د روسیې ولسمشر پرون (سې شنبه د غبرګولي اتمه) په تاشکند کې یوې خبري ناستې ته ویلي، چې د افغانستان له اوسني حکومت سره د اړیکو ټینګول اړین دي.

 ولادیمیر پوتین زیاتوي، چې اسلامي امارت اوس د افغانستان پر وله خاوره واکمن دی؛ نو اړینه ده، چې اړیکې ورسره سمې او پراخې شي.

د روسیې ولسمشر زیاته کړې، اسلامي امارت په افغانستان کې واقعي ځواک دی او په افغانستان کې له شته ستونزو سره – سره روسیه باید واقعیت ته پر کتو مخ پر وړاندې ولاړه شي.

پوتین ټینګار کړی، چې له اسلامي امارت سره د اړیکو په اړه به د منځنۍ آسیا هېوادونو په ګډون له سیمه‌ ییزو شریکانو سره مشوره او همغږي وکړي.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین وایي: له طالبانو سره اړیکي ټینګول اړین دي؛ ځکه هغوی افغانستان چلوي. مونږ باید د دې حقیقت له مخې عمل وکړو او له مخې یې خپلې اړیکې تنظیم کړو.

دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي، چې تېره ورځ د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف ویلي وه، چې د روسیې د ممنوعه ډلو له نوملړه د اوسنیو واکمنو د نومونو د ایستلو پر وړاندیز د دغه هېواد له ولسمشر سره خبرې شوې دي.

د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت شورا د مسکو له لوري د ترهګرو ډلو له نوملړه د افغانستان د اوسنیو واکمنو د نومونو د ایستلو په تړاو د روسیې بهرنیو چارو د وزیر څرګندونو په غبرګون کې ويلي، چې دا کار ناسم دی؛ ځکه، چي د افغانستان اوسني واکمن له تور نوملړه ایستل سم کار ندی.

د سپینې ماڼۍ ویاند جان کربي وایي: زه فکر کوم، چې دا یو وحشتناک پیغام دی؛ طالبانو خپلې ژمنې نه دي پوره کړي، مونږ په داسې دریځ کې نه یوو، چې طالبان د افغانستان د رسمي حکومت په توګه په رسمیت وپېژنو او روسیه هم باید دا کار وکړي. زه نه غواړم فرضیاتو ته داخلم شم؛ خو دا یو ناسم اقدام دی.

د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد ويلي، چې افغانستان یو واحد حکومت او نظام لري او د سیمې او نړۍ له ټولو هېوادونو سره د ښو اړیکو او تعامل غوښتونکی دی.

د افغانستان بهرنیو چارو وزارت د روسي چارواکو د دې خبرو هرکلی کړی دی.

د کابل او مسکو اړیکې په داسې حال کې د پراخېدو په حال کې دي، چې د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړي استازي ضمیر کابلوف ویلي، چې د روسیې له‌خوا د افغانستان اوسنی حکومت پر رسمیت پېژندلو امکان تر بل هر وخت ډېر دی.

