روغتيا
امریکایي جراحانو د خوګ زړه انسان ته پیوند کړ

د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ امریکایی جراحانو په یوه تاریخي هڅه کې ۵۷ کلن کس ته د خوګ زړه پیوند کړ.
د مریلینډ پوهنتون د دوشنبې پر ورځ (د مرغومی ۲۰) په ډاګه کړې، چې دغه جراحي عملیات د جمعې پر ورځ ترسره شوي دي.
دا لومړني بریالي عملیات دي، چې کیدی شي یوه ورځ د انساني وجود د غړیو په پیوندولو کې مرسته وکړي.
په دې راپور کې راغلي؛ هغه خوګ، چې زړه یې د پیوند لپاره کارول شوی، جینتیکي اصلاح شوی و.
ډیویډ بنټ نومی سړی، چې جراحي عملیات پرې بریالي ترسره شوي؛ د بد حالت او کمزورۍ له کبله د انسان د زړه عملیاتو لپاره وړ تشخیص شوی نه و.
نوموړي له جراحۍ یوه ورځ مخکې دا عملیات په تورتم کې د غشي ویشتل ونومول څرګنده یې کړه، چې غواړي د ژوندي پاتې کیدو لپاره دا وروستی چانس تر سره شي.
د امریکا د خواړو او درملو ادارې د نوي کال پر شپه د اړوند بیړنيو عملیاتو جواز صادر کړی دی.
د جراحۍ تر سره کوونکي ډاکټر بارټلي ګریفیث د زړه د پیوندولو د جراحۍ په اړه ویلي، چې دې عملیاتو نړۍ د غړیو د پیوندولو د ستونزې د حل لوري ته یو ګام نږدې کړې ده.
هغه هيله ښودلې، چې دغه جراحۍ به په راتلونکي کې د ناروغانو لپاره نوې آسانتياوې برابرې کړي.
یو خنځیر یا خوګ، چې زړه یې ۵۷ کلن ډیویډ بنټ ته لیږدول شوی په جینټیکي ډول اصلاح شوی و او د هغه درې جنونه، چې د پیوند مخنیوی یې کاوه لرې شوي وه.
یو له دې جینونو څخه یو داسې جین و، چې د زړه د ودې او لیېدو لامل و. شپږ انساني جینونه، چې د انتقال شوي عضوې د منلو لامل شوي هم په جینوم کې ځای پرځای شوي وه.
د کارپوهانو په وینا، خنځیر د کچې او چټکې ودې او نورو لاملونو له کبله د عضوي پیوند کولو لپاره یو ښه غوراوی دی!
په ۱۳۸۴ لمریز هجري کې، د یوه بیزو زړه یو ماشوم ته پیوند شوی و؛ خو ماشوم یوازې ۲۰ ورځې ژوندی پاتې شو.
په ټوله نړۍ کې ډیری خلک د عضوي لیږد لپاره په کتار کې ولاړ دي، او هر کال یو شمیر د دوی د عضوي لیږد ترلاسه کولو څخه مخکې مړه کیږي.
تازه خبرونه
په تخار ولایت کې د نس ناستي پېښې مخ پر ډېرېدو دي

د تخار د عامې روغتیا ریاست چارواکو ويلي، په تېرو دوه میاشتو کې له ۲۰ زره ډېر ناروغان دولتي روغتیايي مرکزونو ته رالېږدول شوي دي.
په تخار ولایت کې د نس ناستي او کولرا ناروغۍ کچه په ماشومانو او لویانو کې لوړه شوې او د روغتیایي چارواکو جدي اندېښنې یې راپورته کړې دي.
د تخار ولايت د عامې روغتيا مشر عبدالقهار احدي وايي: سره له دې، چې ډېري ناروغان شخصي روغتونونو ته ځي؛ خو په تېرو دوه مياشتو کې له ٢٠ زره ډېر ناروغان دولتي روغتيايي مرکزونو ته رالېږدول شوي، چې د تېرو کلونو په پرتله زياتوالى ښيي.
د تخار د دولتي روغتون د چارواکو د معلوماتو له مخې؛ دغه روغتون ته هره ورځ څه باندې دوه زره کسان مراجعه کوي، چې ۳۰ سلنه یې پر نس ناستي اخته ناروغان دي.
په تخار کې د یونیسف د دفتر ټولنیز مسوول قدرت الله پاچا ویلي؛ د دې ناروغۍ د خپرېدو د مخنیوي یوازنۍ لار حفظ الصحه ده.
یو شمېر ډاکټرانو ويلي؛ ټولو افغانانو ته د دولتي خدمتونو وړاندې کولو کچه ټیټه ده، نو د دغه ډول ناروغیو د مخنیوي لپاره باید خلک هم لاس په کار شي او د عامه پوهاوي کمپاینونه پر لار واچول شي.
روغتيا
اروپايي اتحادیې د بېزوګي تڼاکې د ۱۱۰ زره خوراکه واکسینو د پیرودلو هوکړه کړې

