تازه خبرونه
افغانستان له یمن وروسته بشري مرستو ته اړ دوه یم هېواد دی ـ راپور
د ژغورنې نړیوالې کمېټې د راپور له مخې، افغانستان د احتمالي بشري فاجعو او د دوه سوه زیان لیدونکیو انسانانو په نوملړکې دوه یم هېواد دی.
د ژغورنې نړیوالې کمېټې(آی آر سي) د راپور له مخې، جګړه، کرونا او اقلیمي بدلونونه به په ۲۰۲۱ کال کې د افغانستان، یمن، سوریه، کانګو او د ایتوپیا ډیموکراټیک جمهوریت په ګډون په نږدې ۲۰ هېوادونو کې څه باندې دوه سوه میلیون خلک له بېوزلۍ او لوږې سره مخ کړي.
په راپور کې راغلي، چې کرونا ویروس د مخنیوي لپاره روغتیايي ګامونو هم پر میرمنو فشار راوړی، چې دوی زدکړو او روغتیا پاملرنې ته د لاسرسي فرصتونو له لاسه ورکړي.
کمیټې دا هم ویلي، چې د اقلیم بدلون په ټوله نړۍ کې بېړنی حالت ډېر کړی دی.
د ژغورنې نړیوالې کمېټې مشر ډیویډ ملیبنډ ویلي؛ د ۲۰۲۰ کال به په تاریخ کې یو ناکرار کال په توګه پای ته ورسیږي، خو راتلونکی کال به مونږ اړ کړي، چې څرنګه له زیان لیدونکیو سره مرسته کولی شو.
ملیبنډ زیاته کړې؛ په ۲۰۲۱ کال کې د نړۍ په کچه پالیسي جوړونکي او حکومتونه باید نه یوازې د زیان منونکيو وګړيو په اړه بې پروایي ونکړي، بلکې د بشري بحرانونو مخنیوي ته هم پام راواړوي.
هغه زیاته کړې: مونږ همدا اوس په تاوتریخوالي کې زیاتوالي، جبري ودونو، د عاید له لاسه ورکولو او له زدکړو د میرمنو بې برخې کېدو اندېښمن کړي یو.
د راپور له مخې؛ په جګړه ځپلو هېوادونو کې بې ځایه کیدنه هم یوه جدي ننګونه ده او د کمیټې کار یې کمزوری کړی دی.
د دې کمېټې په راپور کې راغلي چې اوږدې جګړې به په افغانستان کې بشرپاله مرستو ته اړتیاوې ډېرې لوړې کړي.
د دې راپور د څرګندونو له مخې؛ نادولتي وسلوالو ډلو، ملیشو او جانیانو بحران نور هم ژور کړی دی.
د ژغورنې کمیټې ویلي؛ له ۲۰۱۵ کال راپدیخوا په افغانستان کې بشري مرستو ته د اړو خلکو شمېر۳۸۵ سلنې ته رسیدلی دی.
د ژغورنې کمیټې دا هم ویلي، چې په نوملړ کې راغلي هېوادونه د بشري مرستو کارمندانو ته هم خورا خطرناک هېوادونه دي.
دوی زیاته کړې، چې له ۲۰۱۶ کال را وروسته په دې هېوادونو کې ۹۴ سلنه د بشري مرستو کارمندان وژل شوي، ۸۴ سلنه ټپیان او ۹۸ سلنه تښتول شوي دي.
راپور زیاته کړې، په جګړو کې پرته له دې، چې نړیوال قانون په پام کې ونیول شي؛ روانې ساتل شوې دي، چې په کې ملکي وګړیو او بېخبناوو ته زیان اوړي.
د ژغورنې کمیټې د لاندې ۱۰ هېوادونو نوم لړ جوړ کړی، چې په ۲۰۲۱ کال کې به بېړنیو مرستو ته اړتیا ولري: یمن، افغانستان، سوریه، د کانګو ډیموکراټیک جمهوریت، ایټوپیا، بورکینا فاسو، سویلي سوډان، نایجیریا، وینزویلا او موزمبیک.