د بهرنیو چارو وزارت د چارشنبې پر ورځ ( د غبرګولي نهمه ) ویلي، چې په ستراتیژیکو مطالعاتو مرکز کې د « دوحه ۳: له نړیوالې ټولنې سره د اسلامي امارت د تعامل څرنګوالی» تر سرلیک لاندې علمي ناسته تر سره شوې ده .
د بهرنیو چارو وزارت د ویاند مرستیال حافظ ضیا احمد څرګنده کړې، چې د بهرنیو چارو وزارت د درېیم سیاسي ریاست د رییس ذاکر جلالي پر مشرۍ د دوحې د غونډو پر مخینه او د اسلامي امارت د دریځونو پر عواملو پراخ بحث تر سره شو.
د ذاکر جلالي د څرګندونو له مخې؛ د دوحې غونډې د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو له لوري د فریدون سینیرلي اوغلو د خپلواکې ارزونې پربنسټ راپیل شوې دي. د دې لړۍ لومړۍ غونډه د ۲۰۲۳ ز. کال په مې او دوه‌یمه هغه د ۲۰۲۴ ز. کال په فبروري کې جوړه شوه.
ذاکر جلالي ویلي، چې د دې لړۍ په دوه‌یمه غونډه کې هم د اسلامي امارت د شرایطو د نه پوره کېدو له کبله له ژور غور وروسته د مشرتابه لخوا د نه ګډون پرېکړه وشوه او سمبولیک ګډون په کې بې‌ګټې وبلل شو.
جلالي څرګنده کړې: اسلامي امارت له نړیوالې ټولنې سره تعامل غواړي؛ خو دا تعامل د افغانستان د سیاسي خپلواکۍ، ديني او ملي ارزښتونو او د وطن او نظام د حیثیت په بیه نه‌غواړي.
دغه راز نوموړي زیاته کړې؛ اوس د لومړۍ او دوه‌یمې غونډې پر پرتله د غونډې د جوړوونکیو او کوربنو په تعامل کې مثبت بدلون لیدل کېږي.
هغه ویلي؛ په وروستیو ورځو کې د ملګرو ملتونو د مرستیالې په ګډون ګڼ پلاوي کابل ته راغلل، چې په راتلونکې ناسته کې د افغان حکومت د ګډون زمینه برابره کړي.
ذاکر جلالي وایي؛ ټاکل شوې، چې د اسلامي امارت استازي به د درېیمې غونډې په اصلي بحثونو کې ګډون وکړي.
هغه زیاته کړې: دا ځل د دوحې د درېیمې غونډې په اجنډا کې مثبت بدلون تر سترګو کېږي؛ د بحث اساسي محورونه به مالي او بانکي وضعیت، مخدره توکو پرخلاف مبارزه او کروندګرو ته بدیل معیشت، د خصوصي سکتور وده او اقلیمي بدلون اړوند مسایل وي.
جلالي دا هم ویلي: د بحث محورونو ته په پام داسې برېښي، چې د غونډې د اجنډا په اړه به اساسي ستونزه نه وي؛ خو اسلامي امارت د غونډې د وروستيو جزئیاتو د شریکولو په تمه دی، چې په رڼا کې یې پرېکړه وکړي.
ویل کیږي، چې په دې علمي بحث کې د بهرنیو چارو وزارت د بېلابېلو څانګو کارکوونکیو او ډیپلوماټانو ګډون کړی و او د موضوع په اړه یې خپل نظرونه وړاندې او پر بېلابېلو اړخونو یې بحثونه وکړل.

د افغانستان د کانونو او پټرولیم وزارت څرکنده کړې، چې د څه باندې ۳۳ میلیون ډالرو پر ارزښت یې د قشقري ۶۰ زره ټنه اومه تېل پلورلي دي.

د دغې کچې تېلو د داوطلبۍ په مراسمو کې، چې نن (سې شنبه د غبرګولي اتمه) ترسره شوه؛ له ۱۸ ګډون کوونکیو شرکتونو څخه یو شرکت ګټونکی اعلان شو.

په دې مراسمو کې د کانونو او پټرولیم وزارت چارسمبالي ویلي، که قراردادي شرکت د قشقري د تېلو په استخراج کې ښه کار وکړي؛ د ورځې درې زره ټنه تېل به استخراج شي.

د کانونو او پټرولیم وزارت چارسمبالي شهاب الدین دلاور همداراز د ځینو بهرنیو شرکتونو لېوالتیا هم اعلان کړه، چې د هېواد د تېلو په برخو کې به پانګونه وکړي.

هغه وويل: راځئ، چې په خیر کار وکړو او تېل استخراج کړو. الله پاک امنیت، اسلامي نظام او شفافیت رامنځته کړی دی. له چا څخه یوه افغانۍ هم زیاته نه اخیستل کیږي.

د ګټونکي شرکت مسوولینو ويلي، چې دوی به د هېواد دننه پېرل شوي تېل چاڼ او تصفیه کړي.

د دوی د څرګندونو له مخې؛ د دې مقدار تېلو په چاڼ کې به یو شمېر کسانو ته د کار زمینه برابره شي.

د ګټونکي شرکت ویاند غفور احمد جاوید ويلي: دا بهیر ډېر روڼ و؛ هر چا ته استعلام ورکړ شو او یو خبریال کاغذونه له بکس څخه راوویستل او موږ د ۸ اعشاریه ۷۰ منفي نرخ سره ګټونکي شو.

اوس‌مهال په قشقري کې له ۲۴ څاګانو څخه څه باندې ۱۰۰۰ ټنه تېل استخراجېږي.