د اروپایي ټولنې د روغتیا کمیسیون مشرې ستیلا کریاکیدز ویلي؛ دا واکسین اروپایي اتحادیې پېرلي او د نفوس په تناسب به د اروپایي هېوادونو ترمنځ ووېشل شي؛ خو لومړیتوب د هغو هېوادونو دی، چې ورته بېړنۍ اړتیا لري.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د اروپايي ټولنې د روغتیا کمیسیون زیاته کړې، چې د بېزوګي تڼاکې یا چیچک شاوخوا ۹۰۰ پېښې د اروپايي ټولنې په ۱۹ هېوادونو او همدارنګه په ناروې او آیسلینډ کې ثبت شوې دي.
د باویریانوردیک واکسین، چې اروپایان یې ایموانکس Imwanax او امریکایان یې جینئوس Gineus یادوي؛ په امریکا کې د بېزوګي تڼاکې لپاره منل شوی دی؛ خو د اروپا د درملو ادارې لخوا لا تر اوسه منل شوی ندی.
د اروپايي اتحادیې ځینو هېوادونو لکه آلمان او اسپانیه پخپله په دې اړه سپارښتنې تر لاسه کړې دي.
روغتيا
کیمیاوي ککړتیاوو د نرینه وو د سپرم شمېر کم کړی – څېړنه

د یورونیوز د څرګندونو له مخې؛ ساینس پوهانو په ډاګه کړې؛ د نرینه وو د ادرار په اړه څېړنې ښیي، چې د کیمیاوي ککړتیاوو په کچه کې د پام وړ ډېروالي په نرینه وو کې د سپرم شمېر کم کړی دی.
په هغه څېړنه کې، چې اینوایرومنت نړیوالې مجلې د نرینه وو د سپرم د کمېدو د اغېزو په اړه خپره کړې؛ ښیي، چې د نږدې ۱۰۰ رضاکارو د ادرار له نمونو څېړلو موندلې، چې د نرینه وو انډروکرین غدې خطرناکې کچې ته رسیدلي او په انسانانو کې یې د زیږون کچه راټیټه کړې ده.
له دې کتنې او څېړنې څرګنده شوې، چې د کیمیاوي موادو ککړونکي لکه بیسفینول او ډای اکسین د سپرم کیفیت او څرنګوالی اغېزمنوي او له ۱۰۰ ډېر ښيي. د دې مقالې لیکوالانو ويلي، چې د دې کیمیاوي کوکتلونو شتون د نرینه وو پر سپرم د پام وړ منفي اغېزه لري.
دا څېړنه د ۱۸ او ۳۰ کلونو ترمنځ د ۹۸ ډنمارکي نرینه وو د متیازو یا ادارار پر بېلګو ترسره شوې ده.
د دې مقالې لیکوالان، چې مشري یې په لندن کې د برونل پوهنتون پروفیسور اندریاس کورټینکمپ کوي وايي، چې دوی په کتل شویو بېلګو کې د دغو کیمیاوي مرکباتو د پام وړ کچې حیران کړي دي.
دغه راز په آزمول شویو بېلګو کې د بیسفینول له کچې هم حیران شوي، چې د سپرم د روغتیا لپاره خورا جدي خطر رامنځته کوي.
څېړونکيو منلې، چې د دوی څېړنې یو لړ محدودیتونه هم لري؛ د بېلګې په توګه، هغه معلومات، چې د اروپا د خواړو د سټنډرډ ادارې لخوا کارول شوي د ۲۰۰۹ او ۲۰۱۰ کلونو دي او د کیمیاوي موادو کچه کېدی شي په نویو بېلګو کې زیاته شوې وي. یو بل ابهام هم دا دی، چې آیا د زیږون د عمر میرمنې هم د نرینه وو په څېر د کیمیاوي توکو له له زیانونو سره مخ دي او کنه؟
په وروستیو لسیزو کې د لویدیځوالو د سپرم کچه او کیفیت بېساری کم شوی دی. څېړنې ښيي، چې په تېرو څلویښت کلونو کې د نرینه د سپرمونو شمېر سم نیمایي شوی دی. سربېره پر دې د تناسلي روغتیا نور اختلالات لکه د بیضو نابرابر حال او سرطان مخ پر ډېریدو دی.
په ټوله نړۍ کې ساینس پوهانو د سپرم د شمېر د کمیدو یو شمېر نور احتمالي لاملونه هم پر ګوته کړي؛ لکه د ژوندانه طرزالعملونه، سګرټ څکول او د هوا ککړتیا.
که څه هم دا څېړنه د سپرم روغتیایي اندېښنې راپورته کوي، چې په بېلابېلو ټولنو کې به د نورو څېړنو لامل شي او سپرم ته د پېښو ګواښونو د مخنیوي هڅې پراخه کړي.
-
تازه خبرونه4 days ago
د پکتیکا ولایت د ګیان ولسوالۍ زلزله ځپلي اوس هم خوراکي توکو او سرپناه ته اړ دي
-
تازه خبرونه5 days ago
د افغانستان په وروستۍ زلزله کې ۲۸۸ ماشومانو ته مرګ و ژوبله اوښتې
-
تازه خبرونه4 days ago
د کولرا له خطر سره مخ په زرګونه زلزله ځپلي پاکې اوبه او خوراکي توکي غواړي
-
تازه خبرونه5 days ago
هند په کابل کې خپلې سفارتي چارې بیا پیل کړې
-
تازه خبرونه2 days ago
له کوم هېواد یا بهرني شرکت سره د ډبرو سکرو د صادراتو تړون نلرو
-
تازه خبرونه5 days ago
تایوان د افغانستان له زلزله ځپلیو سره یو میلیون ډالري مرسته اعلان کړه
-
تازه خبرونه2 days ago
افغاني سرې میاشتې ټولنې زلزله ځپلیو ته لس میلیون افغانۍ ځانګړې کړې
-
تازه خبرونه2 days ago
د نشه يي توکو د کښت، توليد او قاچاق پر وړاندې کلکه مبارزه روانه ده