درې میاشتې وشوې، چې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د دفترونو افغان ښځینه کارکوونکې د اسلامي امارت له‌خوا د کار اجازه نلري.

د ملګرو ملتونو د څرګندونو له مخې؛ دې بندیزونو د میلیونونو اړو خلکو لپاره د اړینو بشري خدماتو وړاندې کېدا له پوره خطر سره مخ کړې ده.

سره له دې، چې ښځې د ملګرو ملتونو په دفترونو کې د حاضرۍ اجازه نلري؛ خو افغان ښځینه کارکوونکې په سیمه‌ییزو ټولنو کې د لرې(انلاین) فعالیتونو له لارې خپل اړین کارونه ترسره کوي. هغوی د هېواد په ختیځ او شمال کې د وروستیو زلزلو له اغېزمنو کورنیو سره مرسته کړې، له پاکستان او ایران څخه د راستنېدونکو زرګونو کسانو ملاتړ یې کړی او د خوړو، پاکو اوبو، روغتیايي پاملرنې، سرپناه، ښه ژوندانه ته د شرایطو برابرولو او د اقلیمي بدلون پر وړاندې د مقاومت پروګرامونو په څېر ضروري خدمتونه یې ترسره کړي دي.

ملګري ملتونه خبرداری ورکوي، چې د دغو بندیزونو دوام د هېواد پر کچه د میلیونونو وګړو ژوند له جدي ګواښ سره مخ کوي.

د دې بنسټ په اعلامیه کې راغلي: «افغان ښځې د ملګرو ملتونو د کاري هڅو نه بېلېدونکې برخه ده. افغان ښځو او نجونو ته د لاسرسي او هغوی ته د کلتوري اړتیاوو له مخې د مرستو رسولو لپاره د ښځو شتون اړین دی. مرسته باید د ښځو له‌خوا ښځو ته ورسېږي.»

ملګرو ملتونو یو ځل بیا له دې بندیز سره خپل مخالفت څرګند کړی او دا بندیز یې د بشري حقونو او برابریو په اړه د دې ټولنې له بنسټیزو غوښتنو سره په ټکر کې بللی دی. دې بنسټ ټینګار کړی، چې دا بندیزونه په افغانستان کې د دوی ماموریتي چارې کمزوری کوي.

د روانو بندیزونو په غبرګون کې د ملګرو ملتونو اړوند بنسټونو لنډمهاله عملياتي بدلونونه رامنځته کړي او پدې هم غور کوي، چې څنګه خپلې بشري چارې روانې وساتي.

ملګرو ملتونو یو ځل بیا له اسلامي امارت وغوښتل، چې دا بندیز لرې کړي؛ ښځینه کارکوونکو او قراردادیانو ته په دفترونو کې خوندي او له ‌خنډ پرته د کار کولو زمینه برابر کړي، چې دا کار د هېواد پر کچه اړمنو ښځو او نجونو ته د مرستو رسولو لپاره ډېر اړین دی.

د افغانستان اسلامي امارت تر دې دمه پدې اړه څه ندي ويلي.

د ۲۰۲۵ دوحې فورم د دوه‌یمې ورځې په درشل کې، چې نن له ۱۶۰ هېوادونو څخه د شاوخوا ۵۰۰۰ استازو په ګډون ترسره کیږي؛ د افغانستان د مخ پر ودې رول په اړه د نړۍ د تمرکز زیاتېدا ښیي.

د اسلامي امارت بهرنیو چارو وزارت د دوه‌یمې سیاسي څانګې مشر ذاکر جلالي په ایکس پاڼه کې لیکلي چې د فورم لومړۍ ورځ د نړۍ پر اوسنیو بحرانونو، د منځګړیتوب په برخه کې د قطر رول، د جګړه ځپلې غزې، اوکراین، سوډان، سوریې او نورو ګرمو نړیوالو مسلو را وڅرخېده.

