزوری لاسرسی کورنۍ زیانمنوي او ګاونډیان بې واکه کوي. ډېری افغانان په غیر ارادي ډول هېواد ته راستنیږي.”

یوناما ټینګار کړی، چې افغان چارواکي باید د نړیوالو بشري حقونو له مکلفیتونو سره د مطابقت لپاره عملي ګامونه پورته کړي؛ ځکه، چې له بشري حقونو سره مطابقت نه یوازې قانوني دنده ده، بلکې د سولې، پرمختګ او عامه باور لپاره عملي لار هم ده. یوناما له افغان چارواکو، بنسټونو او نړیوالو همکارانو غوښتي، چې بشري حقونه د هېواد د ثبات اوهیلې د لارې بنسټ جوړ کړي.

دا ورځ په داسې وخت کې راځي، چې د بشري حقونو مسله د افغانستان او نړیوالې ټولنې ترمنځ یوه نا حل شوې مسله پاتې ده او د اوسني حکومت د رسمیت پېژندلو لپاره یو له اساسي شرایطو ګڼل کیږي.

د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد ويلي؛ افغانستان د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د بشري حقونو درناوي ته ژمن دی.

د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلې په ۱۹۴۸ کال کې د بشري حقونو نړیواله اعلامیه تصویب کړې، چې  د ټولو انسانانو اساسي حقونه او آزادۍ پر رسمیت وپېژندل شي او له هغه وخت راپدېخوا دا ورځ په ټوله نړۍ کې د عدالت او مساوات لپاره د مبارزې د څلي په توګه پېژندل شوې ده.