سازمان جهانی صحت در تازه‌ترین گزارش کمیته اضطراری مقررات بین‌المللی صحت اعلام کرده است که با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، انتقال ویروس وحشی پولیو در بخش‌هایی از افغانستان به‌ویژه در مناطق جنوبی و شرقی کشور همچنان ادامه دارد.

بر اساس این گزارش، تا نیمه‌ی ماه سپتمبر سال ۲۰۲۵ میلادی، چهار مورد مثبت ویروس پولیو در افغانستان ثبت شده است که نسبت به سال گذشته کاهش نشان می‌دهد، اما ویروس هنوز هم در جنوب کشور در گردش است و در نمونه‌های کلینیکی و محیطی شناسایی شده است.

کمیته‌ی سازمان جهانی صحت گفته است که طرح تطبیق واکسین از مرکز به مرکز که از اکتوبر ۲۰۲۴ به‌دلیل مشکلات امنیتی در پیش گرفته شده، سبب شده تا تمامی کودکان – به‌ویژه خردسالان – تحت پوشش واکسین پولیو قرار نگیرند. در گزارش آمده است: «این روش در بسیاری موارد مانع دسترسی به همه‌ی کودکان هدف می‌شود و خطر گسترش بیشتر ویروس را در داخل افغانستان و فراتر از مرزها افزایش می‌دهد.»

در عین حال، سازمان جهانی صحت هشدار داده است که بازگشت مهاجران بدون مدرک از پاکستان، چالش عمده‌ای در کنترل انتقال پولیو میان دو کشور ایجاد کرده است. با این حال، هماهنگی میان مقامات صحی افغانستان و پاکستان همچنان قوی است و تطبیق واکسین در گذرگاه‌های مرزی و کمپاین‌های همزمان ادامه دارد.

با وجود چالش‌های امنیتی و لوژستیکی، افغانستان در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ دو کمپاین سراسری و سه کمپاین زیرملی واکسین پولیو را انجام داده است. کمیته‌ی WHO از این تلاش‌ها ستایش کرده اما از حکومت افغانستان خواسته است تا دوباره زمینه‌ی اجرای واکسین خانه‌به‌خانه را فراهم سازد، زیرا این شیوه در گذشته میزان پوشش را به‌مراتب افزایش داده بود.

در پایان، سازمان جهانی صحت تأکید کرده است که افغانستان هنوز هم یکی از دو کشور باقی‌مانده در جهان است که ویروس پولیو در آن بومی است و برای قطع کامل انتقال آن، نیاز به «پوشش سراسری واکسین، به‌ویژه در مناطق امتداد خط دیورند با پاکستان» می‌باشد.

اتحادیه اروپا در حال بررسی این موضوع است که آیا باید اتانول (الکول اتیلیک) – ماده‌ی اصلی در بیشتر محلول‌های ضدعفونی‌کننده دست و مواد پاک‌کننده – را به‌عنوان یک ماده‌ی خطرناک که می‌تواند با سرطان و عوارض بارداری مرتبط باشد، طبقه‌بندی کند یا خیر.

به‌گزارش روزنامه فایننشل تایمز، یک گروه کاری داخلی در سازمان مواد کیمیایی اروپا در تاریخ ۱۰ اکتوبر پیشنهاد کرده است که اتانول به فهرست مواد سمی اضافه شود.

این پیشنهاد به دلیل نگرانی‌ها از ارتباط احتمالی آن با خطرات سرطان مطرح شده است.

این موضوع واکنش‌های گسترده‌ای را در میان کارشناسان صحی و صنایع تولیدی برانگیخته است، زیرا اتانول یکی از پرکاربردترین مواد ضدعفونی در جهان به شمار می‌رود.

سازمان جهانی صحت با نشر گزارشی اعلام کرده است که امراض قلبی و عروقی سالانه جان بیش از ۴۰ هزار نفر را در افغانستان می‌گیرد و ۴۳ درصد مرگ‌ومیرها در کشور ناشی از بیماری‌های قلبی، شکر، سرطان و مشکلات مزمن ریوی است. بر اساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰، سهم این بیماری‌ها به بیش از ۶۰ درصد افزایش یابد، به‌ویژه در میان زنان.

امراض قلبی و عروقی اختلالاتی هستند که بر قلب و رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارند و زمانی ایجاد می‌شوند که رگ‌ها یا خود قلب دچار آسیب یا انسداد شوند و جریان طبیعی خون به بافت‌ها و اندام‌ها مختل گردد. این بیماری‌ها عمدتاً غیرواگیر محسوب می‌شوند و با سبک زندگی، عوامل ژنتیکی و شرایط محیطی ارتباط دارند.

سازمان جهانی صحت ضمن ابراز نگرانی از وضعیت صحی در افغانستان، تأکید کرده است که بسیاری از مریضان تنها در مراحل پیشرفته مریضی برای درمان مراجعه می‌کنند که در آن زمان اثر تداوی محدود است. همچنین سلامت روان به یکی از نگرانی‌های عاج بدل شده است، به‌ویژه برای خانواده‌های بازگشته از پاکستان و ایران، و تخمین زده می‌شود که یک نفر از هر پنج افغان با مشکلات روانی مواجه است.

با این حال، وزارت صحت عامه افغانستان این گزارش را رد کرده است. شرافت زمان امرخیل، سخنگوی وزارت صحت، گفته است که ارقام ارائه‌شده از سوی سازمان جهانی صحت تخمینی است و آمار موجود در وزارت صحت چندین برابر کمتر از این ارقام است. وزارت صحت تأکید کرده است که اطلاعات دقیق و معتبر در این زمینه نزد این وزارت موجود است و انتشار چنین گزارش‌هایی ممکن است باعث نگرانی غیرضروری مردم شود.

افغانستان کشوری است که سکتور صحت آن با مشکلات فراوان مواجه است و مردم به دلیل محدودیت‌های اقتصادی و زیربناهای ناکافی با مریضی‌های مختلف، به‌ویژه امراض قلبی و روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. کارشناسان تأکید می‌کنند که تقویت سیستم‌های درمانی و دسترسی به مراقبت‌های اولیه و روان‌درمانی برای کاهش فشار بر خانواده‌ها و جامعه ضروری است.