د جلالي د څرګندونو له مخې؛ ټاکل شوې، چې نن د دوحې د روان فورم پر مهال د سیمې په نښلولو کې د افغانستان د رول په اړه یو ځانګړی وحث وشي. په دې ناسته کې به د افغانستان له لوري د درېیمې سیاسي څانګې رییس عبدالحی قانت، د ازبکستان د ولسمشر ځانګړی استازی عصمت‌الله ایرګاشیف او د قطر بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی فیصل بن عبدالله ګډون وکړي.

هغه ټینګار کړی؛ قطر په وروستیو کلونو کې د منځګړیتوب او شخړو د سوله‌ییز حل یوه بریالۍ بېلګه وړاندې کړی، چې افغانستان یې څرګند بېلګه ده.

د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ د دوحې فورم له لوري د افغانستان موضوع ته د سیمې د نښلولو، پرمختګ او اقتصادي همکاریو په چوکاټ کې پاملرنه ښیي، چې نړیوال لید له پخواني امنیتي او بحراني روایت څخه د فرصت، پرمختګ او سیمه‌ییزې نښلېدا پر لوري د بدلون په حال کې دی.

دا بدلون د افغانستان او ټولې سيمې لپاره د يوه نوي فرصت دروازه پرانيزي؛ هغه فرصت، چې د تعامل لپاره پاملرنه، ژورتيا او لرلید غواړي.

امریکا از اروپا خواسته تا سال ۲۰۲۷ اکثریت ظرفیت‌های دفاع متعارف ناتو، از جمله اطلاعات، راکت‌ها و سایر حوزه‌ها را بر عهده بگیرد.

وزارت دفاع امریکا از دیپلمات‌های اروپایی در واشنگتن خواسته است که اروپا تا سال ۲۰۲۷ اکثریت ظرفیت‌های دفاع متعارف ناتو ـ از جمله اطلاعات، راکت‌ها و سایر حوزه‌ها ـ را بر عهده بگیرد. مقام‌های پنتاگون این پیام را در دیداری که این هفته میان کارکنان مرتبط با سیاست ناتو و چند هیئت اروپایی برگزار شد، منتقل کردند. پنج منبع آشنا با این گفتگوها، از جمله یک مقام آمریکایی، این موضوع را بازگو کرده‌اند.

به گزارش انتخاب، چنین جابه‌جایی‌ای در بار مسئولیتی که اکنون بر دوش امریکا قرار دارد، به‌طور چشمگیری شیوهٔ همکاری ایالات متحده ـ یکی از بنیان‌گذاران این ائتلاف پس از جنگ جهانی دوم ـ با مهم‌ترین شرکای نظامی خود را تغییر خواهد داد.

به گفتهٔ این منابع، مقام‌های پنتاگون در نشست مذکور اشاره کردند که واشنگتن هنوز از پیشرفتی که اروپا در افزایش توان دفاعی خود از زمان گسترش تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ داشته، راضی نیست.

آن مقام‌های امریکایی به همتایان اروپایی خود گفتند اگر اروپا نتواند تا موعد ۲۰۲۷ به هدف برسد، ممکن است ایالات متحده مشارکت در برخی سازوکارهای هماهنگی دفاعی ناتو را متوقف کند. منابع که به علت محرمانه بودن گفتگوها نخواستند نامشان فاش شود، این موضوع را مطرح کردند.

یک مقام امریکایی گفت برخی مسئولان در کنگره نیز از این پیام پنتاگون مطلع و نسبت به آن نگران هستند.

توانمندی‌های دفاع متعارف شامل دارایی‌های غیرهسته‌ای ـ از نیروهای نظامی تا تسلیحات ـ می‌شود و مقام‌های امریکایی توضیح ندادند که چگونه قصد دارند میزان پیشرفت اروپا در پذیرش بخش عمدهٔ این بار را اندازه‌گیری کنند.

همچنین مشخص نبود که آیا مهلت ۲۰۲۷ موضع رسمی دولت ترمپ است یا صرفاً نظر برخی مقام‌های پنتاگون. در واشنگتن اختلاف‌نظرهای قابل توجهی دربارهٔ نقش نظامی امریکا در اروپا وجود دارد.

