د پنجشنبې پر ورځ په کندهار کې شاوخوا ۳۰۰۰ دیني عالمان، دولتي چارواکي، قومي مخور او د مدني ټولنو غړي د یوې پراخې ولسي غونډې برخوال شول.

په دې ولسي غونډه کې د افغانستان اسلامي امارت مشرتابه ملا هبة الله آخوندزاده هم ګډون او وینا کړې؛ خو رسنۍ د آخوندزاده د وینا ثبتولو یا فلم کولو څخه منع شوي دي.

د بهرنیو چارو وزارت سرپرست امیر خان متقي پدې غونډه کې ویلي، چې د افغانستان اسلامي امارت له نړۍ سره ښې اړیکې غواړي؛ خو بهرنۍ ټولنې باید دا تمه ونلري، چې له ۲۰ کلنې جګړې وروسته دې اړیکې سمدستي عادي شي.

متقي ویلي، په داسې حال کې، چې اسلامي امارت له نړیوالې ټولنې سره ښې اړیکې غواړي او له نړۍ هیله لري، چې افغانان پرېږدي، چې د خپلو عقایدو او دودونو له مخې ژوند وکړي.

هغه دا هم وويل، چې دوى د سيمې له هېوادونو سره د سوداګريزو اړيکو په ټينګولو کې ډېرې لاسته راوړنې لري او دا مهال د افغان سوداګرو پر مخ پولې خلاصې دي او اوس خپل توکي صادروي.

دغه راز د بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي ټینګار کړی، چې د افغانستان د اشغال د پای ه رسولو او په افغانستان کې د اسلامي نظام د رامنځته کولو لپاره بې شمېره قربانۍ ورکړي دي.

هېوادوال هیله من دي، چې د دې غونډې یوه پایله به له شپږم ټولګي څخه پورته د نجونو لپاره د ښوونځیو د بیا پرانیستلو پرېکړه وي.؛ خو دا اوس هم څرګنده نده، چې په دې غونډه کې به پر دې موضوع بحث شوی او  که نه!

دا په څو میاشتو کې دوه یمه دا لویه غونډه ده؛ لومړی یې دوه میاشتې مخکې د کابل د لویې جرګې په تالار کې ترسره شوې ده.

د کابل ښار امنیه قومندانې څرګنده کړې، چې پرون ماښام د اووه لسمې امنیتي حوزې اړوند په یو جومات کې د لمانځه پر مهال د چاودنې له کبله ۲۱ هېوادوال وژل شوي او ۳۳ نور ټپیان دي.

د چاودنې مسوولیت سمدستي چا پر غاړه ندی اخیستی؛ خو په کابل کې د ډېرو چاودنو او بریدونو پړه داعش ډلې منلې ده.

د افغانستان اسلامي امارت د امنیت ټینګولو ډاډ ورکوي او وایي، چې د تېر حکومت له نسکورېدو وروسته په ټولیز ډول تاوتریخوالی کم شوی دی.

رویترز د ایمرجنسي روغتون د یو ایتالیاوي نادولتي بنسټ د څرګندونو له مخې، چې د جګړې د قربانیانو په درملنه کې تخصص لري؛ څرګنده کړې، چې دوی ته د پېنځه ماشومانو په ګډون ۲۷ کسان د درملنې لپاره ورلېږدول شوي دي.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو جرګه ګۍ له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو وتل یوه ستراتیژیکه ناکامي ونوموله.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو د جرګه ګۍ جمهوريت غوښتونکیو غړیو یو راپور خپور کړی او له افغانستان څخه یې د امریکا وتل یوه ستراتیژیکه ناکامي بللې.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو د جرګه ګۍ مایکل مک‌کال پدې باور دي، چې له افغانستان څخه د امریکا وتل د چین، روسیې او ایران  په ګډون د امریکا دښمنان ډېر زړور کړل.

په دې راپور کې ویل شوي، چې د دوحې تړون ولسمشر بایډن دې ته اړ نکړ، چې له افغانستان څخه ووځي، بلکې هغه د خپلو جګپوړیو پوځي سلاکارانو، استخباراتي ټولنې او د امریکا د متحدینو مشورې بابیزه وګڼلې.

په دې راپور کې راغلي، چې د بایډن ادارې د خپلو پوځي سلاکارانو د مشورو پر خلاف له افغانستان څخه بې قید او شرطه وتل غوره کړل. که څه هم د بایډن اداره وايي، چې د دوحې تړون عملي شوی دی.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو د کمیټې د راپور په یوه برخه کې راغلي: د دوحې تړون ولسمشر بایدن دې ته اړ نکړ، چې له افغانستان څخه ووځي؛ بلکې هغه د خپلو جګپوړیو پوځي سلاکارانو، استخباراتي ټولنې او د امریکا د متحدینو د مشورو پر خلاف دا کار وکړ.

راپور زیاتوي؛ د دوحې هوکړه د شرطونو پر بنسټ شوې، چې تر اوسه دغه شرطونه پوره شوي ندي.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو په جرګه ګۍ کې جمهوريت غوښتونکیو د بایدن د سلاکارانو د څرګندونو له مخې اعتراف کړی، چې حتی که د دوحې تړون هم نه وای، له افغانستان څخه به یې خپل ځواکونه ایستل.

په راپور کې راغلي؛ د ناتو لویو متحدینو، د بریتانیا او جرمني په ګډون د بایدن له حکومته په کلکه غوښتي وه، چې له افغانستان څخه دې خپل پوځیان له قید او شرط پرته نه وباسي.

دې راپور د امریکا د دفاع وزارت، د استخباراتو او د بریتانیا د استخباراتو د ادارو په حواله لیکلي، چې له افغانستان څخه وتل یوازې د امریکا د دښمنانو په ګټه ول.

د دغه راپور په یوه برخه کې راغلي، چې په ایران کې د پام وړ شمېر افغان ځانګړیو ځواکونو پناه اخیستې ده.

د امریکا د ولسي جرګې د بهرنیو اړیکو د کمیټې د راپور له مخې؛ تر اوسه پورې، د بایدن ادارې له ځانګړیو ځواکونو سره د معاملې کوم پلان نه درلود. که د ایران، روسیې یا چین لخوا ونیول شي؛ نو دوی د امریکا ملي امنیت ته جدي ګواښ پېښولی شي.

د دغه راپور د څرګندونو له مخې؛ افغان ځانګړي ځواکونه د امریکا لخوا روزل شوي او نه یوازې د امریکا د پوځ پر تکتیکونو پوهیږي، بلکې پدې هم پوهیږي، چې دغه لوړپوړي پوځي چارواکي څوک دي.

دا په داسې حال کې ده، چې د امریکایي او ناتو ځواکونو په شتون کې د اسلامي امارت ځواکونو د هېواد ټولې سیمې په ۱۱ ورځو کې ونیولې او د کابل حکومت یې نسکور کړ.