له دې مخکې د نړۍ له ولږې ځپلیو سره د مرستې نادولتي ټولنې ویلي وه، چې په افغانستان کې خوراکي توکو ته د اړو خلکو شمېر ډېر لوړ شوی او نږدې دېرش سلنه خلک بېړنیو مرستو ته اړتیا لري.
تازه خبرونه
تېر ۲۰۲۳ کال د افغانستان د خلکو لپاره د سترو ننګونو کال و -راپور
په ۲۰۲۴ کال کې به د افغانستان شاوخوا ۱۵ اعشاریه ۸ میلیون خلک د خوړو د خوندیتوب له بحران او بېړنۍ کچې سره مخ شي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ټولنې د ۲۰۲۳ کال د پایلو په کلني راپور کې ویلي، چې په افغانستان کې میلیونونه وګړي له لوږې او خوارځواکۍ سره مخ دي، چې ډېري یې خپلې لومړنۍ اړتیاوې پوره کولی نشي.
ملګرو ملتونو څرګنده کړې، چې بشري ناورین په ۲۰۲۳ کال کې هم دوام درلود او دغه هېواد یوه لسیزه شاه تګ کړی او دا مهال د افغانستان نیمايي وګړي په بې وزلۍ کې ژوند کوي.
د اقتصاد وزارت مسلکي مرستیال عبداللطیف نظري له افغانانو سره د بشري مرستو پر اړتیا ټینګار کوي او زیاتوي، چې دغه وزارت په هېواد کې د فقر او لوږې د ختمولو لپاره مناسب پلانونه لري.
ملګرو ملتونو په راپور کې راغلي، چې له ۲۰۲۱ کال راپدیخوا د اقتصادي تولیداتو کچه یو پر څلورمه راټیټه شوې او د نړیوال بانک د راپور له مخې دا مهال د افغانستان نیمايي نفوس په بېوزلۍ کې ژوند کوي.
دا په داسې حال کې ده، چې ملګرو ملتونو اندېښنه ښودلې او څرګندوي؛ دوی له افغانستان سره د مرستو د دوام لپاره د بودجې له کمښت سره مخ دي.
تازه خبرونه
ملګرو ملتونو تېر کال په افغانستان کې د اوبو ۴۷۰ کیلومټره کانالونه جوړ کړل
د خوړو نړيوال پروګرام ویلي، چې تېر کال يې په افغانستان کې د سيمهييزو ټولنو پر همکارۍ د شاوخوا ٤٧٠ کيلومټرو پر اوږدوالي د اوبو کانالونه جوړ کړي دي.
د دې پروګرام د افغانستان برخې د چارشنبې پر ورځ (د وري نههویشتمه ) په ایکس پاڼه کې لیکلي؛ په افغانستان کې کروندګر اوبو ته له لاسرسي پرته خپل ژوند روان ساتلی نشي.
دغه راز څرګنده شوې؛ د اوبو کانالونو له کروندګرو سره مرسته کړې، چې خپلو کورنیو ته خواړه برابر کړي او خپل اضافي تولیدات او محصولات وپلوري.
د خصوصي سکتورغړي هم وايي؛ د خوړو نړیوال پروګرام لهخوا په هېواد کې د اوبو د مدیریت لپاره د کانالونو له جوړولو هرکلی کوي او څرګندوي، چې د هېواد د اوبو مدیریت کولی شي افغانستان له فقر او اقتصادي بحران څخه وژغوري.
دا په داسې حال کې ده، چې له څو کلونو وچکالۍ وروسته؛ وروستیو اورښتونو د افغانستان کروندګر هیله من کړي، چې راتلونکی کال به ښه حاصلات ولري.
تازه خبرونه
په بیجینګ کې د چین او افغانستان درېیمه اقتصادي ناسته تر سره شوه
په بیجينګ کې د افغانستان اسلامي امارت او د چين ولسي جمهوريت د بهرنيو چارو وزارتونو د اړوند سياسي څانګو پر مشرۍ د بشري مرستو او اقتصادي بيارغونې پر ميکانيزمونو درېيمه ناسته ترسره شوه.
د افغانستان بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې په دې ناسته کې د افغانستان د بهرنيو چارو وزارت پر استازیو سربېره د صنعت او سوداګرۍ، کانونو او پټروليم، د کډوالو او بېرته راستنېدونکیو چارو او د طبيعي پېښو پر وړاندې د امارت وزارت استازو ګډون کړی و.
