تجارت
بستهشدن گذرگاه افغانستان–پاکستان، صادرات حیاتی پاکستان را فلج کرده است
کارخانههای شمال پاکستان که بیشتر وابسته به زغالسنگ افغانستان بودند، اکنون مجبور به واردات از جنوب افریقا، اندونیزیا و موزمبیک شدهاند.
رسانههای پاکستانی گزارش داده اند که پس از بستهشدن گذرگاه افغانستان و پاکستان در ۲۰ میزان، تنشها میان دو کشور سبب توقف گسترده تجارت شده و کارشناسان هشدار میدهند که ادامۀ بنبست میتواند بر صادرات پاکستان فشار بیسابقه وارد کند. در کنار این نگرانیها، برخی تحلیلگران میگویند که بستهبودن گذرگاه ممکن است ورود کالاهای قاچاق از افغانستان به پاکستان را نیز کاهش دهد.
توقف کامل زغالسنگ و صادرات سمنت
یک تولیدکنندۀ سمنت در پاکستان گفته است که واردات زغالسنگ افغانستان و صادرات سمنت به افغانستان کاملاً متوقف شده است. با این وضعیت، قیمت زغالسنگ محلی از ۳۰ تا ۳۲ هزار کلدار پاکسانی به ۴۲ تا ۴۵ هزار کلدار پاکستانی در هر تُن افزایش یافته و زغالسنگ افغانستان دیگر در بازار موجود نیست.
کارخانههای شمال پاکستان که بیشتر وابسته به زغالسنگ افغانستان بودند، اکنون مجبور به واردات از جنوب افریقا، اندونیزیا و موزمبیک شدهاند.
زیان سنگین صنایع سمنت و شرکتهای داروسازی
براساس گزارش بازار سرمایه، توقف تجارت بیشترین آسیب را به شرکتهای سمنت وارد کرده است؛ زیرا افغانستان حدود ۷ درصد از مجموع صادرات سمنت پاکستان را تشکیل میدهد. شرکتهای چرات، فوجی و میپل لیف از جمله آسیبپذیرترینها خوانده شدهاند.
در بخش دارو، صادرات رسمی پاکستان به افغانستان حدود ۱۸۷ میلیون دالر برآورد شده؛ اما حجم قاچاق دارو سهبرابر بیشتر از صادرات رسمی گفته میشود. تولیدکنندگان دارو هشدار دادهاند که با تداوم بستهبودن گذرگاه، میلیونها دالر محموله در کارخانهها متوقف مانده و برخی داروها در بازار پاکستان مصرف نمیشود.
ازدحام هزاران کانتینر در گذرگاه و بنادر
براساس معلومات اتاق مشترک تجارت افغانستان–پاکستان، حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ کانتینر در چمن و ۳۵۰ تا ۴۰۰ کانتینر در تورخم گیر ماندهاند. افزونبر این، ۹۰۰۰ کانتینر در بنادر پاکستان در انتظار ترخیص برای ارسال به افغانستان و کشورهای آسیای میانه هستند.
ضربه سنگین به صادرات میوه و سبزیجات
بنابر گزارش انجمن صادرکنندگان میوه و سبزی پاکستان، سالانه حدود ۱۵۰ میلیون دالر میوه و سبزی به افغانستان و کشورهای آسیای میانه صادر میشود؛ اما پس از توقف تجارت، بسیاری از محمولههای فاسدشدنی یا به نرخ پایین در بازار داخلی فروخته شده یا از بین رفتهاند.
در عین زمان، پاکستان اکنون بیشتر انار، انگور و سیب را از ایران وارد میکند و قیمتها در بازار دو برابر افزایش یافته است.
توقف صادرات روغن و آرد؛ بازار افغانستان از دست رفت
به گفتۀ اتحادیه تولیدکنندگان روغن، ماهانه ۶ تا ۸ هزار تُن روغن به افغانستان صادر میشد، اما اکنون این روند نیز کاملاً متوقف است.
همچنین، صادرات آرد از پاکستان در سه سال اخیر بسیار اندک شده و افغانستان بخش اعظم گندم خود را از روسیه، ترکمنستان و قزاقستان تأمین میکند.
ادامه بنبست تجاری
کارشناسان هشدار میدهند که ادامۀ بستهبودن گذرگاه، هم برای پاکستان و هم برای افغانستان پیامدهای اقتصادی جدی به همراه دارد، در حالیکه هزاران راننده در هر دو سوی گذرگاه با کمبود غذا، پول و شرایط دشوار زندگی دستوپنجه نرم میکنند.