چند مقام اروپایی گفتند چنین مهلتی در هر حالتی غیرواقع‌بینانه است، حتی اگر معیار دقیق امریکا مشخص نباشد، زیرا اروپا برای جایگزینی برخی قابلیت‌های امریکا در کوتاه‌مدت به چیزی فراتر از پول و ارادهٔ سیاسی نیاز دارد.

از جمله چالش‌ها، عقب‌ماندگی تولید تسلیحات است؛ تجهیزاتی که کشورهای اروپایی قصد خرید آنها را دارند با تأخیرهای طولانی در تولید مواجه‌اند. درحالی‌که امریکا اروپا را ترغیب کرده است بیشتر از تجهیزات ساخت امریکا خریداری کند، برخی از ارزشمندترین سامانه‌های دفاعی و تسلیحات امریکایی در صورت سفارش فعلی، سال‌ها طول می‌کشد تا تحویل داده شوند.

امریکا همچنین قابلیت‌هایی دارد که صرفاً با خرید قابل جایگزینی نیستند؛ از جمله ظرفیت‌های منحصربه‌فرد اطلاعاتی، شناسایی و مراقبت که برای تلاش‌های جنگی اوکراین کلیدی بوده‌اند.

یک مقام ناتو در پاسخ به پرسش‌ها گفت کشورهای اروپایی آغاز کرده‌اند که مسئولیت بیشتری برای امنیت قاره بر عهده بگیرند، اما دربارهٔ مهلت ۲۰۲۷ اظهار نظری نکرد.

او گفت: «متحدان به ضرورت افزایش سرمایه‌گذاری دفاعی و انتقال بار دفاع متعارف از امریکا به اروپا اذعان کرده‌اند.»

پنتاگون و قصر سفید به درخواست‌ها برای اظهارنظر رویترز پاسخ ندادند.

کشورهای اروپایی به‌طور کلی درخواست دونالد ترمپ برای پذیرفتن مسئولیت بیشتر در قبال امنیت خود را پذیرفته‌اند و افزایش‌های بزرگی در بودجه نظامی وعده داده‌اند.

اتحادیه اروپا هدف‌گذاری کرده است که تا سال ۲۰۳۰ قاره را برای دفاع از خود آماده کند و می‌گوید باید شکاف‌هایی را در حوزه‌های سیستم دفاع هوایی، طیاره های بدون سرنشین، جنگ سایبری، مهمات و دیگر بخش‌ها پر کند. مقام‌ها و تحلیل‌گران می‌گویند حتی آن مهلت نیز بسیار بلندپروازانه است.

دولت ترمپ همواره استدلال کرده است که متحدان اروپایی باید سهم بیشتری در ناتو داشته باشند، اما همیشه مشخص نیست رئیس‌جمهور چه دیدگاهی دربارهٔ ناتو دارد.

ترمپ در کمپاین انتخاباتی ۲۰۲۴ بارها از متحدان اروپایی انتقاد کرد و حتی گفت کشورهای عضو ناتو که «سهم عادلانه» خود را هزینه نمی‌کنند باید انتظار داشته باشند که او روسیه را به حمله به آنها تشویق کند.

اما در نشست سالانهٔ رهبران ناتو در ماه جون، او با شور و حرارت از رهبران اروپایی بابت موافقت با طرح امریکا برای افزایش هدف هزینهٔ دفاعی به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی تمجید کرد.

در ماه‌های پس از آن، ترمپ میان اتخاذ موضعی سخت‌تر علیه روسیه ـ اصلی‌ترین رقیب ناتو ـ و تمایل به مذاکره با مسکو دربارهٔ جنگ اوکراین نوسان داشته است. مقام‌های اروپایی شکایت دارند که تا حد زیادی از این مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند.

در نشست وزیران خارجهٔ ناتو در این هفته، کریستوفر لاندائو، معاون وزیر خارجهٔ امریکا، گفت «واضح» است که متحدان ناتو باید مسئولیت دفاع از اروپا را بر عهده بگیرند.

او در پستی در ایکس نوشت: «دولت‌های پی‌درپی امریکا تقریباً در تمام طول زندگی من این موضوع را به یک شکل یا شکل دیگر گفته‌اند… اما دولت ما معنای واقعی آن را جدی می‌گیرد.»