دغه راز په دې ناسته کې د چين د سوداګرۍ، طبيعي سرچينو، د چين نړيوالې پراختيايي ادارې او نړيوالې همکارۍ ادارو استازو هم برخه اخیستې وه.
د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ په دې ناسته کې له تېرو دوه نيمو کلونو راپدیخوا د طبيعي پېښو، جبري راستانه شویو کډوالو او روغتيا په برخه کې د مرستو پر میکانیزمونو بیا کتنه وشوه.
افغان پلاوي د چين د مرستو د ګټورتوب لپاره خپل وړانديزونه او سلا مشورې چينايي اړوند لوري ته وړاندې کړل.
چينايي لوري ژمنه کړې، چې له افغانستان سره به د چين بشري مرستې د افغان لوري د اړتياوو او لومړيتوبونو له پام کې نيولو سره تنظيم کړي. دغه راز به له افغانستان سره د جبري راستانه شویو کډوالو د مېشتېدو په برخه کې د چين د سل میلیون يوانو په مرستو کې د افغان لوري وړانديزونه هم په پام کې ونيول شي.
د چين سره صليب ټولنې ژمنه کړې، چې په چين کې به د افغان ماشومانو د زړه ناروغيو د درملنې د بيا پيل زمينه هم برابره کړي.
د عبدالقهار بلخي د څرګندونو له مخې؛ د افغانستان د اقتصادي بيارغونې ميکانيزم په چوکاټ کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ پر زياتوالي په ځانګړي توګه چين ته د زیاتو افغان توکو د صادرولو د زمينې برابرولو، وړتیا لوړونې او په افغانستان کې د کانونو او معاصرې سوداګرۍ په برخه کې د چين د پانګونې د فرصتونو په اړه هر اړخیزې خبرې وشوې.
دواړو لوريو چين ته د افغانستان د جلغوزو له صادراتو وروسته د انارو د صادراتو زمينې د برابرولو د هرکلی ترڅنګ په افغانستان کې د نفتو د استخراج کچې لوړولو او د لوګر مس عینک کان د استخراج د پيلولو په برخه کې د وروستيو پرمختګونو په اړه خبرې وکړې او ټينګار وشو، چې د چارو د چټکتيا پر طرحو به غور وشي.
افغان لوري د چين پر ملاتړ د افغانستان د حکومت په ګڼو وزارتونو او ادارو کې د ملکي مامورينو د وړتیا لوړونې لپاره له روزنيزو پروګرامونو او افغانانو ته د سکالرشپونو د لړۍ له پراخولو هرکلی وکړ.
ویل کیږي، چې په دې ناسته کې د واخان اقتصادي دهلیز د اهميت او احتمالي ګټو او د دې کوريډور د پرانيستو پر امکاناتو هم بحثونه شوي دي.
-
لوبی4 days ago
د افغانستان اتلانو ليګ د درېيم پړاو سیالیو پچهاچونه پای ته ورسېده
-
ساینس او ټیکنالوژي3 days ago
اپل شرکت د نړۍ د تر ټولو د لوی ګرځند پلورونکي دریځ له لاسه ورکړ
-
نړۍ2 days ago
امريکا او متحدین یې پر ايران د نورو بنديزونو لګولو هڅې کوي
-
تازه خبرونه4 days ago
د کابل په هوايي ډګر کې د ۲۰۲۱ ز. کال ځانمرګی بریدګر عبدالرحمن لوګری و- امریکا
-
تازه خبرونه3 days ago
ازبکستان، سعودي عربستان او قطر پر افغانستان او افغان – ټرانس پټلۍ خبرې وکړې
-
نړۍ4 days ago
امریکا به پر ایران د اسرائیلو په ځوابي برید کې برخه وانخلي
-
لوبی2 days ago
آریانا ټلویزیون د ۲۰۲۴ پاریس المپیک سیالیو د خپراوي حق ترلاسه کړ
-
سیمه ییز خبرونه2 days ago
سعودي عربستان به په پاکستان کې پر بېلابېلو پروژو پانګونه وکړي