هند او چین د مستقیمو الوتنو او سوداګرۍ اړیکو پر پیاوړتیا هوکړه وکړه

رویټرز راپور ورکړ، چې هند او چین د سې‌شنبې پر ورځ هوکړه وکړه، چې مستقیمې الوتنې بیا پیل کړي او د سوداګرۍ او پانګونې اړیکې پراخه کړي؛ ځکه، چې دواړه ګاونډ هېوادونه د ۲۰۲۰ کال د سرحدي شخړې له کبله زیانمنې شوې اړیکې بیا رغوي.

دغه پرېکړه نوي ډیلي ته د چین د بهرنیو چارو وزیر د دوه ورځني سفر پرمهال رامنځته شوې ده.

د آسیا دا لوی هېوادونه د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ بهرني سیاست ته په نغوته کې، چې  وړاندویېنه یې نه‌کیږي؛ غواړي خپلې اړیکې پیاوړې او د لوړ پوړو دوه اړخیزو سفرونو لړۍ وغځوي.

د هند بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې دواړه هېوادونه به مستقیمې الوتنې بیا پیل کړي او سوداګرۍ او پانګونې ته د ودې ورکولو په ګډون په درې ټاکل شویو لارو کې سرحدي سوداګري بیا پرانیستل او د ویزو

بهیر آسانه کړي.

په ۲۰۲۰ کې د کرونا وبا له خپرېدا راپدېخوا د دواړو هېوادونو ترمنځ مستقیمې الوتنې ځنډول شوې او د بیا پیل لپاره یې هم کومه نېټه پرګوته شوې نده.

په دې اړه وروستۍ څرګندونې د چین بهرنیو چارو وزیر وانګ یی د هند له ملي امنیت (NSA) سلاکار اجیت دووال سره د خبرو اترو د څلیریشتمم پړاو لپاره نوي ډیلي ته د دوه ورځني سفر په پای کې د دوی د لسیزو زړې سرحدي شخړې د حل لپاره خپرې شوې.

د هند بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د همالیا له پولې څخه د ځواکونو د وتلو، د پولې د ټاکلو او سرحدي چارو په اړه هم خبرې روانې دي.

د چین بهرنیو چارو وزارت د چارشنبې پر ورځ په یوه خپره شوې خبرپاڼه کې ویلي، چې دواړو هېوادونو هوکړه کړې، چې د سرحدي چارو په اړه د مشورې او همغږۍ لپاره یوه کاري ډله جوړه کړي، چې د سرحدونو د محدودولو خبرې اترې پرمخ بوځي.

ویل شوي، چې د خبرو میکانیزم به د پولې ختیځې او منځنۍ برخې تر پوښښ لاندې راولي.

دغه راز د لویدیځې برخې په اړه به د خبرو اترو بل پړاو هم ژر تر ژره ترسره شي.

بیجینګ دا هم ویلي، چې دواړو هېوادونو هوکړه کړې، چې په ۲۰۲۶ کال کې به چین د خبرو کوربه وي.

لومړي وزیر نریندرا مودي له وانګ سره له لیدنې وروسته په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې “د هند او چین ترمنځ باثباته، وړاندوینې وړ، رغنده اړیکې به د سیمې او نړیوالې سولې او سوکالۍ لپاره د پام وړ مرسته وکړي.”

دغه راز مودي به د روانې میاشتې په پای کې د شانګهای همکاریو ټولنې سرمشریزې له لپاره چین ته سفر وکړي، چې له تېرو اووه کلونو راپدېخوا یې دې هېواد ته لومړی سفر دی.

د چین بهرنیو چارو وزارت د خپرې شوې خبرپاڼې له مخې؛ وانګ دووال ته ویلي، چې “د چین او هند د اړیکو باثباته او سالم پرمختګ د دواړو هېوادونو د خلکو پر ګټه دي”.

وانګ ویلي؛ دواړه خواوې “باید د خبرو اترو له لارې متقابل باور زیات او همکاري پراخه کړي” او باید د سرحدي کنټرول او د سرحدونو د ټاکلو په څېر برخو کې اجماع ته ورسیږي.

هند ویلي، چې د بهرنیو چارو وزیر له وانګ سره په خپلو خبرو کې د چین لخوا د تبت په یارلونګ زنګبو سیند کې د جوړ شوي لوی بند په اړه د هند اندېښنې پر ګوته کړې.

یارلونګ زنګبو د برهماپترا په توګه بدلیږي؛ ځکه، چې دا هند او بنګله دیش ته بهیږي، چې د میلیونونو خلکو لپاره اړینه ده.

نوي ډیلي ویلي، چې دا بند به د ټیټو سیندونو ایالتونو لپاره اغېزې ولري او پر اړتیا یې اړتیا کلک ټینګار کړی دی.

د چین بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ چین هوکړه کړې، چې د بشري اصولو پر بنسټ د اړوند سیندونو په اړه به له هند سره بېړني هایدروولوژیکي معلومات شریک کړي.

دغه راز دواړو خواوو هوکړه کړې، چې د پولې هاخوا سیندونو په اړه د متخصصینو پر کچه یو میکانیزم رامنځته کړي او د سېلابونو د راپور ورکولو لپاره اړیکه وساتي.

چینایي چارواکو له دې مخکې ویلي وه، چې په تبت کې د اوبو برښنا پروژې به پر چاپېریال یا تر اوبو لاندې اوبو رسولو لوی اغېز ونلري؛ خو هند او بنګله دېش بیا هم اندېښنې راپورته کړې دي.

رویټرز ویلي؛ د سې‌شنبې پر ورځ یوې هندي سرچینې ویلي، چې وانګ جی شنکر ته ډاډ ورکړی، چې بیجینګ د هند درې مهمې اندېښنې حل کوي؛ سرې ته اړتیا، نادره ځمکو او تونل کېندلو ماشینونو اړتیاوو ته پاملرنه کوي.

د هند بهرنیو چارو او کانونو وزارتونو او د چین د سوداګرۍ وزارت له څه ویلو ډډه کړې ده.