اګریپینا؛ هغه ښځه چې د روم امپراتورۍ تګلوری یې بدل کړ

موږ ټول د دودمان ژولیو ګلودین امپراتوران پېژنو، له اګوستوس تر کالیګولا او نرون.

خو کېدای شي د هغو ښځو نومونه مو کم اورېدلي وي چې د دغو امپراتوریو په بریا او یا ماته کې یې برخه درلوده.

په دغه ډله کې تر ټولو پیاوړې یې ځوانه اګریپینای وه.

د روم دغه پیاوړې امپراتوره چې له میلاد وړاندې یې د ۱۵ او ۵۹ کلونو تر منځ ژوند کاوه او خارق العاده ژوند یې درلود.

ولولئ چې ځوانې اګریپینای څنګه واک ته ورسېده او څنګه یې له لاسه ورکړ.

۱. هغه د درېیو امپراتورانو واکمنیو کې د واک په مرکز کې وه

اګریپینای د روم د لومړیو درېیو امپراتورانو د امپراتوریو په دوره کې ډېره پیاوړې ځوانه ښځه وه. هغه د امپراتور کالیګولا خور د کلودیس مېرمن او د نرون مور وه.

هر یو له هغوی مېرمن اګر یپینای د خپلې امپراتورۍ له مهمو ښځو یادوله او هغې له دې موقف څخه د واک او موقف تر لاسه کولو لپاره ګټه پورته کوله.

۲. آګریپینا د خدایانو استازې وه

د اګریپینای نیکه اګوستوس د روم لومړنی امپراتور و کله چې اګوستوس مړ شو نو د لرغوني روم خلکو د هغه په نوم معبد جوړ کړ او هغه یې د عبادت تر کچې وستایه او د رومیانو د تل پاتې دود له مخې به یې هغه ته قربانۍ ډالۍ کولې.

له میلاد ۵۰ کاله وړاندې، یوازې اګریپینای د اګستوس له پاتې شویو وه او په دې باور وه چې د خدایانو وینه ددې په رګونو کې جریان لري.

۳. لومړنۍ ښځه وه چې نوم یې پر سکه ووهل شو

د لرغوني روم په امپراتوریو کې سکې د تبلیغ مهمه لار بلل کېده.

د کالیګولا د امپراتورۍ په لومړیو کې اګریپینای لومړنۍ مېرمن وه چې له دوه خویندو سره یې په ژوند انځور په سکه ووهل شو.

د هغې د واک پر مهال هم د کلودیس د مېرمنې په توګه هغه لومړنی ښځه وه چې انځور یې د سکې د شا پر ځای د سکې پر مخ له امپراتور سره په خوا کې ووهل شو.

۴. هغې هڅه وکړه خپل ورور ورک کړي

که څه هم کالیګولا خپلو خویندو ته ډېر ویاړونه وربښلي وو، خو هغه یو وېروونکی امپراتور و او هغه لومړنی امپراتور و چې د خپلو ساتونکو له لورې ووژل شو له مرګ وړاندې یې ډېرو هڅه وکړه تر څو هغه راوپرځوي چې له هغې ډلې اګاریپینای او ملګرې یې هم وو، دوی د نقشې د ویستلو په حال کې وو چې ګیر شول او اګریپینای د مجازاتو په موخه یوې وړې جزيرې ته وشړله او ژوندئ پاتې شوه خو له دې سره ملګری یې اعدام شو.

۵. اګریپینا له خپل تره سره واده وکړ

د کالیګولا له وژل کېدو وروسته اګریپینا روم ته راوګرځېدله هغه ځای چې کاکا یې امپراتورۍ ته پکې رسېدلی و.

کلودیس د اګریپینای د پلار مشر ورور و او دا ټولو ته د حیرانتیا خبره وه چې هغه به ورسره واده وکړي.

د قانون جوړونې شورا یې اړ کړه چې له محرمو سره د واده کولو قانون کې بدلون راولي.

د هغه وخت تاریخ لیکونکي په دې باور وو چې اګریپینای خپل کاکا ته دوکه ورکړه ځکه چې روم کې تر ټولو پیاوړې ښځینه امپراتوره همدا وه چې د روم خلکو په هغه وخت کې لیدلې وه.

