در جریان بیست و سومین نشست دوحه فورم، شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی، صدراعظم و وزیر امور خارجه قطر، بر اهمیت گفت‌وگو و تعامل سیاسی همه طرف‌های درگیر، از جمله بازیگران غیر دولتی برای دستیابی به صلح پایدار در منطقه تاکید کرد.

شیخ محمد در جلسه‌ای که توسط خبرنگار امریکایی توکر کارلسون مدیریت می‌شد، گفت:«هیچ بحرانی، چه در افغانستان، چه در فلسطین و یا مناطق دیگر، نمی‌تواند با کنار گذاشتن بازیگران کلیدی حل شود. شما نمی‌توانید راه‌حل پیدا کنید اگر با بازیگران غیر دولتی صحبت نکنید.»

وی افزود که تجربه قطر در میانجی‌گری از فرآیند صلح افغانستان تا آتش‌بس‌های متعدد در غزه نشان می‌دهد که داشتن یک سکوی بی‌طرف برای تعامل با بازیگران تاثیرگذار در میدان واقعی ضروری است.

شیخ محمد توضیح داد که روابط قطر با حماس بیش از یک دهه پیش و به درخواست ایالات متحده آغاز شد تا کانال مطمئنی برای ارتباط با گروه فلسطینی ایجاد شود. او همچنین اشاره کرد که دفتر سیاسی امارت اسلامی در دوحه که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد، به درخواست واشنگتن و برای تسهیل مذاکرات بین‌الافغانی و خروج نیروهای امریکایی ایجاد شده بود.

صداراعظم قطر همچنین به اتهامات مبنی بر سوء استفاده از کمک‌های انسانی قطر در غزه پاسخ داد و گفت: «تمام کمک‌ها و منابع مالی ما به مردم غزه رسید و روند آن کاملاً شفاف بود که ایالات متحده از آن آگاه است.»

وی تاکید کرد که تلاش‌های میانجی‌گری قطر نتایج ملموسی داشته است، از جمله آتش‌بس‌های متعدد، توقف‌های بشردوستانه، آزادی گروگان‌ها و ترتیبات تخلیه.

شیخ محمد به حمله اسرائیل به خاک قطر در سپتمبر اشاره کرد و آن را نقض آشکار دیپلماتیک و اصول میانجی‌گری خواند: «میانجی که توسط یکی از طرف‌ها بمباران شود – این بی‌سابقه است و اقدامی غیر اخلاقی محسوب می‌شود.»

او همچنین به بازسازی غزه پس از دو سال جنگ اسرائیل و تاکید کرد که مسئولیت این بازسازی بر عهده عامل تخریب است، نه قطر.

وی دراین باره گفت: «ما هر کاری برای کاهش رنج مردم انجام می‌دهیم، اما نمی‌توانیم چک بازسازی را برای آنچه دیگران ویران کردند، صادر کنیم.»

شیخ محمد، سیاست‌های دوگانه جامعه جهانی در بازسازی را نیز نقد کرده و گفت: «اگر از روسیه خواسته می‌شود اوکراین را بازسازی کند، چرا بسیاری از کشورها در قبال بازسازی غزه از اسرائیل پاسخگو نیستند؟»

وی همچنین تاکید کرد که قطر به هیچ وجه با اخراج اجباری فلسطینی‌ها از غزه موافق نیست و افزود: «آن‌ها حق انتخاب دارند و نمی‌خواهند کشورشان را ترک کنند. هیچ کسی حق ندارد آن‌ها را جابه‌جا یا مجبور به رفتن کند.»

بیست و سومین دوحه فورم با حضور بیش از ۵ هزار شرکت‌کننده از ۱۶۲ کشور، از جمله رؤسای جمهور، صدراعظم‌ها، وزرای خارجه و کارشناسان جهانی، به بررسی حل بحران‌ها، بحران‌های انسانی، حکومت‌داری جهانی و ناپایداری اقتصادی پرداخت.

در جریان نشست‌های دوحه فورم، عبدالحی قانت، رئیس مرکز مطالعات استراتیژیک وزارت امور خارجه افغانستان، بر اهمیت گفت‌وگو میان افغانستان و پاکستان برای حفظ همگرایی و اتصال منطقه‌ای تاکید کرد.