۶. د کلودیوس د امپراتورۍ پرمهال د هغه شریکه وه

د اګریپینای زوی نرون هڅه وکړه د کښتۍ په چپه کولو سره هغه ډوبه کړي خو اګریپنیای یوه تکړه لامبو وهونکې وه او ځان یې وژغوره، له ټولو ډېره به هغه په عمومي ځایونو کې ليدل کېده او پر تخت به د کلودیوس تر خوا کښېناسته مېرمن اګریپینای د یوې سیاستوالې په څېر چلن کاوه او د روم د خلکو پام به یې ځانته وراړاوه، په هغه وخت کې ښځو حق نه درلود چې په سیاست کې لاسوهنه وکړي، له دغو عمومي پېښو یې یوه کې نظامي طلایي لباس پر تن کړی و چې د رواجونو پر وړاندې خپل قدرت او بې پروایي وښیي.

۷. هغې خپل ښار جوړول پیل کړل

د روم د یوې امپراتورې په توګه د اګریپینای یو له وتلو کارونو د هغې د پیدایښت په ځای کې د یو ښار جوړول وو. دغه ځای د کولونیا کلودیا ارا اگریپیننسیوم په نوم یادېږي او په کولونیا مشهور دی، نن دغه ښار جرمني کې یو له مهمو او پر نفوذه ښارونو دی او د روم ریښې یې په خپل نوم کې ساتلي.

۸. هغې (احتمالاً) خپل مېړه په مسموم شوي مرخېړي وواژه

له څلور کلونو وروسته د اګریپینای او کلودیوس تر منځ ستونزې پیدا شوې د پاتې شویو سرچینو له مخې کلودیوس له خپلې هغې پرېکړې پښېمانه شوی وو چې خپل زوی بریتانیکوس یې د نرون په ګټه له ځایناستي کېدو محروم کړی و او اګریپینای هم اندېښمنه وه که نرون راتلونکی امپراتور نه شي نو واک او موقف به له لاسه ورکړي.

دغه سرچینې وایي، اګریپینای یو حرفوي مسموم کوونکی په کار وګماره او مېرمنې یې اګریپینای خپل مېړه کلادیوس په خرمېړیو چې خوندور ښکاري مسموم کړ، د کلادیوس د مړینې په هکله هېڅ داسې شواهد نشته چې هغه دې په طبیعي مرګ مړ شوی وي نو حتماً به اګریپنیای وژلی وي.

۹. استثنايي عزت او درناوی

دا چې اګریپیای د نرون مور وه نو ډېر احترام به ورته کېده د روم خلکو د یو دود له مخې خپل ځانونه د پلارونو له کورنیو یادول او په ډېر ندرت سره به یې د مور له کورنۍ نوم اخیسته، خو نرون لیکنې وکړې او په هغې کې ولیکل چې “هغه د اګریپینای زوی دی” هغه یواځینۍ مېرمن وه چې د یو امپراتور له لورې یې په دې کچه عزت کېده.

۱۰. د مور د وژلو پراخه هڅې

اګریپنای نرون تر امپراتورۍ ورساوه خو هغه قدر پېژندونکی زوی نه و نرون خپله مور هڅوله چې د دوی د رسم او رواج سره سم یوه مور واوسي له هغې غوښتل کور کې پاتې شي پاک کالي واغوندي خو اګریپنای غوښتل حکومت وکړي.

د مور او زوی ترمنځ له ډېرو ناندریو وروسته نرون په دې وپوهېده چې هر څه یې زړه وغواړي ویې کړي نوحل لاره یې د مور وژل دي.

لومړی نرون کوښښ وکړ خپله مور مسمومه کړي خو هغې هره ورځ د زهرو ضد توکي خوړل وروسته د سوتونیوس په قول د نرون د ژوند لیک لیکونکي هڅه وکړه د خوب په وخت کې په خپلې مور د کوټې چت راوغورځوي خو مور یې دده پر پلان شکي شوې وه.

له هغې وروسته یې هڅه وکړه د کښتۍ په چپه کولو سره خپله مور ووژني، خو د هغه مور تکړه لامبوزنه وه او ځان یې وژغوره. په وروستۍ هڅه کې نرون بریالی شو او هغه یې د یو ساتونکي پر مټ په حمام کې د چاقو په ګذارونو ووژله، د مور تر وژلو وروسته یې هغې ادعا وکړه چې مور یې هڅه کوله هغه ووژني.