قانت در حاشیه این نشست گفت:« ما می‌توانیم همه مشکلات را از طریق گفت‌وگو حل کنیم، اما نباید به نقطه‌ای برسیم که برگشت‌پذیر نباشد، زیرا منافع زیادی در همگرایی منطقه‌ای نهفته است.»

او افزود که منافع افغانستان در داشتن روابط مثبت با پاکستان بیش از سایر موضوعات اهمیت دارد، اما وی به چالش‌های اخیر اشاره کرد: «این موضوع بسیار مهم است، اما اخیراً مسیرهای تجاری به عنوان ابزار سیاسی استفاده شده و جغرافیا نیز به ابزاری برای فشار تبدیل شده است. این امر در واقع مفهوم همگرایی منطقه‌ای را تهدید می‌کند.»

قانت بر ضرورت نگاه بلندمدت تاکید کرده و گفت: «بسیار ضروری است که پاکستان و افغانستان برای حل این مشکلات کنار یکدیگر بنشینند. اگر این بحران‌ها ادامه یابند، اعتماد منطقه به اتصال منطقه‌ای از بین خواهد رفت.»

وی با وجود تنش‌های اخیر، خوش‌بینی خود را حفظ کرد: «به نظر من این بحران کوتاه‌مدت است. روابط پاکستان و افغانستان امیدوارانه به مسیر مثبت بازخواهد گشت و می‌توانیم تمام پروژه‌های آغازشده در افغانستان را به پیش ببریم و از قلمرو افغانستان نه به عنوان تهدید، بلکه به عنوان مرکز اتصال جنوب و آسیای میانه استفاده کنیم.»

در همین حال دراین نشست، دکتر الدور آریپوف، رییس موسسه مطالعات استراتژیک و بین منطقه‌ای ازبکستان، نیز گفت: «ما در ازبکستان بر این باوریم که رویکردهای متفاوتی نیاز است. موضع ما روشن است: همکاری اقتصادی بهترین و مؤثرترین ابزار برای حمایت از توسعه افغانستان است.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که رهبران منطقه به بررسی همکاری‌های اقتصادی و پروژه‌های مشترک برای تقویت اتصال و توسعه در جنوب و آسیای میانه ادامه می‌دهند.

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، از جنگ امریکا در افغانستان و عراق انتقاد کرده و گفته است که اکثریت قربانیان این جنگ‌ها افراد بی‌گناه بودند، نه تروریست.

الشرع روز شنبه در نشست دوحه به سی‌ان‌ان گفت: «ما دیدیم در هر جنگی در منطقه—چه در عراق و چه در افغانستان—بیشتر کشته‌شدگان غیرنظامی بوده‌اند، اما بسیاری از آنان به عنوان تروریست معرفی شده‌اند. قاتلان کسانی هستند که دیگران را تروریست می‌نامند.»

او همچنین در بخش دیگری از سخنانش به وضعیت سوریه اشاره کرد و مدعی شد که رژیم اسد طی ۱۴ سال بیش از یک میلیون نفر را کشته و حدود ۲۵۰ هزار نفر همچنان مفقودالاثر هستند. الشرع افزود که پیامدهای این بحران باعث آوارگی بیش از ۱۴ میلیون شهروند سوریه شده است.

به گفته او، تجربه‌ دشوار جنگ‌های منطقه طی ۲۵ سال گذشته باعث شده که «مردم امروز بهتر بفهمند معنای واقعی واژه تروریست چیست و چه کسی شایسته این برچسب است.»

این در حالیست که نیروهای کشورهای غربی برای ۲۰ سال در افغانستان تحت شعار مبارزه با تروریزم جنگیدند که در آن ده‌ها هزار غیرنظامی کشته شدند.

از سویی هم، با گذشت چهار سال از حاکمیت دوباره امارت اسلامی، جامعه جهانی همچنان نسبت به تهدید های تروریستی از خاک افغانستان ابراز نگرانی می‌کنند؛ در حالی که امارت اسلامی می‌گوید از خاک افغانستان بر ضد هیچ کشوری استفاده نخواهد شد.